Samenvatting ouderschap personen belangrijk niet vergeten blz.
Samenvatting Meer Dan Opvoeden, perspectieven op het werken met ouders.
Auteurs: Carolien Gravesteijn & Monica Aartsma
** De bladzijde verwijzingen in de tekst verwijzen naar het boek Meer Dan Opvoeden, perspectieven
op het werken met ouders. De verwijzingen zijn hulpmiddelen en dus niet essentieel nodig voor de
toets.
Les 1 hs1 & hs5.......................................................................................................................................1
Hoofdstuk 1 (perspectieven op het werken met ouders)...................................................................2
Hoofdstuk 5 (verwen ze niet zo!)........................................................................................................3
Les 2.......................................................................................................................................................8
Hoofdstuk 2 (opvoeden en sociale verantwoordelijkheid).................................................................8
Les 3 hs7 & hs 8....................................................................................................................................10
Hoofdstuk 7 (bondgenoten voor ouders gezocht)............................................................................10
Hoofdstuk 8 (ouderbegeleiding en maatschappelijk opvoeden)......................................................13
Hoofdstuk 6 (ouderschap in ontwikkeling).......................................................................................15
Fasen in ouderschap (ouderschapsfases) (Galinsky, 1987) blz 93 ................................................16
Les 5 hs15.............................................................................................................................................24
Hoofdstuk 15 (opvoeden in de multi-etnische samenleving)...........................................................24
Les 6 hs13 &hs14..................................................................................................................................26
Hoofdstuk 13 (Waar houdt de pedagogische invloed van ouders op?)............................................26
Hoofdstuk 14 (uit het hart?).............................................................................................................28
Les 7 hs3 & hs4.....................................................................................................................................31
Hoofdstuk 3 (van verzorgingsstaat naar participatiestaat)...............................................................31
Hoofdstuk 4 (empowerment en maatschappelijk opvoeden)..........................................................33
.
.
.
.
.
.
.
Succes met leren!
Les 1 hs1 & hs5
Verschil ouderschap en opvoederschap?
1
Opvattingen over ouders, kinderen en opvoeden te bezien in de samenhangen met de tijd en
de cultuur waarin ze ontstaan
,Hoofdstuk 1 (perspectieven op het werken met ouders)
Het verschil tussen ouderschap en opvoederschap is dat je ouderschap sowieso hebt, je blijft
namelijk de ouder van het kind. Maar opvoederschap kunnen ook andere mensen hebben. De macht
om het kind op te voeden als het ware.
2015, drie nieuwe wetten: gericht op (samen) redzaamheid
- Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
- Participatiewet
- Jeugdwet alle geïndiceerde jeugdhulp zal onder de verantwoordelijkheid van de
gemeente vallen. Moet zich focussen op versterken van opvoedkundig klimaat, dus goede
omgevingsfactoren zoals een sportclub, veilige wijk en veilige school
De sociaal werker moet zich anders opstellen dan voorheen. Vroeger werd al snel een professional of
specialist geboden, nu wordt gestimuleerd dat ouders hun eigen kracht en netwerk inzetten. De
sociaal werker is terughoudender. Wel moet de sw’er een vertrouwensband opbouwen om
specialistische hulp te voorkomen. Sw’er moet de ouders in hun eigen kracht zetten, zodat zij
zelfredzaam worden.
Pedagoog Micha de Winter: kinderen zouden moeten leren hoe zij solidair kunnen zijn en actief
kunnen meewerken aan een democratische samenleving. sluit aan bij nieuw beleid vd overheid
met als doel participatie samenleving. Sw’er: stimuleert, activeert en ondersteund ouder en kind.
De winter: En Opvoeding lijkt steeds meer een privé project. Een pedagogische civil society zou een
belangrijk middel kunnen zijn om verkramping tegen te gaan.
1.1 de sw’er
- kritische vriend die streeft naar versterken van eigen kracht en potenties van de client
- netwerk gericht is maatwerk
o steunen en bevestigen
o problemen aan de kaak durven stellen, stimuleren, activeren en motiveren
1.2 sociale omgeving
- kinderen worden opgevoed door de hele maatschappij
- het is belangrijk bij opvoeden de sociale omgeving te betrekken, want het draagt bij aan een
spoedige ontwikkeling van de kinderen
o school, wijk, gezin, vriendengroep, oppas, opa, buurvrouw
1.3 omgaan met ouderschap
o sw’er moet mildheid, erkenning en vertrouwen uitstralen.
2
, o Negatieve vooroordelen hebben een slechte invloed op het hulpproces
o Solidariteit, besef dat ouders verantwoordelijkheid dragen voor hun kind en een
constructieve houding is nodig in dit vak.
1.4 kennis van ouderschap
- ouders geven zichzelf de schuld als het niet goed gaat in de opvoeding
o gevoel van schaamte en machteloosheid kan zorgen voor isolement
o ouders moeten zich gehoord voelen en durven praten
o als ouders weten wat ouderschap inhoud en wat de verschillende fases inhouden
kunnen zij al beter met lastige situaties omgaan.
o Het is belangrijk dat ouders kennis hebben over opvoeden en over de rechten van
het kind.
o De sw’er moet open communiceren bij bijvoorbeeld een uithuisplaatsing van het
kind. Ouders blijven altijd de ouders en hebben duidelijkheid nodig.
o De kwaliteit van de partnerrelatie heeft aanzienlijk effect op het welzijn van de
kinderen.
1.5 hulp bij opvoeden
o online opvoedingsondersteuning biedt een laagdrempelige mogelijkheid om een
relatie met ouders op te bouwen. Het maatwerk staat centraal, hier hebben ouders
vaak behoefte aan.
o De sw’er moet niet met oplossingen komen, maar de ouders in hun eigen kracht
zetten.
o Ouders ervaren de puberende leeftijdsfase van hun kinderen vaak als lastig. Ze
experimenteren met van alles.
o Kleine delicten komen heel vaak voor. Het lijkt een onderdeel van de ontwikkeling te
zijn geworden.
1.7 geschiedenis opvoeden
o tot na de WOII was opvoeden vooral gericht op het leven in de gemeenschap
o erna werd het meer gericht op de individuele ontwikkeling van het kind
o 2e helft 20e eeuw kreeg de overheid meer invloed op opvoeding, door wetgeving om
in te grijpen op kindermishandeling of kinderarbeid
o Jeugdwet: 1 gezin, 1 plan, 1 regisseur. Professional richt zich op behoeftes van
kinderen én ouders. Ouders moeten de regie houden bij de opvoeding.
Hoofdstuk 5 (verwen ze niet zo!)
5.2 belang van verleden
- Het is belangrijk om te kijken naar het verleden en hoe opvoeden er toen aan toe ging om te
begrijpen wat nu een goede aanpak zou kunnen zijn.
- Toen was er een andere cultuur en de mensen in die cultuur hadden een idee over hoe de
opvoeding moet. Cultuur verandert en de manier van opvoeden dus ook.
- We leren reflecteren door te kijken hoe we het voorheen deden.
5.2.1 opvoedingsopvattingen van vroeger
- Halverwege de middeleeuwen kwam er meer genegenheid tussen ouder en kind. Het
grootbrengen van kinderen werd vanaf toen serieus genomen. Er zijn geen aanwijzingen dat
het ervoor anders was.
3
, - Vanaf nu zou je pas beter kunnen zien hoe opvoeding verloopt. Er wordt veel gefilmd en er
worden veel boeken geschreven door kunstenaars en wetenschappers met hun visie op
opvoeding. Daar moeten we het later van hebben.
- Opvoeden gebeurt gewoon. Ouders zijn niet 24/7 in hun dag bezig om opvoedingsdoelen te
bereiken. Opvoedingsboeken laten wel normen en waarden zien die van belang zijn bij
opvoeding. Ouders stonden onder invloed van de heersende opvoedingsopvattingen,
niemand kan zich terugtrekken aan de normen en waarden van tijd en cultuur.
Gouden eeuw: 1600-1700
- Kinderen moesten worden opgevoed tot deugdzame burgers: eerlijk, behulpzaam en
bescheiden, dit wilde de Republiek der Nederlanden voor een bloeiende economie.
o Hele(gegoede) burgerij was protestant of katholiek
o Overtuiging: niet per se iets bereiken, maar braaf blijven. Ouders moesten het goede
voorbeeld geven
Taken: vader gezag en eindverantwoordelijk
Moeder: verantwoordelijk dagelijkse zorg voor kleine kinderen
- Goed burgerschap: kinderen werden opgevoed tot een leven ten dienste van de
gemeenschap
- Opvoeders moeten kinderen het goede voorbeeld geven
- Kinderen kregen begrip en waardering van hun ouders
- Wanneer er een huisvader betrokken was, bleek de aandacht voor de kinderen meer
aanwezig te zijn, waardoor zij verwender overkwamen op de maatschappij.
- Kinderen uit arme gezinnen mochten maar kort naar school en moesten al snel werken, hun
werkgever was dus ook opvoeder.
- Kinderen zonder ouders mochten langer naar school, dan arbeidskinderen. Ook werden zij
opgevangen in katholieke of gereformeerde armenweeshuizen waar ook deugdzaamheid en
braafheid voorop stond.
- Vanaf 12 jaar jongen timmerman, kleermaken
- ‘’ meisje huisvrouw vaardigheden leren
Verlichting: 1700-1800
- Opdoen van nieuwe kennis stond neutraal ten behoeve van vooruitgang
- Meer kennis van hoe de wereld in elkaar zit: wetenschap, kijken vanuit de rationaliteit ipv
overtuigingen.
- Volksopvoeding: niet alleen kinderen maar ook het volk kan opgevoed worden
- Republiek kwam bijna te vervallen en om deze te redden moest iedereen een goede burger
worden om door hard werken weer de republiek sterk te maken.
- Niet alleen deugdzaam maar ook vooruitgang stond centraal
- Ook armen en mensen die politiek niets te zeggen hadden konden ‘beschaafd’ worden
- Alle armen moesten als volwassen kinderen worden beschouwd, zodat zij ook goede burgers
konden worden.
- Schrijvers richtten zich eind 18e eeuw meer op de moeders en de opvoeding. De rollen waren
zo verdeeld dat vrouw huisvrouw was, doordat zij van nature liefdevol en huiselijk is,
uitermate geschikt om voor kinderen te zorgen. de man kon de maatschappij aan en liet zich
niet drijven door gevoelens.
- Moeders uit de hogere burgerij gingen niet aan het werk. Zij hadden het ideale moederschap
bereikt.
4
