Leesverslag nr. 3
van: Rayna Busch
klas: H4A
maand/jaar: maart 2019
titel van de roman: Vals licht
schrijver: Joost Zwagerman
jaar van eerste uitgave: 1991
Beantwoord elke vraag in het bijbehorende kader.
Verwachting en eerste reactie:
Je legt uit waarom je juist dit boek hebt gekozen. Schrijf op wat je van het boek verwachtte en
natuurlijk ook of die verwachtingen uitgekomen zijn. Heeft het lezen van het boek je teleurgesteld of
juist niet?
De volgende vragen kunnen je helpen bij het beschrijven van je verwachtingen en eerste reactie.
Heeft iemand je dit boek aangeraden en hechtte je veel waarde aan dat oordeel? Was je
nieuwsgierigheid geprikkeld doordat je een artikel over het boek gelezen had ? Stond het boek hoog
genoteerd in een top tien? Vind je het terecht dat het boek zo hoog genoteerd staat? Had je op tv of
radio iets gezien of gehoord over dit boek? Was je belangstelling gewekt door wat er op de achterflap
van het boek stond? Had je al eens eerder iets gelezen van deze schrijver en vond je dat mooi? Had
je de film eerst gezien? Vond je die beter of slechter?
Rond de periode december/janurai ben ik met mijn groepje de bibliotheek in gedoken om op zoek te
gaan naar een ‘’goed’’ boek. ‘’Goed’’ betekende voor ons een boek waarvan we alle drie de
schrijver nog niet op onze lijst hadden staan en een boek met een beetje spanning, drama en
sensatie, maar geen thriller (dit omdat wij maar twee thrillers op onze leeslijst mogen, maar wij alle
drie wel dol zijn op dat soort boeken). Door het onderwerp van het boek ( prostitutie) had ik
verwacht dat het boek redelijk veel spanning zou bevatten. Dit had ik verwacht, omdat de wereld
van de prostitutie een wereld is waarin vaak dingen voorvallen, voorbeelden hiervan zijn
drugs,drank,dwang en mishandeling. Natuurlijk zijn dit niet specifiek onderwerpen die heel erg leuk
zijn om over te lezen, maar wel onderwerpen die een boek spannend kunnen maken. Ik vond de
spanning in het boek eigenlijk minder dan verwacht, in eerste instantie was er vrijwel tot geen en
pas vanaf bladzijde 160 ongveer ontstond er opbouwende spanning, maar super spannend was het
boek niet. Verder had ik door andere boeken die ik over dit onderwerp heb gelezen een geschetst
beeld van welke onderwerpen er waarschijnlijk aan bod zouden komen en wat voor omgevingen en
ruimtes er veel in het boek zouden voorkomen. Ook dit was in dit boek weer heel anders dan in de
andere verhalen over dit onderwerp, het was vrij eentonig in onderwerpen en ruimtes . Daarnaast
had ik verwacht dat er veel ‘’scénes’’ in het boek plaats zouden vinden in de peeskamers of in de
straat waar deze vrouwen aan het werk waren. Dit had ik verwacht, omdat deze ruimtes toch wel
een belangrijke rol spelen in een verhaal over prostitutie, omdat dit hier plaats vind. Voor een deel
kwam deze verwachting wel uit, maar een groot deel speelde zich ook af op andere locaties en in
andere ruimtes zoals bijvoorbeeld het huis van de hoofdpersoon. De verwachtingen die ik over het
boek had waren voornamelijk ontstaan door ervaringen met andere boeken met dit onderwerp en
het lezen van de achterflab. Enkele verwachtingen kwamen overeen, andere een beetje, maar de
meeste totaal niet. Het verhaal was niet terleurstellend, maar ook niet geweldig.
Samenvatting:
Neem een goede samenvatting van de roman op. Hoe lang of kort die samenvatting moet zijn, is
moeilijk te zeggen. Je gebruikt een samenvatting om je goed te kunnen voorbereiden op het
,mondeling examen literatuur. Ze moet dus lang en uitgebreid genoeg zijn om later nog als
geheugensteun te kunnen dienen.
Sinds dat Simon vijftien jaar oud was ging hij al regelmatig langs bij de hoeren. In eerste instantie
betekende langsgaan, langs de ramen lopen om deze prostituees te bestuderen maar later ging dit
ook verder. Alkmaar, zijn geboorteplaats, was de plaats waar hij zijn interesse in prostitutie
ontdekte. Later toen hij in Amsterdam ging wonen, omdat hij Nederlands ging studeren, was het
voor hem een dagelijkse gewoonte even langs te lopen en uiteindelijk wekelijkse gewoonte even
langs te gaan. Uit alle verschillende straten met etalages was er wel één waar hij het vaakste
rondhing om te kijken hoe het nachtleven hier eigenlijk ten einde liep, dit was vlakbij de 'rosse'
Ruysdaalkade. Op een dag viel zijn oog op een bleek, spichtig meisje met een speciale uitstraling.
Hij ging bij haar naar binnen en bood zijn klandizie aan. Vanaf dat moment zagen en spraken ze
elkaar vaker. Aan de kade werd zij Janice genoemd, op straat spraken mensen haar aan met
Sylvia, maar zelf stelt zij zich voor als Lizzie Rosenfeld. Ze studeerde in Nijmegen en werkte hier
een paar dagen per week om haar studie te kunnen betalen. Tegen de beroepscode in nam zij
Simon mee naar huis. Nadat ze een gloeiend heet bad had genomen, stapte ze in bed. Simon
mocht bij haar komen, als hij zijn handen maar thuishield.
Door Lizzie leerde Simon de wereld van de prostitutie van een andere kant kennen. Hij maakte
kennis met haar collega's en hun verhalen. Het bleek, dat zich onder hun klanten ook
televisiesterren bevonden.
Een opvallend punt aan Lizzie was dat ze door haar werk hele rare gewoonten had: slapen deed ze
bijvoorbeeld zelden, snoepen des te meer. Ze leefde hoofdzakelijk van vitaminepreparaten.
Voor vrienden en familie moest Lizzie's werk aan de Ruysdaalkade zorgvuldig worden verzwegen.
Over haar jeugd liet zij ook tegenover Simon weinig los. Wel was hem duidelijk geworden dat het
geen leuke tijd was geweest. Er blijven meer vragen onbeantwoord: waar haalde zij bijvoorbeeld de
tijd vandaan om te studeren en waar bleef het vele geld dat zij verdient?
Wel vertelde ze dat ze twee keer eerder een vriendje had gehad: Jasper en Wesley. Hoe en wat
precies bleef nog onduidelijk, want Lizzie vertelde nooit hele verhalen. Op een dag vindt Simon een
setje trouwfoto's. Het bruidspaar wordt gevormd door Lizzie en Jasper. Hij krijgt echter geen kans
om tekst en uitleg te vragen, want ze komt doodziek binnenvallen. Ze smeekt hem weg te gaan. Bij
de nachtapotheek haalt hij medicijnen, maar als hij daarmee terugkomt doet ze niet open. Pas na
een week laat ze iets van zich horen. Ze belt hem op en vertelt dat ze in Nijmegen is. Nijmegen was
de stad waar lizzie studeerde.
Elke dag stond er een groene Opel voor de deur wat bij Simon veel vragen opriep, wie dat was en
waarom hij haar stalkte liet Lizzie niets over uit.
Zo waren er heel veel dingen waar Lizzie eigenlijk niks over vertelde waar Simon niet van snapte
waarom het zo was. Een voorbeeld hiervan was dat Lizzie elke week met heel man naar bed ging
voor haar werk, maar ondanks dat Simon en zij intiemer werden wilde ze met hem niet vrijen.
Op een dag kwam Simon er achter dat Lizzie hem op heel veel vlakken had voorgelogen. Ze
studeerde niet meer en werkte niet drie dagen in de week als prostitue, maar zes dagen. Buiten
haar werk in de peeskamers deed ze blijkbaar de andere drie dagen werk als prostitue in een
seksclub genaamd Yab Yum. Lizzie belde Simon op om haar te verontschuldigen, maar vertelde
dat ze bang was dat hij haar anders zou verlaten. Ze vertelde over haar werk en vertelde over haar
verleden, over dat ze vroeger weg is gelopen van huis. Haar ouders stelde veel te hoge eisen aan
haar. Het leven thuis was hard en onrechtvaardig. Toen ze de deur uit was, had ze Jasper leren
kennen. Op zijn advies had zij zich bij een escortbureau aangemeld, hij had haar later ook bij Yab
Yum geïntroduceerd. Met het geld dat zij verdiende kon hij zijn vele materiële behoeften
bevredigen. Omdat hij het wilde waren ze na een tijd getrouwd, omdat zij het wilde uiteindelijk weer
gescheiden. Jasper was woedend geweest en was haar blijven lastigvallen, totdat de bedrijfsleider
van Yab Yum een paar jongens van een boksschool op hem af had gestuurd. Om voorgoed van
hem af te zijn, maakte zij iedere maand achthonderd gulden op zijn rekening over. Na twee jaar
was ze bij Yab Yum weggegaan om voor zichzelf te beginnen. Toen had ze Wesley ontmoet. Hij
studeerde aan de Rietveldacademie en had haar op een dag negenduizend gulden te leen
gevraagd om een atelier over te nemen. Nadat ze hem het geld gegeven had, was hij spoorloos
verdwenen. Eén keer had zij hem nog teruggezien, als discjockey in een Amsterdamse tent. Zij had
het niet gewaagd naar hem toe te gaan. Lizzie's verhaal bracht Simon behoorlijk van zijn stuk.
Dagenlang lag hij met migraine op bed. Hij wilde nog meer informatie, meer details vooral.
In de weken voor Kerstmis werd hun relatie intiemer. Ze bleven de hele dag thuis en waren alleen
nog met elkaar bezig. Ook nu wilde Lizzie niet vrijen. Lizzie leed namelijk aan vaginisme. Aan hun
, gevoelens voor elkaar veranderde dat echter niets. Na de feestdagen, die ze in de familiekring
doorbrachten, begon Simon haar opnieuw na te trekken en achtervolgen. Zo ontdekte hij dat zij
voor controle naar het CAD gaat: Lizzie was verslaafd ( aan heroïne) . Als hij haar met zijn
ontdekking confronteert, bleek zij niet van plan te zijn haar verslaving te ontkennen. Ze stelde hem
zelfs voor mee te gaan naar de psycholoog die haar begeleide, Martin van Doorn. Deze man
vertelde dat Lizzie 'polygebruiktster' was geweest maar intussen al enige tijd clean was. Zij was de
enige van zijn cliënten die nog niet was teruggevallen. Lizzie was ondertussen gestopt met haar
werk en zat dus nu voornamelijk thuis.
Simon kwam er achter dat Lizzie een hele hoop schulden had. Via het CAD kreeg ze een lening en
door de geldproblemen besluiten ze samen te gaan wonen. Doordat het lukte ongezien te
verhuizen, zullen de eigenaars van het pand waar zij woonde en bij wie zij ook een grote schuld
had, haar nooit meer vinden. Jasper hielp met het overbrengen van de grote stukken, ook al was
Simon het hier in eerste instantie niet mee eens.
Na de verhuizing bleef Lizzie de hele dag binnen uit angst op straat een van de schuldeisers tegen
te komen. Simon hervatte zijn studie en sloot vriendschap met een tweedejaars, Nico Weuling. Om
's nachts niet door Lizzie haar slapeloosheid gehinderd te worden, ging hij in de woonkamer slapen;
studeren deed hij meestal bij Nico. Op een avond belde Lizzie hem op.
Ze was helemaal overstuur,Jasper was het huis binnen gevallen en nam alle CD’s mee ( iets wat
veel geld waard was en waar Lizzie en grote waarde aan had. Simon haast zich naar huis, maar
halverwege kwam hij Jasper al tegen. In de tram greep hij hem in zijn kraag. De bestuurder
waarschuwt de politie en zo zaten ze een tijdje later met z'n drieën op het bureau: Simon, Lizzie en
Jasper. Na het verhoor mochten ze weer gaan.
Er leek rust in Lizzie's leven te komen. Ze durfde de straat weer op, sliep een groot deel van de
nacht en rekende af met haar vreetbuien. Soms gingen ze er samen op uit. Voor het eerst kon zij
weer vrijen. Toen kreeg Simon het idee op zoek te gaat naar Wesley om de negenduizend gulden
van Lizzie terug te vragen. Ze ontmoetten elkaar in een café. Het verhaal dat Wesley over zijn
relatie met Lizzie vertelde, week echter nogal af van het hare. Niet hij was er destijds vandoor
gegaan maar zij! Het geld had hij nog steeds, zij kon het zo krijgen. Met die negenduizend gulden
dacht Simon een groot deel van haar schulden te kunnen afbetalen, maar Lizzie had het geld nodig
voor iets anders. Zij betaalde de dealers bij wie zij nog schulden had. Ze wist dat ze daarmee een
levensgevaarlijke fout maakte, want zij zouden haar niet meer met rust laten. Een van hen was de
man in de groene Opel. Hij kreeg nog veertigduizend gulden van haar en liet haar daarom niet met
rust. Ze wilde een tijdje onderduiken en smeekte Simon niet naar haar op zoek te gaan.
Enkele dagen later stond de man van de groene Opel op stoep, met twee van zijn vrienden. Ze
vroegen naar Lizzie, doorzochten de woning en maakten Simon duidelijk dat hij hen niet voor de
gek moest houden. Hierna dook ook hij onder. Na een paar dagen ging hij echter al weer naar
Amsterdam terug. Na een tijdje belde Lizzie hem op en vertelde dat ze veilig was.
Toen maakte Simon een afspraak met Martin van Doorn. Misschien kon die hem meer over haar
vertellen. Van Doorn vertelde dat Lizzie waarschijnlijk aan pseudologica fantastica leed en haar
levensverhaal grotendeels had verzonnen. Hij drukte Simon op het hart haar nooit met haar
leugens te confronteren, want dat zou haar behandeling ernstig schaden. Maar Simon was diep
beledigd. Hij nam daarom niet op toen zij hem 's avonds belde.
Toen zij van haar onderduikadres terugkwam, kon hij zich niet goedhouden en gooide haar alles
voor de voeten wat hij van Martin van Doorn had gehoord. Ze was teleurgesteld door zijn
wantrouwen, maar nu hij meer wist, wilde zij hem ook de laatste details wel vertellen. Het bleek dat
zij een tijdlang als doorvoerstation in de heroïnehandel had gefungeerd. Op een dag was zij echter
beetgenomen en werd nu nog steeds door gedupeerde dealers gezocht. Hoewel haar in feite geen
schuld trefte, was het gebruikelijk dat zij wel voor de gevolgen opdraaide. Ze wilde nu eerst
proberen die veertigduizend gulden bij elkaar te sparen. Ze ging dus weer terug in 'het
leven'( werken in de peeskamers) en daarna ging naar haar tante in Nijmegen.
Simon werd verliefd en kreeg een relatie met Josje Leenhart, familie van Nico Weuling. Zij hielp
hem de herinnering aan Lizzie naar de achtergrond te verdrijven en weer orde in zijn leven te
brengen.
In januari ging het echter mis. Hij móest Lizzie zien en maakte telefonisch een afspraak met haar.
Als ze elkaar op het station van Nijmegen ontmoetten, viel hem meteen op dat ze er anders uit zag,
normaler. Ze studeerde nu Nederlands en had ondertussen ook een nieuwe vriend. Ze bekende dat
ze nog steeds veel van hem hield, maar na alles wat er tussen hen was gebeurd, wilde zij niet meer
terug. De laatste sneltrein bracht hem weer naar Amsterdam. Even overwoog hij om zich per taxi
naar Yab Yum te laten brengen, maar uiteindelijk ging hij toch gewoon naar huis.