Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 5 - Ontdekkers en Hervormers
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Samenvatting van heel hoofdstuk 5 van Geschiedeniswerkplaats
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Paragraaf 1 - De renaissanceKenmerkende aspecten:
- Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een
nieuwe wetenschappelijke belangstelling
- De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid.
Nieuw mens- en wereldbeeld
Rond 1485 schilderde de Italiaan Sandro Botticelli de geboorte van Venus. Hij maakte dit
voor de Medici, een rijke familie die veel uitgaf aan kunst en schilders zoals Michelangelo of
da Vinci voor hen liet werken. Dit gebeurde vaker in Italiaanse steden.
Italiaanse stedelijke elites kregen nieuw mens- en wereldbeeld.
- Vroegere mens- wereldbeeld: mens is slecht en zondig, afwenden van wereld,
richten op God en hiernamaals
- Nieuwe mens- wereldbeeld: mens moet schepping vervolmaken, natuur
perfectioneren
Navolging van de oudheid
Italiaanse kunstenaars bestudeerden het klassieke erfgoed, nalatenschap van de Grieks-
Romeinse cultuur. Ze probeerden de klassieke kunst te evenaren en te overtreffen en
meenden de grootheid van de oudheid te laten herleven, vandaar de naam renaissance
(wedergeboorte) Hier begon ook de
1500-1800, vroegmoderne tijd.
16e eeuw, 1500-1600, de tijd van ontdekkers en hervormers.
Fillipo Brunelleschi was grote bouwmeester van de vroege renaissance. Ook was hij
ontdekker van het perspectief. Hij berekende alles precies en maakte alles precies na.
Ontdekking van het perspectief hielp bij vernieuwing van de schilderkunst -> schilders
konden realistische 3d dingen maken -> Leonardo sneed in lijken en bestudeerde de
anatomie -> schilders werden gezien als kunstenaars die boven gewone mensen verheven
waren.
Schrijvers en geleerden bestudeerden ook oudheid, door te zoeken naar oude en verloren
teksten. Ze noemde zichzelf humanisten, naar het voorbeeld van Romeinse schrijver Cicero
als bedoeling dat ze vrijheid en waardigheid van de mens belangrijk vonden.
Verspreiding over Europa
Renaissance werd verspreid doordat mensen reisden. Ook het humanisme ging zich
verspreiden. Ten noorden van de Alpen ging het anders, omdat ze geen klassiek verleden
hadden, maar focusde daar op wedergeboorte van oorspronkelijke Christendom. Monnik
Erasmus van Rotterdam kwam erachter dat in de Bijbel van de kerk veel fouten zaten toen
, hij de oorspronkelijke Bijbel vertaalde vanuit het Grieks. Zijn kritiek op misstanden in de
samenleving uitte hij onder meer in het satirische boek Lof der zotheid (1511).
Paragraaf 2 - De Europese expansie
Kenmerkend aspect:
- Het begin van de Europese overzeese expansie
Het ontstaan van de ontdekkingsreizen
1415: Begin Europese expansie -> verovering van het Marokkaanse Ceuta door Portugal ->
Ze wilden goud vinden -> Ontdekkingsreizen langs Afrikaanse westkust over Atlantische
Oceaan -> 1450: om West-Afrika heen gevaren en goud in Ghana en andere landen langs
de Goudkust -> Ze wilde door naar Indië voor bijv zijde en peper -> 1488: bereikten ze
zuidpunt van Afrika en noemde ze Kaap de Goede Hoop
1492: Canarische eilanden werden veroverd door Columbus -> Binnen vijf weken in Amerika
-> Dachten dat ze westelijke route naar Indië hadden gevonden, vandaar naam West-Indië -
> 1500: Amerigo Vespucci trok de conclusie dat een nieuw continent was ontdekt en
noemde de Nieuwe Wereld, Amerika.
1498: Voer Vasco da Gama langs Kaap de Goede Hoop en de Afrikaanse Oostkust naar
Indië -> 1510: bereikten ze Indonesië en later ook China en Japan -> 1522: Vonden
Spanjaarden via Zuid-Amerika, Oost-Azië via de Stille Oceaan, deze ging weer om Afrika
heen terug naar Spanje. Dit is de eerste rondreis om de wereld
Europese expansie in het oosten
De Portugezen waren militair superieur aan de Aziaten, maar wilde geen grote gebieden
veroveren, omdat China, Japan en andere Aziatische rijken nog te sterk waren. In plaats
daarvan bouwden ze factorijen (handelsposten) langs de kust. 1550: De Portugezen namen
deel aan de eeuwenoude handel tussen de Aziatische kuststeden en ze hadden ong 50
factorijen van Oost-Afrika tot Japan.
Europese expansie in het westen
1530: Kolonisatie van Brazilië door de Portugezen -> Ze haalde zwarte slaven vanuit West-
Afrika net als goud en ivoor. Ze bouwden in Brazilië grote plantages.
Spaanse veroveraars onderwierpen inheemse bevolkingen in Midden- en Zuid-Amerika. Ten
tijde van Columbus hadden de Azteken een groot rijk in Mexico: de Inca’s hadden een groot
rijk in Peru. Ook hadden ze veel goud en zilver en daarom besloten de Spanjaarden hun ook
te veroveren.
Ze waren succesvol omdat:
- Ze waren militair superieur, want de indianen hadden alleen maar simpele wapens
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stefanieboer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen