Dit document bevat uitwerking van de leerdoelen van probleem 4.
Vak: Ondernemingsrecht (Jaar 3) Erasmus Universiteit Rotterdam
Voornamelijk is het boek 'De kern van het ondernemingsrecht' gebruikt, maar ook de rest van de boeken die in de bronnenlijst staan zijn geraadpleegd.
PROBLEEM 4
Leerdoelen:
1. Hoe worden de statuten van rechtspersonen gewijzigd?
2. Hoe wordt een rechtspersoon omgezet?
3. Hoe kan een rechtspersoon fuseren?
4. Hoe werkt de ontbinding van een rechtspersoon?
5. Is er een verschil tussen de verschillende soorten rechtspersonen?
Bronnen:
- Kroeze, Timmerman & Wezeman, De kern van het ondernemingsrecht: H8
- Huizink, Rechtspersoon, vennootschap en onderneming: H6, Statutenwijziging: p. 333-337; Omzetting: p. 337-341; Fusie
Inleiding fusiemethoden: p. 341-346; Juridische fusie: p. 347-353 (grensoverschrijdende fusie p. 354); Bedrijfsfusie: p. 358-359;
Aandelenfusie: p. 359; Ontbinding (en vereffening): p. 378-392.
- Van Schilfgaarde/Winter & Wezeman, Van de BV en de NV: H13 + H14, Statutenwijziging: p. 430-434; Omzetting: p. 434-438;
Fusie Bedrijfsfusie: p. 448-450; Aandelenfusie: p. 450-460; Juridische fusie: p. 460-468 (grensoverschrijdende fusie p. 469-474);
Ontbinding (en vereffening): p. 438-446.
- HR 19 december 2014, NJ 2015-231 (Rifgat)
1 H O E W O R D EN D E STA TU TEN V A N R EC H TSP ER SO N EN G EW IJZIG D ?
Inleiding
De statuten vormen een belangrijke set regels voor de organisatie van de rechtspersoon. De statuten zijn een
aanvulling op de voorschriften van boek 2 BW. Zij kunnen niet ad hoc door de institutioneel betrokkenen of door de
organen van de rechtspersoon opzij worden gezet en ook niet zomaar gewijzigd worden.
Door een statutenwijziging verandert de inrichting van een nv/bv. Soms zijn deze veranderingen gering, bijv.
verhoging bedrag maatschappelijk kapitaal.
Boek 2 BW (art 2:231-237 (121-127)) bevat voor alle rechtspersonen voorschriften die aangeven op welke wijze de
statuten kunnen worden gewijzigd.
§ Uitgangspunt: de bevoegdheid tot statutenwijziging berust dwingendrechtelijk bij de algemene
vergadering, art. 2:42 BW (vereniging) en art. 2:121/231 BW (nv/bv)
o Notariële akte vereist
De wet regelt veel meer en de statuten zelf bevatten vaak ook belangrijke voorschriften voor statutenwijziging. Deze
voorschriften kunnen zowel betrekking hebben op de bevoegdheid tot statutenwijziging als op de voor de
statutenwijziging geldende procedure. De vennootschap heeft aanzienlijke ruimte om de procedure van
statutenwijziging naar eigen inzicht te regelen.
§ De statuten kunnen voorschrijven dat voor het nemen van een geldig besluit tot statutenwijziging een
bepaald quorum op de aandeelhoudersvergadering aanwezig moet zijn
§ De statuten kunnen bepalen dat voor een besluit tot statutenwijziging een versterkte meerderheid nodig is
§ De wijziging van statuten kunnen ook geheel uitgesloten zijn
o Art. 2:121/231 BW bepaalt in zo’n geval dat wijziging toch mogelijk is met algemene stemmen in
een vergadering waarin het gehele geplaatste kapitaal is vertegenwoordigd. Alle
aandeelhouders moeten op de vergadering aanwezig zijn en iedereen moet voor de
statutenwijziging stemmen.
o Aandelen waarvoor de wet bepaalt dat geen stem kan worden uitgebracht (en voor de BV:
stemrechtloze aandelen) tellen hiervoor niet mee (art. 2:24d lid 1 BW).
Procedure
§ Een voorstel tot statutenwijziging moet bij de oproeping van de aandeelhoudersvergadering worden
gemeld (art. 2:123/233 lid 1 BW)
o Een voorstel waarin de woordelijke wijzigingen zijn opgenomen, moet tegelijk met de oproep bij
het kantoor van de vennootschap worden neergelegd (lid 2)
o Meestal wordt de concept-akte neergelegd en soms een drieluik waarin naast de oude tekst, de
nieuwe tekst van de statuten staat met tevens een toelichting op de wijzigingsvoorstellen.
§ Het besluit van de aandeelhoudersvergadering heeft op zichzelf nog geen statutenwijziging tot gevolg
o De uitvoering van het besluit vereist een notariële akte van statutenwijziging (art. 2:124/234 BW)
o Wordt het maatschappelijk kapitaal gewijzigd dan moet de akte vermelden welk deel daarvan is
geplaatst (lid 3) (geldt niet meer voor de bv)
1
, To merge or not to merge? Ondernemingsrecht
o Het bestuur is bevoegd de akte te doen verlijden
§ NB: art. 2:122/232 BW: wijziging van een bepaling der statuten kan geen nadeel toebrengen aan een recht
dat in die bepaling aan een ander dan een aandeelhouder als zodanig is toegekend
o Denk vooral aan contractuele rechten die in de statuten zijn vastgelegd
o Geldt niet voor de rechten die de aandeelhouders als zodanig hebben (bijv. prioriteitsrechten)
o Geldt niet voor de rechten die bestuurders en andere functionarissen als zodanig aan de statuten
ontlenen (bijv. het recht van een bepaalde bestuurder om de vennootschap te
vertegenwoordigen)
§ Net als de akte van oprichting moet ook de akte van statutenwijziging in de Nederlandse taal worden
verleden (art. 2:124/234 lid 1 BW)
§ Van de statutenwijziging wordt opgave gedaan bij het handelsregister + overlegging van een authentiek
afschrift van de akte van wijziging
o Ook een volledige doorlopende tekst van de statuten, zoals deze ten gevolge van de
aangebrachte wijziging luidt, moet worden overgelegd (art. 2:126/236 BW)
o In de praktijk regelt de notaris dit
§ De secretaris van de Kamer van Koophandel zal van de inschrijving en nederlegging bij het handelsregister
mededeling doen in de Staatscourant of op de website van de Kamer (art. 24 Hrw)
§ (Als ook de statutaire naam is gewijzigd, kunnen nog administratieve handelingen nodig zijn om de
tenaamstelling te wijzigen van registergoederen en intellectuele eigendomsrechten.)
2 H O E W O R D T EEN R EC H TSP ER SO O N O M G EZET?
Art. 2:3 BW geeft een opsomming van de in Boek 2 geregelde privaatrechtelijke lichamen die rechtspersoonlijkheid
‘bezitten’. Volgens art. 2:18 BW kan een rechtspersoon zich omzetten in een ‘andere rechtsvorm’.
§ Een BV kan zich omzetten in een Nv en andersom
§ Een NV/BV kan zich omzetten in een vereniging, een coöperatie of een stichting (omgekeerde ook
mogelijk)
Art. 2:18 lid 8 BW: omzetting beëindigt het bestaan van de rechtspersoon niet. Door omzetting verandert wel de
rechtsvorm van een rechtspersoon, maar niet diens identiteit als rechtssubject
§ Bij omzetting hoeft geen overdracht van vermogen plaats te vinden van de oude aan de nieuwe
rechtsvorm
1 | Besluit tot omzetting
Bij de NV/BV is de aandeelhoudersvergadering bevoegd dit besluit te nemen (art. 2:18 lid 2 BW). Het besluit tot
omzetting moet genomen worden met inachtneming van de vereisten voor een besluit tot statutenwijziging.
§ Het besluit tot omzetting moet met 9/10e van de uitgebrachte stemmen worden genomen
o Deze verstrekte of gekwalificeerde meerderheid geldt niet voor een omzetting van een NV in een
BV of omgekeerd
2 | Besluit tot statutenwijziging
Omzetting komt neer op een uitgebreide statutenwijziging
3 | Notariële akte van omzetting
Vereist is dat de nieuwe statuten worden opgenomen in een notariële akte van omzetting
Voor een aantal bijzondere gevallen van omzetting geeft de wet aanvullende regels
§ Voor de omzetting van een stichting in een NV of BV is rechterlijke machtiging vereist. Reden: de stichting
heeft vaak een bijzonder doel met ideële strekking. Art. 2:285 lid 3 BW bepaalt dat het doel van de stichting
mag niet het doen van uitkeringen aan oprichters of aan hen die deel uitmaken van haar organen,
inhouden. Dit verdraagt zich slecht met een in het oog springend kenmerk van de meeste NV’s en BV’s, te
weten gerichtheid op winst en de mogelijkheid deze winst aan aandeelhouders uit te keren
§ Art. 2:71/181 BW geeft aanvullende regels voor de omzetting van een NV/BV in een andere rechtsvorm
o Bij omzetting van een NV/BV in een vereniging of coöperatie is iedere aandeelhouder na
omzetting lid van de vereniging of coöperatie
o De uitgegeven aandelen komen te vervallen; ook bij omzetting in een stichting → sprake van
kapitaalvermindering
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aylinmali. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
