SAMENVATTING EN STAPPENPLANNEN MET ARRESTEN
BESTUURSPROCESRECHT
Geschreven door: O. Miah
* Voorzien van kleur voor een betere categorisering en duidelijkheid
Inhoudsopgave
n H1. Reguliere bezwaarprocedure
§1 (Niet ontvankelijkheid) bezwaarschrift
- 1.1 Vormvoorschriften (art. 6:5 Awb)
- 1.2 Termijnen (art. 6:7-6:9 Awb)
- 1.3 Samenvatting bezwaarschrift (art. 1:5 lid 1 Awb)
n H2. Bezwaarprocedure
§2.1 Uniforme Openbare voorbereidingsprocedure
2.2Administratief beroepsprocedure
2.3Bezwaarschriftprocedure: tussen bezwaar en beslissing op bezwaar
- Hoorplicht
- Nadere stukken tot tien dagen voor het horen in te dienen [7:4 Awb];
n H3. Beslissing op bezwaar
- 3.1 Doelen beslissing op bezwaarr
- 3.2 Heroverweging (Art. 7:11 lid 1 Awb)
- 3.3 Beslisser: bestuursorgaan zelf of ambtenaar
- 3.4 Ex tunc of ex nunc
- 3.5 Reformatio in peius (rip
- 3.6 Herroeping (art. 7:11 lid 2)
- 3.7 Deugdelijke motivering (Art. 7:12 jo. 3:46 Awb)
- 3.8 Kostenvergoeding (art. 7::88 of 6:162 Awb)
n H4. Beroepschrift
§4 Niet-ontvankelijk beroepsschrift
4.1 Vormvoorschriften (Art. 6:5 Awb)
4.2 Termijn: 6 weken (art. 6-7-6:9 Awb)
n H5. Aspecten van openbare orde
5.1 Ontvankelijkheid beroep (8:1 jo. 7:1; 8:3-8:5; 6-5-6-9; 6:13; 8:41 Awb)
5.2 Competentie rechter (art. 8:6, 8:7 Awb)
5.3 Samenvatting procedure (regulier, uov, adb, rechtstreeks en bezwaar uitgesloten)
n H6. Vooronderzoek
6.1 Bestuursorgaan dient verweerschrift in binnen vier weken (art. 8:42 Awb)
6.2 Repliek/duples (art. 8:43 Awb);
6.3 Horen (8:44 Awb)
6.4 Formeel bewijsrecht (rechterlijek onderzoeksethode 8:44-8:51 Awb)
Mogelijk om de zaak af te doen zonder zitting)
n H7. Onderzoek ter zitting
7.1 Aanvullen beroepsgronden (Art. 6:6 Awb)
7.2 Tot 10 dagen voor de zitting stukken indienen (art. 8:58 Awb)
7.3 De geode procesorde (art. 8:58 Awb)
7.4 Inroepen getuigen, deskundigen, tolken (Art. 8:60 Awb)
7.5 Openbaar (art. 8:62 Awb)
7.6 Schorsing mogelijk (Art. 8:64 Awb)
7.7 Bewijsrecht (kijk
n H8. Rechtmatigheidstoets
§8.1. Aspecten van openbare orde
§8.2 Omvang van het geding
8.2.1 De door partijen bepaalde punten van het geschil (art. 8:69 lid 1)
1. Binnengrens of buitengrens?
, o Verbod ulta petita
o Onderdelenfuik
o Goede procesorde (intensiteit van rechterlijke toetsing) (art. 8:58 Awb)
o Verbod reformatio in peius
o Punitieve sancties
o Brummen jurisprudentie
o Ex tunc toetsing
o Vernietigingsberoep
o Erga omnes-werking
o Terugwerkende kracht
2. Beroepschriftgronden
3. Overgelegde stukken
4. Verhandelde in zitting
5. Voorschrift van openbare orde
§8.2.2 De rechter moet grondslag van het geschil de rechtsgronden ambtshalve aanvullen (art. 8:69 lid 2)
o Geen ambtshalve toetsing beleidsregels, respect voor beleids- en beoordelingsvrijheid
o Pro forma beroepschriften
§8.2.3 De rechter kan ambtshalve de feiten aanvullen
o Nieuwe feiten na sluiting onderzoek
§8.3 Bewijsrechter
8.3.1 Bewijsbenadering
(i) Actieve rechter
(ii) Vrij bewijsleer (rechterlijke bewijsopdracht)
(iii) Bewijslastverdeling en bewijsvoeringslast (geen geschreven bewijsrecht)
§ 8.3.2 De rechter toets ex tunc, tenzij
§ 8.4 Samenvatting: wat betrekt de rechter allemaal in zijn uitspraka?
n H9. Finaliteit
9.1 Tendensen 9
- 9.1 Subjectivering
- 9.2 Tendens
- 9.3 Toetsing door bestuursrechter
- 9.4 Finaliseringsinstrumenten
o Passeren gebreken (art. 6:22 Awb)
o Relativiteitsvereiste (art. 8:69a Awb) Brummen??
- 9.5 Finaliteitsladder (art. 8:31a-8:72 Awb)
o Rechtsgronden in stand laten (art. 8:72 lid 3 sub a Awb)
o Zelf in zaak voorzien (art. 8:72 lid 3 sub b)
n H10. Uitspraak
Mondeling meteen (Art. 8:67 Awb) of schriftelijk binnen zes weken (ar.t 8:66 Awb)
Heropening mogelijk
Aanvullen rechtsgronden (Art. 8:69 lid 3 Awb)
Ultra petitia (Art. 8:69 Awb)
Relativiteit (art. 8:69a Awb)
Verschillende vormen
Motiveringsplicht (art. 8:77 lid 2 Awb)
n H11. Hoger beroep
- 11.1 Voorlopige voorziening (8:81 Awb e.v.)
- 11.2 Hoger beroep
o 11.2.1 Doelen
o 11.2.2 Uitspraak hogeberoepsrechter
o 11.2.3 Brummen jurisprudentie
o 11.2.4 Incidenteel hoger Beroep
o 11.2.5 Dictum
,n 1.1 Vormvoorschriften (art. 6:5 Awb)
Het bezwaar- of beroepschrift wordt ondertekend en bevat:
- Naam indiener, dagtekening, omschrijving waartegen bob/beroep en beroeps-
of bezwaargronden (lid 1)
- Evt. afschrift bestreden besluit (lid 2) of vertaling (lid 3)
Niet voldaan? Kan niet-ontvankelijk worden verklaard (Art. 6:6 Awb)
o Voor het overige vormvrij
Let op: Art. 6:5 jo. 6:6 lid 2 Awb biedt mogelijk om kale/per forma bezwaar- en
beroepschrift in te dienen, omdat als burger niet voldoende tijd heeft om alle (nadere)
stukken op dat moment te beschikken.
n 1.2 Bezwaar- en beroepstermijnen
1. Hoelang kan men bezwaar- of beroepschrift indienen?
Zes weken voor indienen bezwaar- of beroepschrift (art. 6:7 Awb), tenzij anders is
bepaald in wet in formele zin
2. Aanvang termijn (ar.t 6:8 Awb)
Termijn vangt aan met ingang van de dag na die waarop het besluit op de voorgeschreven
wijze is bekendgemaakt
- Persoonsgerichte beschikkingen (art. 3:41) of andere besluiten (Art. 4:32 Awb)
volgens artikel 3:41 (pers ongerichte beschikking) of 3:42 (andere besluiten
o Termijn gaat niet lopen, als het besluit niet op de juiste wijze is bekendgemaakt
volgens artikel 3:41 of 3:42 Awb,
o Besluit dinsdag bekend dan laatste dag van termijn ook dinsdag
- Algemeen termijnenwet: verlenging tot eerstvolgende werkdag, als de laatste
termijn valt op een zat/zon/feestdag. Of de eerste dag op een zaterdag of zondag
eindigt is irrelevant
Uitzonderingen: artikel 6:8 lid 2-4 Awb
- Administratief beroep, UOV en goedkeuring besluit en daarbijbehorende
bekendmakingen
3. Wanneer eindigt de termijn (art. 6:9 Awb)?
Lid 1: Ontvangsttheorie
Meestal 6 weken (jo. 6:7 Awb)
Op tijd? Ontvankelijk
Niet op tijd? Niet ontvankelijk
Tenzij verschoonbare termijnen overschrijding
o Zelden aangenomen en dus in beginsel niet-ontvankelijk en onaantastbaar besluit
(tenzij nieuwe feite vgl 4:6 Awb. Heel soms bijv., als burger door het
bestuursorgaan onjuist of helemaal niet is voorgelicht over zijn bezwaar- of
beroepsmogelijkheden- nog steeds wel afhankelijkheid van deskundigheid
belanghebbende (Art. 3:45 en 6:23 Awb)
Lid 2: Verzendtheorie: Voor het einde van de termijn per post is verstuurd en niet later
dan een week na termijn is ontvangen.
‘Verstuurd’: de dag dat het door het postbedrijf is afgestempeld
Tenzij verschoonbare termijnen overschrijding
Zelden aangenomen en dus in beginsel niet-ontvankelijk en onaantastbaar besluit (tenzij
nieuwe feite vgl 4:6 Awb. Heel soms bijv., als burger door het bestuursorgaan onjuist of
helemaal niet is voorgelicht over zijn bezwaar- of beroepsmogelijkheden- nog steeds wel
afhankelijkheid van deskundigheid belanghebbende (Art. 3:45 en 6:23 Awb)
Zaak Verzonden via Sandd: invulling versturen
, Een poststuk dat de eerste of tweede werkdag na het verstrijken van de termijn
arriveert, geacht wordt tijdig ter post te zijn bezorgd.
Als het poststuk de derde dag of later aankomt, moet worden aangetoond dat hij het
voor het einde van de termijn ter post is bezorgd.
Als vaststaat dat het poststuk ter post bezorgd is na het verstrijken van de termijn, is het
hoe dan ook te laat, ongeacht op welke dag het arriveert.
Uitzonderingen: derde-belanghebbende (alertheid bij burgers twee weken tijd om bewaar
in te dienen na ontdekking bip
4. Prematuur /Voortijdig ingediend bezwaar (art. 6:10 lid 1 onder a en b)
Wel stand gekomen (onder a)
Indiener redelijkerwijs kon menen dat dit reeds het geval was (onder b)
5. Geen schorsende werking materiele rechtskracht, tenzij expliciet bepaald (At. 6:16
Awb)
Voorlopige voorziening (Titel 8.3 Awb)
6. Beslistermijn Bestuursorgaan
Zes weken, tenzij 7:13 commissie, dan 12 weken (7:10 Awb)
7. Niet (tijdig) genomen besluit bip door bestuursorgaan
Niet (tijdig) beslissen is een besluit (waartegen dus een beroep bij de bestuursrechter
mogelijk is) (art. 6:2 onder b Awb)
o Bestuursorgaan in ingebrekestelling en twee weken +1 dag wachten (art. 6:12
aanhef, lid 2 Awb)
o Indien tijd verstreken is, dan is het beroep(schrift) is niet aan termijn gebonden,
tenzij onredelijke late indiening
n 1.3 Samenvatting bezwaarschrift (art. 1:5 lid 1 Awb)
Instantie: bij het bestuursorgaan dat het besluit genomen heeft (art. 6:4 Awb)
Vormvoorschriften (art. 6:5 Awb)
Het bezwaar- of beroepschrift wordt ondertekend en bevat:
Naam indiener, dagtekening, omschrijving waartegen bob/beroep en beroeps- of
bezwaargronden (lid 1)
Evt. afschrift bestreden besluit (lid 2) of vertaling (lid 3)
o Niet voldaan? Kan niet-ontvankelijk worden verklaard (Art. 6:6 Awb)
o Voor het overige vormvrij
Termijnen indienen bezwaarschrift: zes weken (art. 6:7 Awb)
Vangt aan met ingang van de dag die waarop het besluit op de voorgeschreven wijze is
bekendgemaakt (art. 6:8 jo. 3:41/3:42 jo. 6:9 Awb)
Te laat? Niet ontvankelijk. Formele rechtskracht besluit, intern en extern.
Verschoonbare termijnenoverschrijding (Ar.t 6:11 Awb)
Pro forma bezwaar:
Bezwaar op nader aan te voeren gronden binnen termijn;
Bestuursorgaan gunt hersteltermijn (art. 6:6 sub b Awb)
Gronden binnen de gegunde hersteltermijn opsturen
Bezwaar hoeft niet indien een uitzondering van toepassing is uit art 7:1 Awb.
n H2. Bezwaarprocedure
n §2 Uniforme Openbare Voorbereidingsprocedure (uov)
Van toepassing indien bij wettelijk voorschrift of besluit bestuursorgaan bepaald (art. 3:10
Awb)
Terinzagelegging ontwerpbesluit (art. 3:11 Awb)
, Concreet bestuurlijk standpunt
Bekendmaking terinzagelegging (Art. 3:12, 3:13 Awb)
Zienswijze indienen (art. 3:13 Awb)
Wie: belanghebbenden, tenzij krijg uitgebreid door bestuursorgaan (art. 3:15 lid 2)
Let ook op 3:15 lid 3 Awb!
Termijn: zes weken, tenzij langer bij wettelijk voorschrift (3:16 Awb)
Bestuursorgaan neemt besluit (art. 3:18 Awb)
Z.s.m. uiterlijk binnen zes maanden (Awb. 3:18 Awb)
n §2.2 Administratief beroep (afd. 7.3 Awb)
Moet blijken uit speciale wet (afwijkende procedure’ waarschijnlijk op je tentamen
aangeven)
Beslissing op bezwaar genomen door ander bestuursorgaan vaak hoger bestuursorgaan
(art. 1:5 lid 2 jo. 6:4 lid 2 Awb)
Net als bij bezwaar ‘horen’ vanaaf 7:16 Awb t/m 7:23
Geen griffierecht verschuldigd (art. 7:28 Awb)
Ex nunc: anno nu, ten tijde van het nemen van de beslissing op administratief beroep;
Termijn:
Zelfde rechtspersoon: 6 weken (7:24 lid 2 Awb)
Ander rechtspersoon: 16 weken (7:24 lid 1 Awb)
o Niet tijdig? Beroep tegen niet beslissen (art. 6:2 jo 8:1 Awb)
Gegrond beroep? --> vernietiging primair besluit; nemen niew besluit
(7:25 Awb)
n §2.3 Bezwaarschriftprocedure: tussen bezwaar en beslissing op bezwaar
Hoorplicht [7:2 jo. 7:9 Awb];
– Tenzij 7:3 Awb jo. 7:12, lid 1, Awb.
Nadere stukken tot tien dagen voor het horen in te dienen [7:4 Awb];
Horen geschiedt door:
– Ambtenaren niet betrokken bij het primaire besluit [7:5, lid 1, Awb];
– Externe adviescommissie [7:13, lid 3, Awb];
– Bestuursorgaan zelf (uitzondering)
Belanghebbenden worden in elkaars aanwezigheid gehoord [7:6 Awb];
Verslag opgemaakt [7:7Awb];
n H3. Beslissing op bezwaar
n 3.1 Doelen: beslissing op bezwaar
1. Rechtsbescherming (art. 7:15 lid 1 & 7:11 lid 1 Awb)
Aanvrager
Derden-belanghebbenden
2. Leerfunctie: herkansing en kwaliteitsbewaking
3. Zeefwerking (filterfunctie): zorgen dat er geen beroep komt
4. Dossier/verduidelijking in functie: verduidelijking van feiten en het dossier, in
anticipatie op beroep
5. Signaleringsfunctie: gebreken in bestuurlijke organisatie komen bij heroverweging beter
aan het licht, met andere ambtenaren
n 3.2 Heroverweging (art. 7:11 lid 1)
Beslissen op bezwaar is volledig heroverwegen op grondslag van het bezwaar [7:11
Awb];
, Indien het bezwaar ontvankelijk is, vindt op grondslag daarvan een heroverweging van het
bestreden besluit plaats
Uitgangspunt: Bob moet te zien als heroverweging van de beslissing in primo
1. Bob kan niet gebaseerd zijn op andere wettelijke bevoegdheid dan bip, maar moet
gebaseerd zijn op dezelfde publiekrechtelijke bevoegdheid
o Vb. Niet toegestaan bip (bod) en lod (bob) opgelegd
o Aanvraag (terrasvergunning)->Bip: weigering terrasvergunning
Bob (weigering blijft in stand en intrekking exploitatievergunning)
2. Bob kan niet gebaseerd zijn op geheel ander feitenfeitencomplex?
- Ja totaal anders, voorbeeld: arabica-lounge dan nieuwe bip
3. Een bo heeft zich bij de heroverweging niet te bepreken tot de argumenten die in het
bezwaarschrift zijn aangevoerd
Alle relevante elementen moeten worden betrokken, ook al werken deze nadelig voor
de bezwaarmaker, omdat behangen van derden ook in beeld moeten blijven.
4. Bob kan gebaseerd worden op een andere nieuwe weigeringsgronden
o Let op: geen rip, omdat het resultaat hetzelfde blijft.
o Vb. calciumcarbonaat
5. Fouten in motivering, etc.
Bip herstellen zonder herroepen, omdat diezelfde bevoegdheid in bob weer gebruikt
wordt om beslissing te maken. Dus artikel 7:11 lid 2 niet van toepassing.
bijv. verkeerde onbevoegde gemandateerde in bip
6. Omvang heroverweging in geval van sancties
a. Bob moet gaan over zelfde verboden gedraging
o Voorbeeld Europecar bip=geen kenteken, dus boete en bezwaar: wel kentenen en
bob= wel zelfde boete, geen handelaarskenteken,
o Restaurant te laat open (bip)/ te veel mensen (bob)
b. Mag wel gaan om overtreding ander voorschrift, mits gedraging dezelfde is
c. Last moet niet al te zeer wijzigen
- voorbeelden Niet: niet bip (last: keuken niet weghalen) en bezwaar (keuken is niet
monument) en bob (geen wc)
d. Bob mag bij dezelfde gedraging in LOD worden omgezet in LOB en andersom (ar.t 5:32
Awb)
o Begunstigingsgingstermijn mag worden aangepast
n 3.3 Beslisser: bestuursorgaan zelf of ambtenaar in mandaat;
– Let wel op functiescheiding: ambtenaar mag niet betrokken zijn bij het primaire besluit
[10:3, lid 3, Awb] of de aard van de bevoegdheid kan zich er tegen verzetten [10:3, lid 1,
Awb];
– Externe adviescommissie adviseert, maar beslist niet.
n 3.4 Ex nunc heroverweging;
Hoofdregel: in bezwaar ex nunc m.b.t.
a. (Nieuwe) regels/beleidsregels
o Vb. coffeeshop aanvraag 2013 en bob 2018 (wetgeving veranderd), ook had men in
de regeling van 2013 misschien een vergunning gekregen
o Uitzondering: broodjesbakkerij en loopplaats naar water
b. Feiten
o Vb. Ligplaats boot, nieuwe feiten
