Voeding bij gezondheid en ziekte.
6.1 structuur van vetten.
Ze zijn opgebouwd uit koolstof (C), waterstof (H) en zuurstof (O). Het zijn chemische verbindingen die
bestaan uit een molecule glycerol en drie moleculen vetzuren. De chemische naam voor vetzuren is
triglyceriden. De meeste vetzuren hebben een even aantal koolstofatomen. De lengte van de
koolstofketen varieert. De meeste in de natuur voorkomende vetten bevatten vetzuren met een
keten van meer dan 12 koolstofatomen: LKV (langeketenvetzuren). Vetzuren met 6, 8 of 10
koolstofatomen worden KKV (korteketenvetzuren) of ook wel MCT (medium chain triglyceriden)
genoemd. Deze komen weinig voor in natuurlijke voedingsmiddel, maar spelen een rol in de
diëtetiek. Een vetzuur met slechts 4 koolstofatomen, boterzuur, zit in melkvet. Korteketenvetzuren
ook wel vluchtige vetzuren genoemd, worden in de farm uit fermenteerbare vezels gevormd door
darmbacteriën. Daar spelen ze een belangrijke rol onder anderen in de energievoorzfnf1iening van
de darmwandcellen. Vetzuren variëren ook naar de manier waarop de koolstofatomen met elkaar
verbonden zijn.
- Verzadigde vetzuren.
De eerste molecuul is stearinezuur, het achtervoegsel C 18:0 betekent dat het vetzuur uit 18
koolstofatomen bestaat en geen dubbele binding heeft. Dit is een verzadigd vetzuur. Bij de
verzadigde vetzuren worden alle koolstofatomen door een enkele binding met elkaar verbonden.
De verzadigde vetzuren worden vaak aangeduid met SFA (satured fatty acids).
- Enkelvoudige onverzadigde vetzuren.
Bevatten een dubbele binding (bijv. oliezuur C 18:1). De dubbele binding tussen 2 C-atomen worden
opgebroken en van 2 H-atomen voorzien: de C-atomen zijn dan verzadigd met H-atomen. Bij
onverzadigde vetzuren wordt onderscheid gemaakt tussen trans- en cis vetzuren. Dit onderscheid
slaat op de wijze waarop de atomen ruimtelijk gestructureerd zijn: naast elkaar (cis) of tegenover
elkaar (trans). Dit verschil is van belang bij de rol die onverzadigde vetzuren spelen bij de preventie
van hart- en vaatziekten.
, - Meervoudige onverzadigde vetzuren.
Bevatten 2 of meer dubbele bindingen (bijv. linolzuur C 18:2). Kunnen onderverdeeld worden in de n-
6-familie (omega-6-familie) en n-3-familie (omega-3-familie). De toevoeging n-6 of omega-6 slaat op
de plaats van de eerste dubbele binding, gerekend vanaf het CH3-uiteinde. De stamvaders van deze
families linolzuur (n-6) en alfa-linoleenzuur (n-3) zijn essentieel. Deze vetzuren komen niet uit andere
vetzuren of uit koolhydraten worden gevormd. Beide families gebruiken voor deze chemische
reacties hetzelfde enzymsysteem. De n-6 familie is dominant wanneer een voeding veel linozuur
bevat, worden de omzettingen van alfa-linoleerzuur in EPA en DHA geremd door een tekort aan
enzymen.
De vetzuren die uit linolzuur worden gevormd (gamma-linoleenzuur en arachidozuur) en uit alfa-
linoleenzuur (eicosapentaeenzuur/EPA en docosahexaeenzuur/DHA) zijn niet essentieel, behalve
wanneer er te weinig essentiële vetzuren beschikbaar zijn. Ze worden daarom semi-essentieel
genoemd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jeannetdejong74. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.