Bestuursprocesrecht
Werkgroep 1
Centraal staan de 3 b’s: besluit, bestuursorgaan en belanghebbende (bv. je bent het niet
eens met het besluit van een bestuursorgaan, wat kun je doen?).
Overzicht procesgang:
Besluit bezwaar besluit op bezwaar.
Besluit beroep uitspraak.
Besluit Hoger Beroep uitspraak.
Het formele recht regelt:
- Hoe en door wie tegen besluiten van bestuursorganen opgenomen kan worden;
- Welke procedures daarop van toepassing zijn;
- Welke instanties welke uitspraken kunnen doen.
En
- De bijbehorende (on)geschreven beginselen van
rechtsbescherming/bestuursprocesrecht (ABBB’s)
Waarom naar de bestuursrechter (en niet de burgerlijke rechter)?
- De bestuursrechtelijke voorzieningen van bezwaar of beroep hebben dwingend
voorrang.
Wanneer kun je naar de bestuursrechter?
- Het moet gaan om een bij wettelijk voorschrift geopende aparte voorziening die voor
de burger de mogelijkheid biedt om een bestuurlijke gedraging te laten beoordelen
door de bestuursrechter.
Wat wordt onder rechtsbescherming verstaan?
- Bescherming van de rechten en belangen van burgers tegen bestuurshandelingen.
- Het geheel aan mogelijkheden om achteraf op te komen tegen een besluit of andere
handelingen (reactieve rechtsbescherming).
-
- Preventieve maatregelen zijn in dit kader niet uitgesloten (voorlopige voorziening)
Primaire doelstelling van het huidige bestuursprocesrecht is het bieden van
rechtsbescherming aan de individuele rechtzoekende. De laatste jaren is er een beweging
waarneembaar van rechtsbescherming naar geschilbeslechting.
Trias politica: Wetgever / bestuurder (uitvoerder) / rechter.
Bepalende factoren:
- De rechterlijke rechtsmacht oordeelt over kwesties waarin primair een andere
staatsmacht bevoegd is.
- Waarbij het openbaar belang betrokken is (en vaak concrete belangen van derden).
- Start is een eenzijdige rechtshandeling (besluit).
Civielrechter -> restrechter
Bestuursrechter -> dwingend voorrang bij mogelijkheid bezwaar/beroep
, Franka Huizing
REV2E5
Uit welke fases bestaat (het stelsel van) rechtsbescherming?
- Bezwaar (voorprocedure) of administratief beroep (voorprocedure)
- Beroep (artikel 7:1 jo. Artikel 8:1 Awb en artikel 6:13 Awb)
- Hoger beroep
Verloop proces:
Beginselen van bestuursprocesrecht:
- Onpartijdigheid
- Ongelijkheidscompensatie
- Hoor- en wederhoor
- Openbaarheid
- Motivering
- Tijdigheid
Beginselen stelsel van rechtsbescherming:
- Beroep moet ingesteld worden bij een onafhankelijk gerecht, bij wet ingesteld.
- Voorafgaande moet er sprake zijn geweest van bestuurlijke heroverweging.
- Rechtsbescherming in twee feitelijke instanties.
- Rechtsbescherming moet toegankelijk zijn.
- Rechtseenheid en rechtszekerheid moeten gewaarborgd zijn.
- Rechtsbescherming moet efficiënt zijn.
- Rechtsbescherming moet effectief en tijdig zijn.
Artikel 6 EVRM bepaalt dus dat een ieder recht heeft op een eerlijke en openbare
behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een onafhankelijk en onpartijdig
gerecht dat bij wet is ingesteld.
- In Nederland?
o Artikel 1:4 lid 1 Awb bepaalt dat de bestuursrechter een onafhankelijke bij wet
ingesteld orgaan is dat met bestuursrechtspraak is belast.
o Artikel 112 lid 1 Gemeentewet bepaalt dat gerechten waaraan de berechtiging
van geschillen over burgerrechtelijke rechtsvorderingen is opgedragen tot de
, Franka Huizing
REV2E5
rechterlijke macht behoren. Hieronder valt niet de bestuursrechter. Artikel 112
lid 2 Gemeentewet bepaalt echter de berechtiging van andere geschillen ook
aan gerechten kunnen worden opgedragen die niet tot de rechterlijke macht
behoren.
Voorwerp van geschil:
- Het aangrijpingspunt voor het instellen van bezwaar en beroep.
- Algemene regel: het gaat om het besluitbegrip (geen besluit geen bestuursrechter,
artikel 8:1 Awb).
- En natuurlijk eerst bezwaar (artikel 7:1 Awb).
Besluit (artikel 1:3 Awb lid 1): Onder besluit wordt verstaan een schriftelijke beslissing van
een bestuursorgaan, inhoudende een publiekrechtelijke rechtshandeling.
Verruiming:
- Artikel 6:2 Awb: ‘Voor de toepassing van wettelijke voorschriften over bezwaar en
beroep worden met een besluit gelijkgesteld’:
o De schriftelijke weigering een besluit te nemen, en
o Het niet tijdig nemen van een besluit.
- Artikel 8:2 Awb geeft andere handelingen die met een besluit worden gelijkgesteld.
- Ook in de jurisprudentie wordt het begrip verruimd: een beslissing op verzoek tot
nadeelcompensatie/waarschuwing.
- Beperking besluit:
o Artikel 6:3 Awb
o Artikel 8:3 Awb
o Artikel 8:4 Awb
o Artikel 8:5 Awb
ECLI:NL:RVS:2018:1449 (Waarschuwingsuitspraak)
- Rechtsvraag: is een waarschuwing wel of niet een besluit in de zin van artikel 1:3 lid
1 Awb?
o Ja
o De minister heeft het bezwaar van de appellante tegen de weigering om de
waarschuwing in te trekken niet-ontvankelijk verklaard omdat de weigering
volgens hem geen besluit is.
o RvS:
RO 6.1:
Een dergelijke waarschuwing is in ieder geval een besluit als
de waarschuwing een voorwaarde is voor het toepassen van
een sanctiebevoegdheid in bepaalde situaties en dus een
essentieel onderdeel is van een sanctieregime.
RO 6.2:
Deze waarschuwing is daarom een besluit. Gelet hierop is ook
de beslissing op het verzoek om intrekking van deze
waarschuwing een besluit, het betoog van de appellante slaagt.
, Franka Huizing
REV2E5
Vraag 10:
Is het criterium ‘dat een beslissing dient te zijn gericht op rechtsgevolg’ altijd een vereiste
willen we kunnen spreken van een besluit in de zin van Awb?
Antwoord:
Nee, dat criterium is niet altijd van toepassing. In het geval van een afwijzing is er vaak geen
rechtsgevolg. Immers, geen wijzigingen in de rechten en plichten van een persoon. Maar op
grond van artikel 1:3 lid 2 Awb is de afwijzing gelijkgesteld met een besluit.
Ook in het niet tijdig nemen van een besluit en de schriftelijke weigering tot het nemen van
een besluit wordt gelijkgesteld met een besluit in de zin van de Awb (artikel 6:2 Awb).
College 2
Ontvankelijkheid:
- Het beroepschrift ken dezelfde formele eisen als een bezwaarschrift (artikel 6:5 Awb,
artikel 6:6 Awb, artikel 6:7 Awb).
- Artikel 7:1 Awb en artikel 6:13 Awb.
- Ontvankelijkheid via de 5 vragen:
o Bestaat er een bezwaar/beroepsbevoegdheid?
Belanghebbende (Artikel 7:1 jo. 8:1 & 1:2 Awb)
Procesbelang?
o Is er voldaan aan de formele eisen? (artikel 6:5 en 6:6 Awb)
o Zijn de termijnen in acht genomen? (artikel 6:7 t/m 6:11 Awb)
o Is de voorprocedure gevolgd? (artikel 7:1 jo. 8:1 en 6:13 Awb)
o Is er griffierecht betaald? (artikel 8:41 Awb)
Belanghebbende:
Aanvraag/adressant = direct belanghebbende.
Derde-belanghebbende = belanghebbende indien voldaan aan OPERA-criteria / in
omgevingsrecht ter invulling van de ‘P’ zichtcriterium/nabijheidscriterium.
Rechtspersoon = belanghebbende indien dit blijkt uit statuten en feitelijke werkzaamheden.
Bestuursorgaan = artikel 1:2 lid 3 Awb.
Procesbelang = degene die in bezwaar (of beroep) wil gaan, moet belang hebben bij het
resultaat van de procedure.
- Er moet sprake zijn van enig procesbelang (moet kunnen leiden tot het beoogde
stoel).
- ‘Geen belang, geen actie’ de procedure kan hoe dan ook niet tot het door
belanghebbende beoogde doel leiden.
Formele eisen
Artikel 6:4 Awb – het instellen van beroep bij een bestuursrechter geschiedt door het
indienen van een beroepschrift bij die rechter.
Artikel 6:5 Awb – duidelijk moet zijn wie, waarom en waartegen het besluit opkomt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper frankahuizing. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.