Hoofdstuk 7, Thought and
Language
Om medische mysteries op te lossen, vertrouwen dokters op hun vermogen om te denken,
problemen op te lossen, zaken te beoordelen en beslissingen te nemen. Deze vitale vaardigheden
worden gebruikt bij het afwegen van verschillende hypotheses. Tijdens het gesprek met de patiënt
vertrouwt de dokter op een ander cognitief vermogen, namelijk: taal.
BASIC FUNCTIONS OF THOUGHT
What good is thinking anyway?
Het denken omvat vijf hoofdhandelingen of functies: beschrijven, uitwerken, beslissen, plannen en
sturen van actie. Deze functies kunnen georganiseerd worden in de gedachtekring. Sommige
beslissingen kun je moeilijk uitleggen. Het denkproces is moeilijk ter woorden te brengen.
The Circle of Thought
De processen die de gedachtekring (circle of thought) vormen, verlopen normaliter zo snel en zijn zo
complex dat het onmogelijk lijkt ze te vertragen voor een zorgvuldige analyse. Psychologen
benaderen deze moeilijke taak door denkprocessen te onderzoeken alsof ze onderdeel zijn van een
computerachtig informatieverwerkingssysteem. Een informatieverwerkingssysteem (Engelse term:
information-processing system) is een mechanisme om informatie te ontvangen, deze met symbolen
weer te geven en deze vervolgens te manipuleren. In zo een model wordt denken (Engelse term:
thinking) omschreven als de manipulatie van mentale representaties.
In de eerste fase van de gedachtekring, bereikt informatie over de omgeving je hersenen, hier is geen
aandacht voor nodig. In de tweede fase neem je de informatie waar en herken je het, hier is wel
aandacht voor nodig, zonder aandacht verwerk je het niet diep. Ook werk je deze informatie bewust
uit met behulp van het korte termijn- en werkgeheugen, waardoor je kan denken over de nieuwe
informatie in verband met al in het langetermijngeheugen aanwezige informatie. Als deze informatie
verwerkt is, moet je beslissen wat je ermee gaat doen, dus opslaan of actie ondernemen, dit is de
derde fase. Ook bij deze fase is aandacht nodig. In de vierde en vijfde fase is de actie uitgevoerd.
Deze actie beïnvloedt vaak de omgeving en levert nieuwe informatie op die wordt teruggekoppeld
naar het verwerkingssysteem in de voortdurende gedachtekring. Eerst beschrijf je het dus, dan
elaboreer je het, dan neem je een beslissing, dan maak je een plan en als laatste reageer je.
Measuring Information Processing
Het analyseren van de effecten van hersenschade is een van de methodes om de details van hoe de
gehele informatieverwerkingsreeks normaal werkt en wat deze kan verstoren, te onderzoeken.
Mental Chronometry
Alle fasen in de gedachtekring nemen enige tijd in beslag. Het laboratoriumonderzoek begon met de
studie door te denken aan mentale chronometrie. Ze onderzochten reactietijd (Engelse term:
reaction time), de tijd tussen de presentatie van een stimulans en de openlijke reactie erop. Dit zou
een idee moeten geven over hoe veel tijd de processen kosten. Ook in simpele situaties zijn er
factoren die de reactietijd beïnvloeden.
Complexiteit van de beslissing is er een van. Hoe meer manieren er zijn om op een stimulans te
reageren, hoe langer de reactietijd. Ook verwachting beïnvloedt de reactietijd. Mensen reageren
sneller op stimuli die ze verwachten dan op stimuli die ze niet verwachten. Daarnaast heeft
, stimulans-respons compatibiliteit ook invloed op de reactietijd. Als de combinatie tussen een set van
stimuli en mogelijke responses natuurlijk of compatibel is, zal de reactietijd sneller zijn. Als laatste is
er in iedere reactietijd taak sprake van een wisselwerking tussen snelheid en nauwkeurigheid. Als je
probeert snel te reageren, nemen de fouten toe. Als je foutloos probeert te reageren, neemt de
reactietijd toe. Onderzoek naar de reactietijd heeft bijgedragen aan het vaststellen van de tijd die
nodig is om informatie te verwerken, maar reactietijden alleen kunnen geen gedetailleerd beeld
geven van wat er gebeurt tussen de presentatie van een stimulus en de uitvoering van een reactie.
Neuroimaging
Door middel van PET (positron emission tomography), fMRI (functional magnetic resonance imaging)
en andere neuroimagingstechnieken kunnen cognitieve neurowetenschappers de activiteit in de
hersenen tijdens de informatieverwerking bekijken. Uit onderzoek blijkt dat bij het oplossen van een
nieuwe, moeilijke taak de frontale kwab bijzonder actief is, terwijl deze activiteit afnam als de
persoon de skills geleerd had, dan nam de activiteit van de hypocampus toe. Deze activatie
suggereerde dat de persoon geen moeite meer had met het oplossen van de taak, maar dat hij
gebruik maakte van geheugensystemen. Ook uit andere onderzoeken blijkt dat de frontale kwab
belangrijk is voor het nemen van beslissingen en het oplossen van problemen.
MENTAL REPRESENTATIONS: THE INGREDIENTS OF
THOUGHT
What are thoughts made of?
Psychologen omschrijven de ingrediënten van denken als informatie. Informatie kan mentaal
gerepresenteerd worden op verschillende manieren, zoals concepten, proposities, schema’s, scripts,
mentale modellen, afbeeldingen en cognitieve kaarten. Volgens psychologen is denken het werken
met mentale representaties in een informatie verwerkingssysteem.
Concepts
Als je over iets nadenkt, manipuleer je een basisingrediënt van het denken, concepten genaamd.
Concepten (Engelse term: concepts) zijn categorieën van objecten, gebeurtenissen of ideeën die
gemeenschappelijke eigenschappen hebben. Een concept hebben is het herkennen van de
eigenschappen, of kenmerken, die de leden van een categorie gemeenschappelijk hebben.
Concepten stellen je in staat elk voorwerp of elke gebeurtenis die je tegenkomt te relateren aan een
categorie die je al kent. Daarnaast zorgen concepten er ook voor dat je logisch na kan denken. Er
bestaan formele (zoals vierkant) en natuurlijke (zoals vogel) concepten.
Types of Concepts
Sommige concepten, formele concepten genoemd, definiëren duidelijk objecten of gebeurtenissen
aan de hand van een reeks regels en eigenschappen, zodat elk lid van het concept alle definiërende
eigenschappen van het concept bezit en niet-leden niet. Formele concepten worden vaak gebruikt
om het leren in het laboratorium te bestuderen, omdat de leden van deze concepten netjes kunnen
worden gedefinieerd.
Natuurlijke concepten hebben geen vaste set definiërende kenmerken. Deze concepten hebben een
set van typische of karakteriserende kenmerken, maar leden hoeven deze niet allemaal te hebben.
Het is alleen niet genoeg om maar een overeenkomend kenmerk te hebben. De grenzen van
natuurlijke concepten zijn onduidelijk. Een lid van een natuurlijk concept dat alle of de meeste van
zijn karakteristieke kenmerken bezit, wordt een prototype (Engelse term: prototype) genoemd. Hoe
prototypisch iets is, hoe sneller je kan bepalen of het een voorbeeld van het concept is. Prototypes
