Samenvatting
Samenvatting Laagland Literatuur Begrippenlijst
Alle begrippen uit Laagland Literatuur.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
HAVOBegrip Omschrijving
abele spelen (de) een wereldlijk toneelstuk, gevolgd door een korter komisch stuk, een sotternie
abstracte kunst (de) kunstrichting waarbij de artistieke vorm op zichzelf kan staan (geen realistische weergave)
absurd theater (het) toneel over de veronderstelde absurditeit en zinloosheid van het menselijk bestaan
achterflap (de) achterkant van een boek
actieve lezer (de) lezer die aandachtig leest en zo probeert de open plekken in een verhaal in te vullen
AKO Literatuurprijs (de) prijs die jaarlijks wordt uitgereikt aan de schrijver van het beste Nederlandse literaire boek, categorieen fictie en non-fictie
alliteratie (de) beginrijm: beklemtoonde medeklinkers in rijmende woorden zijn gelijk (bijvoorbeeld: Liesje leerde Lotje lopen langs de Lange Lindenlaan.)
analogie (de) personage wordt vergeleken met iets dat wat zegt over hun karakter
antiheld (de) personage dat geen richting kan geven aan zijn eigen leven
auctoriale vertelinstantie / verteller (de) verteller van een verhaal waarin hij zelf geen personage is, maar wel als verteller duidelijk in de tekst aanwezig
autobiografische tekst (de) tekst waarin ervaringen en gebeurtenissen uit het leven van de schrijver zijn verwerkt
autonoom gedicht (het) gedicht als op zichzelf staand taalbouwsel; geen weergave van een individueel gevoel of de werkelijkheid
bedrijf (het) hoofdstuk in een toneelstuk
beeld (het) woord of woordgroep die beeldend aanduidt wat letterlijk wordt bedoeld (bijvoorbeeld: Als een trouwe wachter staat de vuurtoren bij de haven.)
beeldkader (het) manier waarop filmfragmenten in beeld worden gebracht
beeldspraak (de) niet letterlijk maar met figuurlijk taalgebruik iets zeggen of uitdrukken
belevend ik (het) een ik-verteller vertelt over de gebeurtenissen in het verhaal op het moment dat ze plaatsvinden
bestseller (de) boek waarvan in korte tijd tienduizend of meer exemplaren worden verkocht
Beweging van Tachtig / Tachtigers (de) groep van schrijvers die aan het einde van de negentiende eeuw meende dat literatuur geen belerende of opvoedkundige bedoeling heeft
bewuste betekenisgeving (de) een tekst interpreteren door bewust na te gaan hoe de tekst is geschreven en of je nog andere, niet vermoede samenhangen kunt ontdekken (analyseren)
bijpersoon (de) personage dat de hoofdpersoon steunt of tegenwerkt bij het bereiken van zijn doel
burgerlijke cultuur (de) personage dat de hoofdpersoon steunt of tegenwerkt bij het bereiken van zijn doel
canon (de) aanduiding voor boeken die op een bepaald moment in een maatschappij als belangrijk gelden
chronologische volgorde (de) beschrijving van gebeurtenissen in de volgorde waarin ze hebben plaatsgevonden
close-up (de) een element wordt beeldvullend in beeld gebracht
Cobra groep van Nederlandse, Deense en Belgische schilders die spontaan en improviserend schilderden met felle kleuren
collage(techniek) (de) verschillende voorwerpen of afbeeldingen worden als een willekeurig samenraapsel aan elkaar gehecht
commercialisering (de) marktgerichtheid binnen bedrijven; niet alleen de kwaliteit van een product is leidend, ook de behoefte van de klant moet worden bevredigd
context (de) aanwijzingen in de rest van de tekst
cultureel motief (het) onderwerp dat in meerdere teksten van verschillende auteurs voorkomt
cultuursprookje (het) een door een schrijver bedacht sprookje
dadaisme (het) stroming die antiburgerlijk en antikunst was, ontstaan als heftige reactie van ontgoocheling en ontreddering op de Eerste Wereldoorlog
de Bataafse Republiek aanduiding voor Nederland en Vlaanderen onder het Franse bewind van 1795 tot en met 1806
de Nederlanden / Lage Landen middeleeuwse aanduiding voor Nederland en België
de Republiek van de Zeven Verenigde Nederlanden aanduiding voor de onafhankelijke republiek in het noorden van de Lage Landen na de Tachtigjarige Oorlog
dekolonisatie (de) staatkundig onafhankelijk maken of worden van koloniën in Afrika en Azië
determinisme (het) opvatting dat het leven van een mens bepaald wordt door erfelijkheidsfactoren en de invloeden van het sociale milieu
dialoog (de) toneelstekst voor twee acteurs, samen op het podium
dierverhaal (het) verhaal met dieren als personages
directe manier om een personage te leren kennen (de) de verteller geeft een opsomming van uiterlijke kenmerken en karaktereigenschappen van een personage
distichon (het) een strofe bestaande uit twee versregels
documentaire (de) informatieve, op feiten gebaseerde film
, flashback (de) tekstgedeelte waarin een personage een gebeurtenis uit het verleden opnieuw beleeft
focalisatie (de) vertelinstanties of personages in het verhaal die waarnemen en/of een standpunt innemen
focalisator (de) verteller (of personage) die in het verhaal zien, horen, ruiken, voelen, denken, kortom: waarnemen
Forum literair tijdschrift, opgericht in 1932, dat stond voor de persoonlijkheid van de maker (vent) en niet voor de autonomie (vorm) in een tekst
gedicht (het) tekst die bestaat uit versregels en gekenmerkt wordt door een bijzondere bladspiegel
gekruist rijm (het) binnen een gedicht of strofe rijmen de oneven versregels op elkaar en de even versregels (abab)
gender de sociale (niet de biologische) verschillen tussen vrouwen en mannen, die aangeleerd zijn, met de tijd kunnen veranderen en zowel binnen als tussen culturen sterk variëren
genre (het) soort boek of tekst (bijvoorbeeld: historisch verhaal, detective, thriller)
genreschilderij (het) afbeelding uit het dagelijks leven met een belerende, opvoedende bedoeling (foutief gedrag kritiseren of bespotten)
gepaard rijm (het) binnen een gedicht of strofe rijmen de regels twee-aan-twee op elkaar (aabb)
gesloten einde (het) einde van een verhaal waarbij alle open plekken voor de lezer zijn ingevuld
globalisering (de) ontwikkeling van een samenleving op wereldniveau op ecologisch, economisch, politiek, sociaal en/of cultureel gebied
Gouden Eeuw (de) aanduiding voor de periode van economische en culturele voorspoed in De Republiek die ongeveer de hele zeventiende eeuw besloeg
helper (de) bijpersoon die de hoofdpersoon helpt bij het bereiken van zijn doel
herhaling (de) woord of woordgroep die (niet of nauwelijks gewijzigd) wordt herhaald
historische roman (de) roman die zich in het verleden afspeelt
hoofdpersoon (de) het belangrijkste personage van het verhaal die een bepaald doel nastreeft en een ontwikkeling doormaakt
hoofsheid (de) levensideaal bestaande uit gedragsregels (beschaafd gedrag en zelfbeheersing) die bedoeld zijn om onderlinge spanningen te voorkomen
hyperbool (de) sterke overdrijving (bijvoorbeeld: wachten tot je een ons weegt)
identificatie (met personages) (de) jezelf herkennen in personages, overeenkomsten of gelijkenissen zien
ik-tijdperk (het) periode die gekenmerkt wordt door mensen die zoeken naar zichzelf in therapie, relaties of in zelfbespiegeling
ik-vertelinstantie (de) een ik-verteller vertelt zijn belevenissen en/of gevoelens in een verhaal (verteller én personage)
impressionisme (het) stroming in de negentiende eeuwse kunst: snelle weergave (momentopname) van het moderne leven
indirecte manier om een personage te leren kennen (de) door wat personages (niet) zeggen, denken en doen leert de lezer ze kennen
informatieachterstand (de) gebrek aan kennis over een verhaal door de open plekken die erin voorkomen
intertekstualiteit (de) auteur verwijst in zijn werk naar het werk van een andere schrijver of is daar een creatieve verwerking van
ironie (de) milde, niet kwetsend bedoelde (zelf)spot (bijvoorbeeld: (je krijgt een drie terug voor een toets, die je niet geleerd had) 'Dit kan toch niet?! Ik had er nog wel zo hard voor gewerkt!')
jambe (de) soort metrum waarbij er een vaste opeenvolging is van een onbeklemtoonde met een beklemtoonde lettergreep
kikkerperspectief (het) camera is vanuit een laag standpunt gericht op de personages die daardoor erg machtig en dominant lijken
klucht (de) komisch toneelstuk waarin de personages voorspelbare figuren spelen die onbeschaafd zijn en ongewenst gedrag vertonen
komedie (de) humoristisch toneelstuk waarin gewone mensen centraal staan
komisch toneel (het) toneelgenre waarin voor het publiek herkenbare typen (gewone burgers) en gedrag worden bespot
kort verhaal (het) prozatekst die korter is dan een novelle
Koude Oorlog (de) voortdurende dreiging tussen het kaptitalistisch en democratisch blok van de Verenigde Staten en bondgenoten tegenover de Sovjet-Unie en satellietstaten in Oost-Europa
kwatrijn (het) een strofe bestaande uit vier versregels
kwintet (het) een strofe bestaande uit vijf versregels
l'art pour l'art kunst om de kunst: een literaire tekst moest niet een wijze les of moraal bevatten
landart (de) op natuur en ecologie gerichte kunstvorm die in de natuur wordt gemaakt
lectuur (de) teksten die geen artistieke erkenning krijgen van beroepslezers, zoals recensenten, redacteuren van literaire uitgeverijen of leraren in het voortgezet onderwijs
leesmotivatie (de) de reden(en) om een tekst / boek te gaan lezen
leidmotief (het) herhaling van een woord of concreet voorwerp in een verhaal
lezersreactie (de) het effect dat een tekst op jou als lezer heeft
Librisprijs (de) jaarlijkse prijs voor de beste oorspronkelijk Nederlandstalige literaire roman
lijsttoneel (het) toneel voor op een podium in een schouwburg
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mathildeprijs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75759 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen