Dit document is een samenvatting die gaat over de Nederlandse literatuur in de 20e eeuw. Het document is geschikt voor het vak Nederlands van leerjaar 5 havo.
Samenvatting Nederlandse literatuur twintigste eeuw (1900-1940) & (1950-1960)
1900-1940
Hoofdstuk 1 – historische achtergronden
Nationalisme en imperialisme leidde tot spanningen in Europa. Het leidde tot de WO|
(1914-1918). De verschrikkingen zorgde voor ontreddering (= chaos, verwarring) over de
beschaving en de cultuur die we hadden.
Na de WO| ontstonden er totalitaire staten = 1) het systeem van orde en tucht, 2) het
antidemocratische karakter en 3) onderdrukken van individu.
- Sovjet-Unie à communisme onder leiding van Lenin, daarna Stalin
- Italië à fascisme onder leiding van Mussolini.
- Duitsland à nationaal-socialisme onder leiding van Adolf Hitler.
1917: algemeen mannenkiesrecht
1919: algemeen vrouwenkiesrecht & gelijkstelling van bijzonder onderwijs.
De spanningen in de totalitaire staten leidde uiteindelijk tot de WO||
Hoofdstuk 2 – culturele achtergronden
Moderne kunst was totaal iets anders dan de kunst uit voorafgaande jaren:
1. Inhoud veranderde à niet langer de weergave van een historisch verhaal.
2. Vorm veranderde à leidde tot abstracte kunst.
3. Montagetechniek à passende beelden woorden aan elkaar gevoegd.
4. Collagetechniek à aantal voorwerpen of afbeeldingen worden aan elkaar gehecht.
Doel: shockeffect bij het publiek.
Bewegingen in deze kunst zijn:
• Expressionisme à ontstond in Duitsland. Ze beschouwen hun werk als tegengif
tegen de vervreemding van de mens in de burgerlijke orde. Belangrijke personen
zijn: W. Kandinsky & F. Marc. Zij waren het leideinde figuur van ‘Der Blaue Reiter’.
• Dadaïsme à een heftige reactie van ontgoocheling en ontreddering van WO|. Het
was antiburgerlijke, antikunst. Veel gebruik van collagetechniek.
• Piet Mondriaan, De Nieuwe Beelding à abstracte kunst/ abstrahering (= het
weglaten van details). Mondriaan wilde de ware/ zuivere realiteit weergeven: een
harmonie van universele verhoudingen die volgens hem ten grondslag lag aan de
zichtbare werkelijkheid. De harmonie kwam tot stand d.m.v. horizontale en verticale
lijnen en primaire kleuren.
Hoofdstuk 3 – literaire ontwikkelingen
In de periode tussen de wereldoorlogen kwamen er nieuwe lezersgroepen uit de
opgekomen middengroepen (vooral vrouwen). Het boekenbedrijf werd steeds
commerciëler. Er kwamen bestsellers op: 10.000 boeken of meer.
Er waren twee soorten schrijvers:
1. Publieksschrijvers à deze schrijvers schreven bestsellers.
2. Eliteschrijvers à zette zich af tegen de romans van de publiekschrijvers.
Traditie = de vorm van een gedicht
Vernieuwing = de autonomie.
Traditie en vernieuwing stonden in de Nederlandse literatuur naast elkaar.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jongemeevink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.