Dwingend recht: kan niet bij worden afgeweken
Semidwingend recht: kan worden afgeweken bij schriftelijke overeenkomst: cao of
arbeidsovereenkomst
Driekwart dwingend recht: alleen bij cao mag worden afgeweken
Twee derde dwingend recht: bij cao of schriftelijke overeenkomst met OR of
personeelsvertegenwoordiging mag worden afgeweken
Concurrentiebeding Artikel 7:653 BW is een uitzondering, die kan alleen bij schriftelijke individuele
arbeidsovereenkomst worden afgesloten. Niet voor een hele groep dmv cao.
Collectieve arbeidsovereenkomst (arbeidsvoorwaardenregeling)
Wet CAO Artikel 1: cao is een overeenkomst tussen werkgever (of organisatie) en
werknemersorganisatie(s) waarbij arbeidsvoorwaardenregelingen voor grote groepen werknemers
worden afgesproken. Kan voor een bepaalde industrie/bedrijfstak of een individuele ondernemings-
cao.
Wet CAO Artikel 9: cao-bepalingen werken door in de individuele arbeidsovereenkomsten als
werkgever en werknemer beiden lid zijn van een van de contracterende cao-partijen. Gebonden
werkgever en gebonden werknemer.
Wet CAO Artikel 12: Afspraken tussen een gebonden werkgever en een gebonden werknemer die in
strijd zijn met hun cao, zijn nietig.
Wet CAO Artikel 13: spreek je onderling niets af, maar staat er wel een regeling in de cao, dan geldt
de cao regeling wel. De cao is dan aanvullend op de gemaakte afspraken
Wet CAO Artikel 14: werkgever die lid is van een werkgeversorganisatie die
de cao heeft afgesloten, is verplicht die cao-bepalingen ook toe te passen
op werknemers die geen lid zijn van een werknemersorganisatie
Minimum cao: Je mag alleen naar boven afwijken, bv wel hoger loon dan in de cao staat
Standaard cao: mag naar boven en beneden afwijken, met name in sectoren gefinancierd door de
overheid zoals onderwijs
Werkingssfeer: kijk in het kopje werkingssfeer naar de omschrijving van het begrip werkgever om te
bepalen voor welke werknemers de cao geldt.
Als een werknemer een zaak wil openen omdat een cao regel niet wordt nageleefd volgens hen, dan
moet je eerst kijken of ze gebonden werknemer zijn (lid van de vakbond die de cao heeft afgesloten)
en of ze betrokken zijn bij de betreffende cao (is die cao wel van toepassing op hen of vallen ze onder
een andere cao). Als je gebonden bent is er meer kans op succes want dan komt de vakbond in actie.
Als een cao is verlopen blijft deze nawerken tot er een nieuwe is. Als de cao bijna verlopen is gaan de
werkgever(sorganisatie(s)) en de vakbond(en) weer een nieuwe onderhandelen. Wanneer zij een
principeakkoord hebben, leggen zij het resultaat voor aan hun leden, zij moeten instemmen. Heeft de
nieuwe cao een startdatum in het verleden en bv een loonsverhoging, dan moet deze met
terugwerkende kracht nog worden uitbetaald vanaf de startdatum.
Een artikel 14-werknemer kan geen nakoming van de cao vorderen als de werkgever zich daar niet
aan houdt, de artikel 9-werknemers (gebonden) en hun vakbond kunnen dat wel.
Algemeenverbindendverklaring van cao-bepalingen: cao-partijen betrokken bij een bepaalde
bedrijfstak kunnen aan de minister vragen een cao avv te verklaren.
Artikelen 2 en 3 Wet AVV: Dan gelden de cao bepalingen voor alle werkgevers en werknemers die
werkzaam zijn in die bedrijfstak.
Artikel 2 lid 5 Wet AVV: Het is niet toegestaan in de cao onderscheid te maken tussen leden en niet-
leden dus de artikel 14-werknemers kunnen dan wel nakoming van de cao vorderen.
Artikel 2 lid 2 Wet AVV: De avv duurt in principe 2 jaar of totdat de cao afloopt.
Er is geen nawerking mogelijk bij niet-gebonden leden (werkgever en/of werknemer zijn niet
gebonden).
Artikel 2 lid 3 Wet AVV: De voorwaarden van een cao gelden vanaf de avv verklaring, niet vanaf de
startdatum cao.
,Beide partijen niet gebonden en geen incorporatiebeding, dan gelden cao voorwaarden alleen in de
periode dat de cao algemeen verbindend verklaard was/is.
Bij een overgang van onderneming gaan alle rechten en verplichtingen mee over (artikel 7:662 BW)
Incorporatiebeding als in de individuele arbeidsovereenkomst een bepaalde cao van toepassing wordt
verklaard. De artikel 14-werknemer kan bij niet naleving van de cao geen naleving van de cao
vorderen maar wel naleving van de arbeidsovereenkomst waarin de cao benoemd wordt.
Cafetariasysteem of cao a la carte: keuzemogelijkheden voor de werknemer om zijn eigen cao in te
delen
Raam-cao: cao-partijen spreken centraal het geraamte af en nadere invulling vindt decentraal plaats
tussen ondernemer en OR. Specifieker in kunnen spelen op behoeftes.
Halvitex: Bij de uitleg van de cao mag naast de letterlijke betekenis ook rekening gehouden worden
met de bedoeling van de cao-partijen
Sociaal Plan
Een overeenkomst tussen werkgever en vakbonden wordt gesloten om werknemer die ontslagen
worden een afvloeiingsregeling aan te bieden. Een aanvulling op de WW-uitkering of een vergoeding,
scholing of loopbaanbegeleiding.
Ondernemingsraad OR
Artikel 2 lid 1 WOR Er moet een OR opgericht zijn bij 50 of meer werknemers
Artikel 25 lid 1 WOR De OR heeft adviesrecht bij belangrijke inkrimping, wijziging van de
vestigingsplaats, het doen van een belangrijke investering etc.
De werknemers kiezen de leden van de OR
Artikel 26 lid 1 WOR Wijkt de werkgever af van het OR advies dan kan de OR beroep instellen
Artikel 27 lid 1 WOR De OR heeft instemmingsrecht bij oa pensioenovereenkomst, vakantieregeling,
beloningssysteem, arbeidsomstandigheden, aanstellingsbeleid.
Artikel 27 lid 3 WOR Regelingen in de cao hebben voorrang op het instemmingsrecht vd OR
Artikel 27 lid 4 WOR Geeft de OR geen instemming dan kan de werkgever de kantonrechter
vervangende toestemming vragen.
Artikel 35b lid 1 WOR Bij meer dan 10 medewerkers maar minder dan 50 moet er een
personeelsvertegenwoordiging worden ingesteld
Europees of internationaal recht
Als er op Europees of internationaal niveau een nieuwe richtlijn wordt bepaald, dan werkt deze direct
door op het nationaal recht. Ook als de Nederlandse wetgeving nog niet is aangepast.
Een Nederlandse rechter kan een prejudiciële beslissing vragen aan het Hof van Justitie wanneer hij
twijfelt of een Nederlandse regeling in overeenstemming is met Europees recht.
Een werknemer die in Nederland werkt voor een Duits bedrijf kan bij een arbeidsconflict mogelijk ook
gebruik maken van het Nederlands recht in plaats van het Duitse recht. Bij deze beslissing wordt ook
gekeken waar je belasting en sociale premies betaalt en waar je jouw pensioenregeling hebt. Dit is
geregeld in Rome I.
Rechtskeuze: de keuze voor een bepaald nationaal recht te vermelden in de arbeidsovereenkomst
Artikel 8 lid 1 Rome I: De werknemer heeft altijd de bescherming van het land waar hij gewoonlijk zijn
arbeid verricht, ook wanneer er een rechtskeuze is gemaakt, mbt bepalingen van dwingend recht,
zoals het minimum loon.
Artikel 9 Rome I: Als een Nederlands bedrijf een werknemer in het buitenland laat werken, dan
kunnen ze een rechtskeuze maken voor het Nederlands recht, maar daarnaast gelden vanuit het
werkland de bepalingen van bijzonder dwingend recht ook. Je kunt niet om deze bepalingen heen, het
zijn voorrangsregels. Bijvoorbeeld minimum loon, vakantiedagen, arbowet.
De harde kern van het land waarin je werkt is altijd geldend. Loon, toeslagen, maximale werktijden,
loon tijdens ziekte, minimale rusttijden, minimum vakantiedagen, maar ook de sector cao is geldend.
Dus als een Nederlands bouwbedrijf Polen inhuurt voor hulp, dan hebben zij recht op hetzelfde.
Pensioenopbouw telt niet mee, waardoor ze veel goedkopere krachten zijn.
, Arbeidsovereenkomst
3 soorten overeenkomsten in de wet: arbeidsovereenkomst, overeenkomst van opdracht en
aannemingsovereenkomst. Alle andere overeenkomsten vallen hieronder.
Bij de arbeidsovereenkomst zijn alle bepalingen van Boek 7 titel 10 BW van toepassing, is de
werknemer verplicht verzekerd voor werknemersverzekeringen Ziektewet, Wet WIA en WW, zijn de
Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag, Arbeidstijdenwet, Arbeidsomstandighedenwet en Wet
flexibel werken van toepassing, is er vaak een cao, is er een OR bij 50 of meer werknemers.
Artikel 7:610 BW definitie arbeidsovereenkomst: ‘loon’, ‘in dienst van’, ‘gedurende zekere tijd’ en
‘arbeid verrichten’. Kijk hiermee altijd eerst of er sprake is van een arbeidsovereenkomst. Illegaliteit
van mensen is geen beletsel voor een arbeidsovereenkomst.
Loon kan zolang het nog niet betiteld is als arbeidsovereenkomst ook bestaan uit bv kost en inwoning.
Zodra het wel is gedefinieerd als arbeidsovereenkomst moet minimaal het minimumloon betaald
worden (WMM Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag)
In dienst van betekent dat de werkgever de bevoegdheid heeft om instructies te geven omtrent
werktijden, de arbeidsplaats, vakantie opnemen, ziekteverzuim etc.
Gedurende zekere tijd is altijd van toepassing
Arbeid verrichten Artikel 7:659 BW De arbeid moet persoonlijk verricht worden door de werknemer om
aan een arbeidsovereenkomst te voldoen. Dit staat indirect ook in artikel 7:610 BW met ‘arbeid
verrichten’
Jurisprudentie hou, net als Haviltex definitie, rekening met de bedoeling van partijen
Voorovereenkomst (nog geen arbeidsovereenkomst)
Intentieverklaring van werkgever en werknemer (oproepkracht) om eventueel met elkaar in zee te
gaan. Regelt de voorwaarden die gelden als de arbeidsovereenkomst ontstaat. Werkgever kan kiezen
om werknemer op te roepen en werknemer hoeft niet in te gaan op een oproep. Reageert de
werknemer dan ontstaat een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.
Artikel 7:668a lid 1 sub a BW Ketenregeling. Duren arbeidsovereenkomst van bepaalde tijd samen
langer dan 24 maanden, met tussenpozen van ten hoogste 6 maanden. De tussenpozen
meegerekend. Dan heb je na 24 maanden een arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd.
Artikel 7:668a lid 1 sub b BW Ketenregeling. Als er meer dan 3 arbeidsovereenkomsten zijn geweest
van bepaalde tijd, met tussenpozen van maximaal 6 maanden, dan is het 4 e contract automatisch
voor onbepaalde tijd.
Bij tussenpozen van meer dan 6 maanden begint de telling opnieuw.
Arbeidsovereenkomst met uitgestelde prestatieplicht (mup)
Kan onbepaalde of bepaalde tijd contract zijn. Als de werkgever werk heeft moet hij de werknemer
oproepen. De werknemer is verplicht te reageren op de oproep tenzij een vrije dag is opgenomen.
Artikel 7:611 BW goed werkgever/werknemer.
Min-maxcontract Werkgever garandeert een minimaal aantal werkuren. Dit soort contract valt onder
de mup-overeenkomst als de werkgever de werknemer in staat moet stellen om te werken als er meer
werk is dan het minimaal aantal uur en de werknemer verplicht is op te komen dagen tot het
maximum aantal uren.
Rechtsvermoeden
Is er sprake van een arbeidsovereenkomst?
Artikel 7:610a BW Indien de oproepkracht gedurende 3 maanden wekelijks of gedurende tenminste
20 uur per maand arbeid verricht is er rechtsvermoeden van arbeidsovereenkomst.
Artikel 7:610b BW Voor hoeveel uur is de werknemer in dienst als bij 610a bewezen is dat er sprake
is van een arbeidsovereenkomst? Kijk naar de afgelopen 3 maanden en neem daar het gemiddeld
aantal uren van. Veel gebruikt bij min-maxcontracten.
Dit artikel wordt ook gebruikt als een werknemer structureel meer werkt dan zijn contract aangeeft.
Zeker als die werknemer ziek wordt en de werkgever dus minder loon betaalt.