Samenvatting pedagogiek
Hoorcollege 1 t/m 8.
,Hoorcollege 1
De kinderopvang.
Kinderopvang in de 19e eeuw
Rond het einde van de 19e eeuw ontstond de eerste opvang, dit had te maken met de industrialisatie die
plaatsvond. Vanwege armoede moesten beiden ouders werken en werden kinderen naar de bewaarplaatsen
gebracht, deze werden geleid door rijke dames. In 1872 richtte Femina Muller de ‘Vereeniging tot
verbetering der Kleine Kinderbewaarplaatsen’ op.
Kinderopvang in de 20e eeuw
Door de crisis in de jaren ’30 en de Tweede Wereldoorlog ging de kwaliteit van de opvang achteruit. Veel
bewaarplaatsen moeten hun deuren sluiten door de grote werkloosheid. Na de oorlog kwam een periode van
welvaart. De dolle mina’s pleitten voor gratis opvang en wilde af van de schande rondom de bewaarplaatsen.
Vanaf de jaren ’60 kwam er meer oog voor het pedagogische aspect van de opvang. Ook ontstonden er
peuterspeelzalen. Tot 1975 werden deze nog vrijwillig onderhouden, na 1975 droeg de overheid hieraan bij.
Begin jaren ’90 ontstond VVE (Voor- en Vroegschoolse Educatie).
Kinderopvang in de 21e eeuw
In 2004 ontstond de Wet op kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzaal. In 2010 ontstond de Wet
ontwikkelingskansen door kwaliteit en educatie. Anno nu is men bezig met de Wet innovatie kwaliteit
kinderopvang (IKK). In het kort gaat deze wet over de ontwikkeling van het kind, veiligheid en gezondheid,
stabiliteit en meer ruimte voor pedagogisch maatwerk, en de opvatting dat pm’er zijn een gespecialiseerd vak
is.
De pedagogische basisdoelen: Riksen-Walraven
Volgens Riksen-Walraven zijn er vier pedagogische basisdoelen:
• Het bieden van een emotioneel veilige omgeving.
• Het stimuleren van persoonlijke competenties.
• Het stimuleren van sociale competenties.
• Een overdracht van cultuur, normen, en waarden.
Indicatoren van pedagogische kwaliteit: Riksen-Walraven
Volgens Riksen-Walraven zijn er drie indicatoren van pedagogische kwaliteit:
• Uitkomstmaat: hiermee wordt het welbevinden van het kind bedoelt. Denk hierbij aan det
taalontwikkeling, gedragsproblemen of sociale vaardigheden.
• Proceskwaliteit: dit zijn de feitelijke ervaringen die kinderen opdoen in hun interacties met de sociale en
materiële omgeving.
• Structurele kwaliteit: dit gaat over het pedagogisch beleid, de materialen, het opleidingsniveau van de
leidsters en de getoonde waardering.
Proceskwalitiet: proximale processen
• Proximale processen: proximale processen zijn de ontwikkeling van het kind in interactie met zijn directe
omgeving.
De leidster is het meest bepalend voor het welbevinden, zij bepaalt in hoge mate andere proximale processen.
Belangrijke interactievaardigheden voor de leidster zijn; sensitieve responsiviteit, structureren en grenzen
stellen, praten en uitleggen, ontwikkelingsstimulering, respect voor autonomie, en het begeleiden van
interacties tussen kinderen.
, Proximale processen in de kinderopvang.
Formele en informele vormen van kinderopvang
• Formele kinderopvang: voorbeelden -> kinderdagverblijf, peuterspeelzaal, BSO, overblijf.
• Informele kinderopvang: voorbeelden -> opa en oma, oppas.
De economische functie van de kinderopvang
Vanuit het perspectief van de werkgever zorgt de kinderopvang voor voldoende beschikbaarheid
vakwerknemers, dit omdat zij dan niet thuis hoeven te blijven om op hun kinderen te passen. Vanuit het
perspectief van de overheid zorgt de kinderopvang ervoor dat het mogelijk is om mannen en vrouwen gelijke
kansen te bieden op de arbeidsmarkt, ook biedt de kinderopvang werkgelegenheid, deze werkgelegenheid
leidt vervolgens weer tot belastingen of premies.
De educatieve functie van de kinderopvang
De educatieve functie van de kinderopvang is complementair (aanvullend) aan de ouder. Op de kinderopvang
leert het kind vaardigheden als socialiseren en het opbouwen van de eigen identiteit.
De sociale functie van de kinderopvang
Doormiddel van VVE worden de zwakkere kinderen in de samenleving bereikt en ondersteunt. Ouders die
hun kinderen naar de kinderopvang sturen zullen worden gestimuleerd om mee te helpen bij het organiseren
van bijvoorbeeld activiteiten (ouderparticipatie). Ook behandelt een kinderopvang alle kinderen gelijk.
