Dit document is een samenvatting over de literatuur van de 18e en 19e eeuw. De stof van het document is afkomstig van het boek Laagland, literatuur & lezen. Het document is geschikt voor het vak Nederlands van 5 havo.
Nederlands samenvatting 18e en 19e eeuw
Hoofdstuk 1
In de 18e eeuw wilde de burgerij meer politieke invloed en onafhankelijkheid. Dit gaf als
gevolg dat er veel revoluties plaats vonden: Amerikaanse vrijheidsoorlog, Franse revolutie
en koninkrijk Nederland.
Aan het begin van de 19e eeuw kwam het nationalisme op = het streven naar eenwording
van landen (politiek gebied) en de aandacht voor het vaderlands verleden (cultureel
gebied).
Gebroeders Grimm met volkssprookjes = een oud, mondeling overgeleverd volksverhaal
met heksen, sprekende dieren en andere fantastische elementen.
In de Republiek van Nederland hadden de regenten de macht, maar dit veranderde toen
Thorbecke kwam met een grondwet. Nederland werd een parlementaire democratie. In de
19e eeuw brak de moderne tijd aan: verstedelijking, ontkerkelijking, fabrieken, auto’s ect.
Hoofdstuk 2
Verlichting = emancipatiebeweging die het zelfstandig en kritisch denken vooropstelde.
Onderwijs, opvoeding en het verspreiden van kennis waren belangrijke middelen die
mensen tot zelfstandige en kritische burger maakte. Men pleitte verdraagzaamheid en
godsdienstvrijheid. Hieronijmus van Alpen. Hij schreef als eerste kinderliteratuur dat als
opvoeding diende.
Kunstenaar in de 18e eeuw à waren nog opvoeder en opinievormer van zijn publiek, hij
werkte nog in opdracht. Een goed voorbeeld is van Cornelis Troost. Hij maakt een
kunstwerk met allemaal dronken mannen. Hij laat zien dat drankmisbruik en dronkenschap
een gevaar vormen voor het kritisch denken.
Kunstenaar in de 19e eeuw à kunst moest begrijpelijk zijn voor de burger. Het kende
verschillende stromingen: romantiek, realisme en impressionisme.
• Romantiek:
1. Expressie van de eigen gevoelens
2. Vrijheidsdrang
3. Onvrede met werkelijkheid à romantisch leiden en melancholie
4. Verbeelding à verleden en natuur
5. Engagement à maatschappij betrokken standpunt
• Realisme à het weergeven van de eigentijdse werkelijkheid. Realisten streefden
erna om mensen af te beelden in de sociale en economische werkelijkheid.
Belangrijk persoon was Gericault
• Impressionisme à schilderijen die een snelle weergave van een moment geven. Het
waren schilderijen van het moderne stedelijk leven. Belangrijke personen waren
Claude Monet en Edgas Degas.
Hoofdstuk 3
18e -eeuwse literatuur was door burgers en voor burger. Schrijvers waren opvoeders en
opinievormers. Rond 1880 kwam de ‘Beweging van Tachtig’ à literatuur had geen
belerende of opvoedkundige bedoeling.
De roman was interessant vanwege de psychologische beschrijving van personages. In de
roman werd de innerlijke ontwikkeling van de hoofdpersoon beschreven. Een zenderroman
(briefvorm) verdedigde de normen en waarden en was dus leerzaam.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jongemeevink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
