Samenvatting FOOD T2
2.1 Voeding en chronische ziekte
Leerdoelen
Relaties benoemen tussen:
- Leefstijl (met name voeding, lichamelijke activiteit en roken)
- Biologische risicofactoren (sexe, lichaamsgewicht/ -samenstelling, bloeddruk,
serumcholesterolgehalte (LDL en HDL))
- Gezondheid (prestatievermogen, fitheid en ziekte)
Chronische ziekten algemeen
- Definitie chronisch:
Duur = minimaal drie maanden
Komt terug en is niet te genezen
- Grotendeels veroorzaakt door leefstijl en genetische factoren
Verschillende soorten hart- en vaatziekten
- Atherosclerose = slagaderverkalking
- Coronaire hartziekten (CHZ) = gevolg van slagaderverkalking
- Hartinfarct = plotselinge afsluiting van bloedvat
- Hartfalen = hart pompt minder goed
- Herseninfarct = plotselinge afsluiting van bloedvat in hersenen
Hart en bloedvaten
TENTAMEN: (Oorzaken, consequenties, hoe te voorkomen)
Hart- en vaatziekten: verzamelnaam voor alle aandoeningen die betrekking hebben op het hart en de
bloedvaten, hieronder vallen:
o Coronaire ziekten hartziekten
o Herseninfarct
o CVA
Atherosclerose: slagaderverkalking
o Slagader kan beschadigd raken ontsteking wordt vaatwand verdikt plak vat slibt
dicht waardoor te weinig bloed en zuurstof wordt rondgepompt
Coronaire hartziekten (CHZ): gevolg van slagaderverkalking (atherosclerose)
Hartinfarct: plotselinge afsluiting van bloedvat geen zuurstof, voedingstoffen etc. oplossing:
dotteren d.m.v. ballonnetje
Hartfalen: het hart kan minder goed het bloed rondpompen vermoeidheid, kortademig, vocht
vasthouden
o Door hartinfarct, hoge bloeddruk, hartkleppen breken, hartspierziekte, hartritmestoornis
Herseninfarct (cerebrovasculaire accident (CVA)): plotselinge afsluiting van een bloedvat in de
hersenen
Hersenbloeding: Bij een hersenbloeding ontstaat plotseling een scheurtje in een bloedvat in de
hersenen. Er stroomt dan bloed in of rond de hersenen. Dit bloed hoopt zich op en duwt het
hersenweefsel weg. Hierdoor beschadigt het hersenweefsel.
De bloeduitstorting neemt ruimte in en duwt hersenweefsel weg. De zwelling in je hersenen kan
nergens heen door de schedel. Gezond hersenweefsel raakt zo beschadigd. De bloeduitstorting groeit
het snelst in de eerste 3 uren na het scheuren.
,Hart- en vaatziekten
1. Aangeboren afwijkingen
2. Erfelijke factoren
3. Verworven aandoeningen
1. Aangeboren afwijking
1. Syndroom van down
2. Defecten (bijv. gaten in de wand tussen de linker en rechter hartkamer en gaten in de wand tussen
de linker en rechter hartboezem)
2. Erfelijke factoren
1. Familiaire Hypercholesterolemie (FH)
Familiaire Hypercholesterolemie: een erfelijke aandoening waardoor het cholesterolgehalte
in het bloed sterk verhoogd kan zijn.
Familiaire hyperlipedemie: te grote hoeveelheden cholesterol en triglyceridenaanmaak door
de lever
Erfelijk laag HDL-cholesterol
2. Erfelijke vorm van hoge bloeddruk
3. Overgewicht (zowel erfelijk als omgevingsfactoren)
3. Verworven aandoeningen
1. Beroerte: ook wel aangeduid met cerebrovasculaire aandoeningen/accidenten (CVA) wordt later
uitgelegd
2. Coronaire hartziekten: ziekten van het hart ten gevolge van atheroscleorse ((slag)aderverkalking)
aandoeningen die worden veroorzaakt door afwijkingen in de kransslagaders. De twee bekendste diagnosen
zijn het acuut hartinfarct en angina pectoris. Pijn op de borst is een kenmerk van beide diagnosen. Bij een
hartinfarct is er sprake van plotselinge, hevige pijn in de borst die lang aanhoudt. Bij angina pectoris zijn de
klachten over het algemeen minder hevig en korter durend, de hersenbloeding.
1. Hartinfarct: als er sprake is van een plotselinge afsluiting van een
kransslagader bijv. door een bloedstolsel een deel van de hartspier sterft af
littekenweefsel ontstaat
o Symptomen:
Beklemmende pijn in de borststeek
Misselijk, transpireren
Uitstraling naar linkerarm, beide armen, schouderbladen,
kaakbeenderen of hoofd
Pijn verdwijnt niet bij rust
o Risico’s:
Man zijn (meer mannen dan vrouwen hebben er last van)
Hart- en vaatziekten in de familie (erfelijke aanleg)
Roken rokers hebben een twee keer zo grote kans op een hartaandoening dan
niet-rokers DOORDAT snellere beschadiging van de vaatwanden door de
koolstofradicalen, meer vitC nodig als je rookt want die vangen vrije radicalen
weg en er is snellere vorming van bloedstolling (propjes) stoppen met roken
doet de kans op hartproblemen binnen 15 jaar tijd weer met 50% afnemen
Hoge bloeddruk
Voeding minder transvet, meer groente en fruit
Suikerziekte (diabetes mellitus)
Te weinig lichaamsbeweging: bloed kan meer zuurstof opnemen
Overgewicht
Stress
2. Angina pectoris: letterlijk ‘pijn aan de borst’: wordt veroorzaakt door een tijdelijk tekort in de
bloedtoevoer van het hart belangrijkste oorzaak: vernauwing van de kransslagaders door plaque.
Een dele van de hartspier krijgt te weinig zuurstof
o Symptomen:
, In het begin treden klachten vooral op bij inspanning, na zware maaltijd, bij
heftige emoties, vooral pijn op de borst
Zweten, misselijkheid
Uitstralende pijn naar de onderkaak, hals, schouderbladen, armen, rug of maag
Moe kortademig, duizelig, slecht slapen
3. Hartfalen: de pompfunctie van het hart verminderd het hart pompt niet genoeg bloed rond en er
ontstaan klachten zoals vermoeidheid of vocht vasthouden
o Symptomen:
Vermoeidheid
Kortademigheid
Hartritmestoornissen
Opgeblazen gevoel, minder eetlust en een moeilijke stoelgang
Koude handen en voeten
Prikkelhoest (vooral bij plat liggen)
o Oorzaken:
Hartinfarct
Hoge bloeddruk
Hartklepaandoening
Ritmestoornissen
Hartspierziekten
Virus
Aangeboren hartafwijking
4. Ritmestoornissen: een terugkerende verstoring van het hartritme. Het hart slaat dan te snel, te
langzaam of onregelmatig.
o Symptomen:
Hartkloppingen
Hartoverslagen
Een pijnlijk of drukken gevoel op de borst
Zweten
Misselijkheid
Een licht gevoel in het hoofd
Een onprettig, angstig of benauwend gevoel
o Oorzaken:
Een hoge leeftijd
Een hartinfarct in het verleden
Een operatie aan het hart
Het gebruik van bepaalde middelen zoals tabak, alcohol en drugs
Een aangeboren hartafwijking
Stappen coronaire hartziekten
1. Er zit plaque in een kransslagader
2. De laag endotheelcellen op de plaque scheurt open
3. Er vormt zich een bloedprop
4. De bloedprop of stukje plaque blokkeert de bloedtoevoer naar het hart
5. Er kan geen zuurstof en voedingsstoffen
naar het achterliggende deel van het
hart worden vervoerd
6. Een gedeelte van het hart sterkt af
Beroerte
Herseninfarct
Hersenbloeding
Symptomen beroerte:
Scheef gezicht
Spraakstoornissen
Verlammingsverschijnselen aan arm of been
