Mijn samenvatting over de tijd van Grieken en Romeinen aangevuld met een tijdlijn van de belangrijkste gebeurtenissen.
Zeer compleet en duidelijk. Kijk vooral ook naar mijn andere samenvattingen.
De tijd van Grieken en Romeinen
2.1 De Griekse polis
In de 8ste en 7de eeuw bestond Griekeland uit verschillende polissen (stadstaten), dit waren relatief
kleine gebieden van een stad met daaromheen landbouwgebied. Tijdens de 8 ste eeuw werden al
deze stadstaten geregeerd door elite families die veel macht hadden, tegenover hun medeburgers
verdedigen de edelen hun vooraanstaande positie door erop te wijzen dat zij ‘de besten’ (aristoi)
waren. Een bewind van deze ‘besten’ wordt een aristocratie genoemd.
In de loop van de 7de eeuw ontstond er in Griekse staten een nieuwe bevolkingsrol: de burgerij, deze
groep bestond uit kooplieden, ondernemers en ambachtslieden. Dit had tot gevolg dat niet alleen de
aristocraten nu beschikking hadden tot wapens maar burgers ook. Mede hierdoor ontstond er een
nieuwe gevechtstechniek: De Falanx. (slagorde)
De Falanx is een gesloten formatie van achter elkaar opgestelde soldaten (hoplieten), voorzien van
een groot schild (hoplon) en andere pantserstukken.
Gedwongen door overbevolking en droogte verlieten veel bewoners hun polis om zich in nieuwe
nederzettingen rondom de middellandse zee te vestigen. Dit had tot gevolg dat de handel bevorderd
werd. Athene kon bepaalde aspecten van productie verplaatsen naar andere gebieden. Naast de
boerenstand en aristocratie ontstond een nieuwe bevolkingslaag: De burgerij, dit waren:
Kooplieden, ondernemers en ambachtslieden.
De opkomst van de burgerij had tot gevolg dat er een nieuwe bevolkingsgroep was die ook over
wapenuitrusting kon beschikken, zij konden dus ook helpen bij het verdedigen van de Polis. Nu
burgers ook hun leven riskeerden eisten zij ook een rol op in het openbaar bestuur. De onvrede
onder burger groeide zelfs uit tot een machtsstrijd tussen verschillende sociale groepen. Eind 6 de
eeuw werd er als oplossing een oligarchie (Regering bestaande uit aristocraten en nieuwe rijke
ondernemers) ingevoerd.
, Sparta
In de polis van Sparta liep dit even anders, zie hieronder een overzicht van de 5 verschillende
bevolkingsgroepen:
De Ephoren: Vijf belangrijke ambtsdragers, de macht lag in hun handen
Gerousia: De raad van ouderen, mannen van boven de 60 jaar die advies gaven aan de Ephoren
Spartanen: Mannen van boven de dertig die zich bewezen hadden, zij mochten vergaderingen
bijwonen
Perioken: Omwonende burgers, zij hadden wel normale vrijheden maar hadden geen politieke
rechten.
Heloten: Slaven in dienst van de Spartanen, deze bevolkingsgroep was volledig rechteloos
Athene
Vanaf de 7de eeuw werden veel polissen bestuurd door een adels raad en een college van
gezagsdragers, negen archonten die gekozen werden uit de aristocratie. In Athene heette de adels
raad areopagos. Ook ontstond er een vergadering van vrije volwassen mannen die van tijd tot tijd
bijeenkwamen om in te stemmen met de besluiten van de archonten. Naast deze groep bestonden
er ook metoiken (vreemdelingen) en slaven, zij hadden geen burgerrechten.
Aristocraat Solon kreeg in 549 v.C. de vraag om het bestuur te hervormen, dit waren zijn plannen:
1. Hij verdeelde de vrije volwassenen in vier vermogensklassen en kende aan de
hoogste twee het vervullen van de belangrijkste openbare abten toe. Hierdoor
was een positie in het politieke landschap niet afhankelijk van afkomst maar van
bezit.
2. De leden van de derde klasse, die ook als soldaten dienden mochten lagere
functies vervullen
3. De vierde klasse die bestond uit armere en landloze burgers werden uitgesloten
van ambten maar mochten wel verschijnen in vergaderingen.
4. Solon heeft de schuldslavernij verbannen. Hierdoor hoefde mensen die schulden
hebben niet bang te zijn om verkocht te worden als slaaf.
Echter hield dit niet tegen dat er in de 6 de eeuw een alleenheerschappij (tirannie)
ontstond. Deze heerschappij werd in 510 v.C. beëindigd door Aristocraat Kleisthenes.
Kleisthenes stelde de raad van 500 in, dit was een raad van 500 burgers die 4 keer per
maand samenkwam om te stemmen over Athene. Deze raad werd om het jaar
vervangen. Ook introduceerde hij het schervenschrift (ostracisme), dit om te voorkomen
dat er ooit weer een tiran aan de macht zou komen. Dit is het eerste voorbeeld van een
democratie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chielsijm. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
