Masterclass Persoonlijk Leiderschap
Reflectieverslag
Professional Master Sales Management
NCOI University of Applied Sience
Docent: XXX
Naam: XXX
Studentnummer: XXX
Datum: april 2021
,NCOI University of Applied Sience Masterclass Persoonlijke Leiderschap
Voorwoord
Ik kwam op een moment dat ik actie wilde ondernemen door mezelf aan te melden voor een opleiding bij
de NCOI: Professional Master in Sales Management. Dat heb ik gedaan, omdat ik denk dat het tijd is om
mezelf verder te ontwikkelen in de breedste zin van het woord. Enerzijds wil ik dit, omdat het al bijna 17
jaar geleden is dat ik mijn laatste externe opleiding heb afgerond en anderzijds omdat de eerder
aangeleerde methodieken en de wereld om mij heen blijven veranderen. De opleiding Professional Master
in Sales Management bestaat uit drie modules, waarvan de Masterclass Persoonlijke Leidershap de eerste
betreft. In dit reflectieverslag ben ik op zoek gegaan naar mijn ‘echte ik’: wie ik daadwerkelijk ben. Ik heb
dit verslag ervaren als een absolute eyeopener. De tot mij opgenomen theorie, in combinatie met diverse
gesprekken met zowel de medecursisten, mijn docente als mijn gecreëerde supportgroep, hebben
bijgedragen aan mijn persoonlijke ontwikkeling met als uiteindelijke doel om een authentieke leider te
worden en die zo lang mogelijk te blijven.
In dit verslag heb ik mij gefocust op twee persoonlijke leerdoelen die mede onderbouwd zijn door een
duidelijk missiestatement te creëren. Een key element voor mij is de ontwikkeling van mijn persoonlijk
leiderschap. De masterclass heeft mij geleerd de reflectietechniek toe te passen met de theorie uit het boek
Reflecteren en professionele ontwikkeling van Verhoeven (2012), de mindsets en behaviours van Dweck
(2010), het zevenschillenmodel van Blekkingh (2013), het U-model van Scharmer (2009) en het BOB-model
met de theorie vanuit het boek Professionele ethiek van Van Es (2015). Alle methodieken hebben mij doen
nadenken over mijn huidige leiderschap en mij doen inzien welke basisbeginselen ertoe doen. Ook besef
ik dat dit pas het startpunt is van mijn persoonlijke ontdekkingsreis en dat het mij gelukkiger zal maken de
opgenomen leerstof toe te passen. Dit zal niet vanzelf gaan, maar hierdoor haal ik wel het beste uit mezelf.
Tot slot wil ik mijn docente, XXX bedanken voor haar enthousiaste manier van doceren. Zij zorgde voor
een prettige interactie tussen ons beiden, wat mijzelf, maar ook de medecursisten, scherp hield. Haar
directe terugkoppelingen en ondersteuningen hebben mij geholpen als ik dreigde vast te lopen in een
bepaalde situatie. Daarnaast wil ik mijn dank uitspreken aan de personen in mijn directe omgeving: mijn
vrouw XXX en de leden van mijn supportgroep.
Ik wens u veel leesplezier.
XXX
XXX, XXX april 2021
2
,NCOI University of Applied Sience Masterclass Persoonlijke Leiderschap
Inhoudsopgave
Voorwoord .................................................................................................................................................... 2
Inhoudsopgave.............................................................................................................................................. 3
1. Inleiding..................................................................................................................................................... 4
1.1 Mijn identiteit ..................................................................................................................................... 4
1.1 Mijn huidige werksituatie ................................................................................................................... 4
1.2 Persoonlijke missie en leerdoelen ...................................................................................................... 5
2. Persoonlijk leiderschap en zelfreflectie .................................................................................................... 6
2.1 Het zevenschillenmodel ...................................................................................................................... 7
2.2 Van buiten naar binnen de huidige situatie (IST) ........................................................................... 8
2.3 Van binnen naar buiten de gewenste situatie (SOLL) ..................................................................... 9
3. Moreel dilemma...................................................................................................................................... 11
3.1 Casus ................................................................................................................................................. 11
3.2 Fase 1: beeldvorming ........................................................................................................................ 11
3.2.1 Morele intuïtie ........................................................................................................................... 11
3.2.2 Feiten en stakeholders ............................................................................................................... 11
3.2.3 Waardenconflicten..................................................................................................................... 12
3.3 Fase 2: oordeelsvorming ................................................................................................................... 13
3.3.1 Beginselen .................................................................................................................................. 13
3.3.2 Gevolgen en nut ......................................................................................................................... 13
3.3.3 Deugden ..................................................................................................................................... 13
3.4 Fase 3: morele besluitvorming (waar ik voor sta in deze morele kwestie) ...................................... 14
4. Conclusie en aanbevelingen.................................................................................................................... 15
4.1 Conclusie ........................................................................................................................................... 15
4.2 Aanbevelingen .................................................................................................................................. 16
Literatuurlijst............................................................................................................................................... 17
Bijlage I. Ego Scan lightversie ................................................................................................................ 18
Bijlage II. De Barret Value-test ............................................................................................................... 19
Bijlage III. U-theorie van Scharmer ......................................................................................................... 20
Bijlage IV. Uitkomsten MBTI-test ............................................................................................................ 21
Bijlage V. Big Five-factoren .................................................................................................................... 22
3
,NCOI University of Applied Sience Masterclass Persoonlijke Leiderschap
1. Inleiding
In dit hoofdstuk introduceer ik kort wie ik ben en geef ik een overzicht van mijn carrière. Ik sta stil bij mijn
huidige werkomgeving, mijn missiestatement en de twee leerdoelen die ik heb geformuleerd om mijzelf tot
een authentieke leider te ontwikkelen.
1.1 Mijn identiteit
Mijn naam is XXX en ik ben XXX jaar oud. Ik ben begonnen aan de lts Elektrotechniek en was niet echt
een hoogvlieger. Dit heb ik met veel inzet en moeite doorlopen. Ik had wel interesse in de studie. Na mijn
examen ben ik doorgestroomd naar de bedrijfsschool van XXX Nederland in de richting proces- chemische
technologie, waarna ik uiteindelijk bij XXX XXX ben geworden. Naarmate ik ouder werd, merkte ik wel dat
ik de inzichten en de opgenomen stof beter kon plaatsen, iets wat de voorgaande jaren ondenkbaar was.
Na enkele jaren heb ik de overstap gemaakt naar XXX, waarbij ik door de juiste inzet en profilering de
mogelijkheid kreeg om de functie van XXX van twee chemische productieplants te bekleden.
Ik ben altijd een extroverte jongeman geweest met een grote affiniteit voor de commercie. Als gevolg
daarvan ben ik tijdens mijn werkzame carrière terug naar school gegaan, waarbij ik de opleiding Nima A &
B Sales en General Management heb doorlopen. Dat was een benodigde basis om naar een commerciële
functie door te groeien binnen de organisatie XXX. Na bijna 12 jaar voor XXX gewerkt te hebben, heb ik
een nieuwe uitdaging aangenomen bij een concullega, XXX, waar ik op dit moment met veel plezier
werkzaam ben. Reflecterend op mijn carrière, omschrijft deze zich het beste met behulp van de
groeibehoefte van Maslow (1943), waarbij ik een bepaalde sociale zekerheid, maar ook onderliggende
erkenning nodig had.
Ik woon al meerdere jaren in het XXX, samen met mijn vrouw XXX, onze twee kinderen XXX, XXX en onze
hond XXX. We staan allen positief in het leven en proberen er zo veel mogelijk van te genieten.
1.1 Mijn huidige werksituatie
Op dit moment ben ik werkzaam als XXX. Ik ben ervoor verantwoordelijk de businessunit XXX te managen.
Deze unit produceert XXX die dienen als XXX voor de XXX. Tot het klantenportfolio behoren multinationals,
zoals XXX en XXX. Het bedrijf is middelgroot met circa XXX medewerkers, verdeeld over de continenten
waar ook diverse productielocaties gepositioneerd zijn. XXX is een succesvol bedrijf met een gezonde profit
& loss (P&L), mede door zijn hoge persoonlijke drive voor succes en commitment. De medewerkers
noemen de organisatie ook weleens de ‘XXX ’.
De onderneming is resultaatgedreven en hanteert een relatief verouderde managementstijl. Successen
behalen wordt dan ook regelmatig beloond met een financiële persoonlijke injectie. Een schouderklopje, of
enige ander vorm van bedanken, is een zeldzaam fenomeen. Op dit moment is XXX bezig om zijn interne
en externe koers te veranderen. Hierbij wordt stap voor stap het huidige managementteam vervangen door
professionals met een nieuwe en frisse blik op de zaken. Dit is een proces dat ik geheel omarm en is voor
mij een van de redenen om bij XXX in het managementteam te blijven.
In mijn rol geef ik leiding aan een team van in totaal XXX medewerkers, van wie XXX businessmanagers
(direct reports). Veel van deze medewerkers bevinden zich over de gehele wereld, wat een hoge mate van
diversiteit creëert. Cultuur, geloof, kennis, inzet en gedrag zijn enkele eigenschappen die een andere
betekenis en invulling kunnen hebben in de verschillende werelddelen. Dat maakt mijn werk uitdagend en
divers.
Gezien het internationale karakter van het bedrijf, ben ik normaal gesproken (voor de COVID-19-pandemie)
veel onderweg, namelijk circa 70% van mijn tijd. Ik heb dan ook vele continenten mogen bezoeken voor
XXX gedurende de laatste 5 jaar. Ik zie mezelf als een teamplayer, iemand die graag empowerment biedt
en bijstuurt waar dat nodig is. De meeste personen kunnen hiermee omgaan, maar ik heb gemerkt dat niet
iedereen dezelfde normen en waarden hanteert. Enkelen hebben veel sturing nodig, zoeken de grens op
en missen regelmatig deadlines. Sommigen geven ook kritische feedback waar ik soms moeite mee heb.
4
, NCOI University of Applied Sience Masterclass Persoonlijke Leiderschap
Negatieve feedback irriteert me en creëert onrust bij mezelf. Van nature ben ik open en deel ik veel
informatie met de medewerkers. Persoonlijk zie ik mezelf daarom als een daadkrachtige peoplemanager.
Mijn professionele relaties zijn goed en daarom is het lastig om aan te geven waar het probleem zich
bevindt. Schein (Humble inquiry, 2013) geeft dit aan als “de fijne kunst om iemand uit de kast te halen,
vragen te stellen waarop je het antwoord niet weet met als doel een relatie op te bouwen die gebaseerd is
op nieuwsgierigheid en interesse in de ander”.
1.2 Persoonlijke missie en leerdoelen
Ik geef een recent voorbeeld op de customerserviceafdeling van XXX. Momenteel controleert de
customerserviceafdeling zelden de laatste prijs van de binnenkomende orders. Een binnenkomende order
is een order die een klant heeft geplaatst bij XXX. Hierbij controleren de medewerkers niet de laatste prijzen,
waardoor vaak de oude, incorrecte prijzen worden gebruikt voor een nieuwe order. Toen ik constateerde
dat een medewerker veel fouten maakte met de prijzen, heb ik dat direct bespreekbaar gemaakt met de
betreffende manager. Ik wilde hier een oplossing voor, maar de medewerker voelde zich niet gehoord. Naar
zijn mening is het ingewikkeld om de prijzen altijd up-to-date te houden. We wisten beiden niet welke
belangen er speelden en hadden deze ook nooit kenbaar gemaakt aan elkaar. Uiteindelijk hebben we dit
probleem opgelost door met elkaar de dialoog aan te gaan, open en eerlijk onze frustratie te delen en elkaar
te begrijpen. Dit is een relatief eenvoudig voorbeeld, maar hierin werd wel een fundamentele basis omtrent
mijn gedrag zichtbaar. Ik moest mijn eigen gelijk loslaten, wat mij in deze specifieke situatie moeite koste
(relationele reflectie volgens de theorie van Verhoeven (2013)).
Ik heb zelf een hoge commitment aan de onderneming en verwacht dit ook van mijn medewerkers.
Wanneer personen uit het team deze verwachtingen niet nakomen, ontstaat vanbinnen een negatieve
emotie, irritatie en teleurstelling, wat ook aan mijn non-verbale communicatie zichtbaar is. Vanuit mijn
functie is het van belang om een helikopterview te hanteren. Ik ben een gevoelsmens en vaak merk ik,
wanneer bepaalde dingen niet kloppen, dat ik een drang ervaar om hierop te reageren. Het is de vraag
waarom ik op deze manier reageer en wat dit met mij doet als persoon. Dit kan erin resulteren dat de ander
zich gekwetst voelt of dat ik arrogant overkom, terwijl dit niet mijn intentie is.
Om eerlijk naar jezelf te kunnen kijken, is het van belang om open te staan voor de mening van anderen.
Om mijzelf te verbeteren, heb ik hulp nodig van mijn omgeving. Vandaar dat ik een supportgroep heb
gecreëerd die bestaat uit vier personen die allen verschillend in het leven staan en uitlopende functies
vervullen in de maatschappij. De supportgroep is bedoeld om zo neutraal mogelijk feedback te ontvangen
vanuit diverse invalshoeken. Op mijn vrouw na, waren alle personen verrast met mijn verzoek, omdat ze
deze stap vanuit mijn persoonlijke ik niet hadden verwacht.
De verkregen resultaten van diverse zelftests (www.123test.nl) die ik heb gedaan, bevestigden het beeld
dat de supportgroep en mijn docente aangaven. De egoscan (Blekkingh, 2013) gaf aan dat de trotse,
aardige en krachtige ego’s de boventoon voeren. De carrièreankers van Schein (2001) geven een beeld
van mijn motivatie, houding, voorkeur en waarden. Deze test heeft uitgewezen dat ik veel waarde hecht
aan sociale contacten en normen en waarden. De Big Five-persoonlijkheidstest gaf aan dat ik
gedisciplineerd en georganiseerd ben en graag een directe leiderschapsrol vervul. Daarentegen komen de
eigenschappen sceptisch en trots ook duidelijk terug. De Barrets Value-test gaf een hoge mate van
doorzettingsvermogen en leiderschap aan, maar de eigenschappen aardig gevonden willen worden en
persoonlijk imago kunnen een beperking voor mij zijn. De MBTI-test gaf aan dat ik houd van organiseren,
leidinggeven en doelgericht ben. Ik handel vanuit een strategische beredenering en ontwikkel actiegerichte
plannen om mijn doelen te bereiken. Mijn valkuilen zijn dat ik te snel een beslissing kan nemen en te weinig
rekening houd met anderen. Dit is tevens teruggekomen in leerdoel B. De hoeveelheid aan verkregen
informatie vanuit de verschillende zelftests en de supportgroep geeft mij het vertrouwen dat de
terugkoppelingen integer zijn.
Vanuit dit perspectief wil ik beginnen mijn persoonlijke missie op te stellen. De missie moet mijn kompas
zijn: “het geeft de te varen koers aan en stuurt continu je gedrag” (Blekkingh, 2013). Door mijn levensdoelen
duidelijk op papier te zetten, heb ik meer inzicht in wat mij drijft en waarheen, want “als de ladder niet
5
