Samenvatting
Samenvatting tijdvak 7 - tijd van pruiken en revoluties
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
tijdvak 7 geschiedenis
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
Voorbeeld 2 van de 8 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
H7 – de tijd van pruiken en revoluties§7.1 – De verlichting
KA: rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
Verlichting: nieuwe stroming in de 18e eeuw, die het gebruik van rationeel denken wilde
bevorderen (voortbouwend op de wetenschappelijke revolutie uit de 17e eeuw) ze
geloofden dat alles kon worden verklaard met behulp van het verstand.
Rationalisme: de toepassing van verstand (de rede)
Er ontstond optimisme (vanaf de positieve kant gezien) over de mogelijkheid om met de
rede (het verstand) alles te begrijpen en te verbeteren. Rationalisme en kennis zouden de
wereld beter maken
In 1772 kwam de encyclopedie uit, dit is een boek met informatie over heel veel
onderwerpen
In de westerse wereld raakte de verlichting in de mode bij ontwikkelde mensen. Rijke dames
nodigden hun schrijvers, filosofen en andere verlichte denkers in hun salons uit om te
discussiëren. Overal ontstonden verlichte leesclubs en andere verenigingen (genootschap)
waarin mensen ideeën uitwisselden of samen onderzoek deden.
Praktijk 18e eeuw Verlichte idealen
Godsdienst Geen godsdienstvrijheid (zelf Gelijke rechten voor alle religies
vervolging) (deïsme en atheïsme) en
verlichte denkers hadden kritiek
op godsdienstige intolerantie
Sociale verhoudingen Grote sociale ongelijkheid (vanaf Gelijke rechten voor iedereen
geboorte) Voorrechten adel & kerk (vanaf geboorte) – natuurwetten
Politiek Absolute macht voor de koning - Mensenrechten beschermen
- Volkssoevereiniteit
- Driemachtenleer
(machtscheiding)
Economie Mercantilisme (beschermen tegen Laissez-faire (vrijhandel)
eigen economie)
Godsdienst
o Atheïst: verlichte denkers die niet in god geloven
o Deïst: verlichte denkers die aannemen dat God de wereld heeft gemaakt, maar zich
er niet meer mee bemoeide
, Sociale verhoudingen
In de 18e eeuw waren de samenlevingen vol ongelijkheid, adel en geestelijkheid hadden
allerlei voorrechten.
o Voltaire, een deïst vond het niet erg dat de samenleving vol met ongelijkheid zat. Dat
mensen arm en achterlijk achterbleef vond hij geen probleem
o In 1754 schreef de Frans-Zwitserse Jean Jacques Rousseau dat alle mensen van
nature gelijk zijn. Alle mensen waren geboren met verstand en moesten gelijke
rechten hebben. (tegen het ancien régime)
Politiek
Verlichte denkers ontwikkelden ook nieuwe politieke ideeën, met rationalisme en optimisme
wilden ze de politieke situatie verbeteren.
o De Engelsman John Locke stelde dat koningen en regeringen hun macht niet krijgen
van God, maar van Burgers. Bestuurders moesten mensenrechten beschermen. De
overheid moest volgens Locke niet boven de wet staan. Hij was voor een rechtsstaat
waarin plichten en rechten van burgers én overheid zijn vastgelegd in wetten
o Rousseau meende dat het hoogste gezag in de staat, de soeverniteit, afkomstig was
van het volk.
o Montesquieu vroeg zich af hoe onderdrukking moest worden voorkomen. Als een
persoon of groep alle politieke macht heeft, leidt dat volgens hem onvermijdelijk tot
corruptie (omkoping), machtsmisbruik en onderdrukking → Montesquieu legt uit in
zijn boek dat de wetgevende (wetten maken), uitvoerende (wetten uitvoeren) en
rechterlijke (rechtspreken) macht van elkaar moeten worden gescheiden
(driemachtsleer).
Economie
o Verlichte denker Adam Smith denkt dat mensen van nature hun voordeel nastreven,
volgens zijn optimistische beredenering hoeft dat niet nadelig te zijn voor anderen.
Smith was tegen het mercantilisme (het verstoorde zijn vraag en aanbod), hij vond
dat de overheid moest zorgen voor eerlijke spelregels, maar zich verder niet met de
economie moest bemoeien. Mensen moesten vrijgelaten worden in hun economisch
handelen: laissez-faire
Deze ideeën van verlichte denkers werden verspreid via boeken, brieven, de encyclopedie
en salonbijeenkomsten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Flt2005. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen