Dit is een samenvatting waarin bijna het hele boek van schriftkennis wordt benoemd. De samenvatting bevat alle begrippen die in het boek genoemd worden.
De inhoud van de samenvatting gaat over het analyseren en aanleren van een handschrift.
Handschriftvaardigheid is een basisvaardigheid (leervoorwaarde)
→ De vaardigheid moet altijd worden aangeleerd en moet goed worden beheerst
3 belangrijke momenten waarop het schriftonderwijs kan ontsporen
1. Te vroeg beginnen
Veel beginnen meteen na de grote vakantie in groep 3 → Beter om dit na de kerstvakantie te
doen (werkgeheugen moet te veel)
2. Verkeerd aanleren
Vaak geen kijk op ontstaan verkeerde trajecten
3. Niet goed onderhouden en begeleiden
Het is aangeleerd, verder moeten ze het uitzoeken ← Geen besef dat handschrift nog in
ontwikkeling is
Paragraaf 1 “Schrijven”
Schrijven is een grafisch-instrumentele vormgevende vaardigheid, waarbij cultureel bepaalde tekens
worden gebruikt, bedoeld om schriftelijke communicatie mogelijk te maken.
Schrift is basis van Westerse culturele ontwikkeling → Alleen dan continuering culturele kennis mogelijk
Schrift is cultureel bepaalde code → Kinderen kunnen het zich door uitsluitend scholing en instructie eigen
maken
‘Schrijven’ kan taalkundig en vormgevend opgevat worden
Maak je goed vormgegeven lettervormen of vertolk je verhaal/gedachte → 1e = voorwaarde voor 2e (die
volgorde ook aanleren)
Schrijven is een homoniem geworden (1 woord heeft verschillende betekenissen)
Ontluikende geletterdheid
Het maken en construeren van letters en woorden wordt hier al bij ingegrepen, maar kinderen kunnen nog
niet op een juiste wijze lettervormen goed construeren
Kinderen zijn eerder leesrijp dan schrijfrijp
Voor schrijven belangrijk
Schrijfrijpheidstest afnemen
Eerst voldoende lettervormkwaliteit bereiken alvorens aangeleerde letter in te zetten voor leren
lezen
,De alfabetcode
Dyslexie vermijden door kinderen geen regels te leren, maar overeenkomsten in spelling te horen en zien
→ Leren eerst schrijven en dan lezen (
De klank(analyse) vooraf aan het aanbieden van het teken (lettervorm)
Gebruiken verbonden schrift vanaf begin
Presenteert woorden meteen in woordverband
Spiegelingen zijn onmogelijk
Voorkomt lettermix
Alleen verbindingsgeschikte letters toepassen
→ Wees duidelijk en reik begrijpelijke / eenduidige voorbeelden aan om na te volgen, die bij kinderen
geen twijfels doet ontstaan. Leer wanneer het resultaat goed is, zodat ze tot verantwoorde zelfevaluatie
in staat zijn.
, Hoofdstuk 2 Leerlijn schrijfonderwijs
Paragraaf 1 De fasen van het handschriftonderwijs
1. Fase van de ontwikkeling van de schrijfvoorwaarden (groep 1&2)
Ontwikkelen eerst inzicht in letters die qua vormgeving bij niveau van tekenontwikkeling passen.
De KAPITALEN bestaan uit losse streken, die met de uiteinden op elkaar aansluiten en allemaal
binnen 1 zone bevinden → Op verschillende manier construeren zonder dat vorm eronder lijdt.
Wordt gewerkt aan ontwikkeling schrijfvoorwaarden → Instrumentele vaardigheid belangrijk
onderdeel. Oefeningen richten op vaardigheid en waarneming vanuit goede greep / houding.
2. Fase van het driezone-niveau met trajecten; het verwerven van het verbonden schrift (groep
3&4)
Groep 3 Leren de kleine lettervormen (minuskels) →
Bestaan uit stokken en staarten (3 zones)
Groep 4 Leren hoofdletter- of kapitaalvormen
→ Voortgezette oefening vaardigheid, waarneming, zelfreflectie van belang
3. Fase van de ontwikkeling en onderhoud van het handschrift (groep 5 t/m 8)
Verworvenheden eerste 2 fasen te ‘borgen’ is cognitieve begeleiding hard nodig (leren wat
kenmerken goed handschrift zijn).
← Kennis aanbrengen verantwoorde lettervorming en hoe kind daar invloed op kan uitoefenen.
(blindtypen valt hier ook binnen)
Paragraaf 3 De groepen
Groep 1
Periode beginnend lettergebruik en het voorbereiden van het schrijven
→ Kinderen dan het meest open voor opnemen nieuwe mogelijkheden / vaardigheden
‘Schrijfvoorwaarden’ zoals ergonomie (correcte houding en materiaalgreep) van het schrijven
worden geoefend
Werken aan beginnende materiaalbeheersing en (nauwkeurige) werkhouding of attitude
Eerlijke, duidelijke inhoudelijke feedback resultaat al van groot belang ← basis al gelegd voor
toekomstig werk
- Letterverkenning KAPITALEN (bespreekbaar maken)
- Kapitalen gebruiken voor namen
- Stimuleren nauwkeurige waarneming / uitvoering
- Aanleren, stimuleren en begeleiden van de goede greep / houding bij alle grafische activiteiten
- Gebruik nauwkeurig grafisch materiaal i.v.m buigen / strekken van de 3 schrijf/tekenvingers
- Werken aan nauwkeurige materiaalbeheersing
Vb activiteit doolhof
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Dknol. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
