Naar betere beslissingen over gezondheid, geluk en welvaart
Richard Thaler & Cass Sunstein
Inhoud
Inleiding..............................................................................................................................................2
Deel I: Humans en Econs........................................................................................................................4
1. Vooroordelen en missers................................................................................................................4
2. De verleiding weerstaan.................................................................................................................6
3. Achter de kudde aan.......................................................................................................................7
4. Wanneer hebben we een duwtje in de rug nodig?.........................................................................8
5. Keuzearchitectuur...........................................................................................................................9
Deel II: Geld..........................................................................................................................................10
6. Save More Tomorrow...................................................................................................................10
8. Kredietmarkten.............................................................................................................................12
Deel III Samenleving.............................................................................................................................13
11. Het aantal orgaandonaties verhogen.........................................................................................13
12. Hoe redden we de planeet?.......................................................................................................14
Deel IV Aanvullingen en bezwaren.......................................................................................................16
14. Een dozijn duwtjes in de goede richting.....................................................................................16
15. Bezwaren....................................................................................................................................18
16. De echter derde weg..................................................................................................................19
Inleiding
De schoolkantine
2
, Carolyn is directeur voedselvoorziening voor het schooldistrict van een grote stad. Ze kwam er achter
dat de manier waarop het voedsel wordt gepresenteerd de verkoop ervan wel 25% kan verhogen of
verlagen. Toen ze dit inzag stond ze voor verschillende keuzes: 1. 2. 3. 4. 5.
Keuze 1: zet het eten zo neer dat de leerlingen globaal genomen het beste af zijn. Dit is aantrekkelijk
maar lijkt nogal opdringerig en paternalistisch.
Keuze 2: kies voor een willekeurige volgorde. Dit lijkt eerlijk maar is neutraal, krijgen sommige
kinderen op sommige scholen dan minder gezond eten dan op andere scholen?
Keuze 3: probeer het eten zo neer te zetten dat de kinderen hetzelfde eten kiezen dat ze anders zelf
ook zouden kiezen. De keuzes van kinderen zijn afhankelijk van hoe het eten wordt aangeboden, dus
wat zijn dan de echte voorkeuren?
Keuze 4: maximaliseer de verkoop van de producten van de leveranciers die hier het meeste voor
over hebben. Carolyn is deugdzaam en eerlijk, dit wilt ze niet doen.
Keuze 5: maximaliseer de winst. Punt uit. Op zich is hier wat voor te zeggen maar zal ze echt de
gezondheid van de kinderen opofferen voor winst?
Carolyn is een keuzearchitect: iemand die verantwoordelijk is voor het organiseren van de context
waarbinnen mensen beslissingen nemen.
Alles doet ertoe. Een voorbeeld is die van de urinoirs op Schiphol. In ieder urinoir is een afbeelding
van een vlieg aangebracht. Dit heeft het morspercentage met 80% teruggebracht. Omdat de mensen
probeerden te mikken op de vlieg.
Libertair paternalisme
Als u vindt dat Carolyn gebruik moet maken van de gelegenheid om de kinderen zachtjes in de
richting van optie 1 te duwen, dan welkom bij de nieuwe beweging van het libertair paternalisme.
Het libertaire aspect zit hem in de keuzevrijheid die mensen blijven houden ook al worden ze in een
bepaalde richting geduwd. Het paternalistische aspect zit hem in de claim dat het legitiem is te
proberen het gedrag van menen te beïnvloeden zolang ze hierdoor langer, gezonder en beter leven.
Humans en econs: waarom een duwtje in de rug kan helpen
Diegenen die paternalisme afwijzen gaan ervanuit dat mensen prima zelf keuzes kunnen maken. Net
als in de economie wordt er gedacht dat mensen allemaal rationele wezens zijn. Maar echte mensen
zijn heel anders. Econs zijn wezens die onbevooroordeelde voorspellingen kunnen doen. Humans
maken echter voorspelbare fouten. Humans worden sterk geleid door gemakzucht. Dit kan beïnvloed
worden door goed gekozen standaardopties bijvoorbeeld. Econs reageren primair op financiële
prikkels. Humans reageren hier ook op maar worden ook beïnvloed door andere factoren.
Een foute veronderstelling en twee misvattingen
Mensen die voor volledige keuzevrijheid zijn zien niet in dat je altijd wel een bepaalde invloed hebt
op het gedrag van een ander. Paternalisten kunnen juist de keuze willen opleggen, hiermee ga je
voorbij aan het feit dat er geen ‘one size fits all’ bestaat. In vele gevallen moet een organisatie of
uitvoerder een keuze maken die van invloed is op het gedrag van een ander. En ja de auteurs van dit
boek zijn zich ervan bewust dat er een gevaar is dat organisaties of uitvoerders hun eigen belang
willen nastreven. Maar dit zal altijd blijven bestaan. De misvatting dat er bij paternalisme altijd
sprake is van dwang klopt niet. Door te benadrukken dat keuzes onbeperkt mogelijk blijven wordt de
kans op een onbekwame of corrupte opzet beperkt.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Liten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.