Europees Recht - Algemeen deel.
Hoofdstuk 1 Inleidende opmerkingen
5 Materieel recht. Gemeenschappelijke markt, rechtsruimte, mededingingsbeleid,
monetair beleid (euro), gemeenschappelijke bevoegdheden
- Gemeenschappelijke markt voor goederen, diensten, personen & kapitaal.
- Gemeenschappelijk handelsbeleid met derde landen.
- Mededingingsbeleid: gericht op instandhouding concurrentie tussen bedrijven.
- Art. 26 VWEU.
- Bevoegdheden zijn per instantie toegedeelde & beperkte mogelijkheden tot handelen,
wettelijk vastgelegd.
- Art. 114 VWEU: belangrijkste bevoegdheden.
- Art. 294 VWEU: procedure.
- Art. 5 VWEU: grondregels.
- Art. 3 VWEU: exclusieve bevoegdheden.
- Art. 4 VWEU: gedeelde bevoegdheden.
- Art. 5 & 6 VWEU: bijkomende bevoegdheden.
- Art. 165 VWEU: concrete bevoegdheden.
- Doelen stelsel van bevoegdheden: overheid & haar instanties binden aan het gezag v.d.
wet of het verdrag (legaliteitsbeginsel) & efficiënte werkverdeling vestigen & onenigheid
tussen overheidsinstanties onderling voorkomen.
- Soevereiniteit van lidstaten.
- Art. 101-109 VWEU: mededinging.
- Gemeenschappelijke handelsbeleid: hanteren van gemeenschappelijk douanerechten
t.o.v. andere staten in wereld & handelsakkoorden met derde landen.
6 Rechtspraak, rechtsorde, rechtsbescherming, rechtsstaat
- Voorrang van Europees recht is nodig voor zijn uniforme werking.
- Gedeeld bestuur of gedeeld gezag tussen EU-recht en nationaal recht.
- Rechtsbescherming: juridische geschillenbeslechting.
- Rechtsprincipes (legaliteit) zijn bedoeld om bestuurlijke instanties onder controle te
houden.
- Rechtsorde: afzonderlijk stelsel van recht dat zijn eigen ontwikkeling beheerst, via
juridische procedures & vooral een eigen rechter. Heeft eigen leerstukken & doctrine of
rechtsgeleerd specialisme.
- In rechtsgemeenschap worden verhoudingen tussen het gezag & hen die er aan zijn
onderworpen door het recht beheerst, in openheid, niet door macht & beslotenheid.
- Art. 2 VEU.
- Art. 6 lid 1 VEU.
- Art. 7 VEU: belangrijkste politieke instrument.
- Art. 19 VEU: daadwerkelijke rechtsbescherming bieden.
- Overheidsgezag heeft het karakter v.d. rechtsstaat als: alle dwingende uitoefening van
overheidsbevoegdheden op de wet is te herleiden; grondrechten & andere fundamentele
vrijheden worden gerespecteerd.
Hoofdstuk 2 Rechtsgemeenschap, wetgeving en begroting
2 De andere bronnen van Unierecht.
- Art. 19 VEU: HvJ verzekert eerbiediging van het recht.
2.1 Primair recht: verdragen, rechtsbeginselen en grondrechten
- Primair recht staat bovenaan in de rangorde.
- EGKS-Verdrag, EEG-Verdrag (Werkingsverdrag) & het Euratom-Verdrag.
- Aangevuld en/of gewijzigd: Europese Akte, Verdrag van Maastricht (EU-Verdrag),
Verdrag van Amsterdam, Verdrag van Nice & Verdrag van Lissabon.
- Unieverdrag & Werkingsverdrag --> vormen grondslag voor alle bevoegdheden v.d.
Europese instellingen & bieden het kader waaraan de uitoefening van die bevoegdheden
wordt getoetst.
- Art. 6 VEU.
2.2 Secundair recht: het instrumentarium
1
, - Art. 288 VWEU: verordeningen & richtlijnen zijn belangrijkste secundaire
rechtshandelingen.
- Verordening: rechtstreekse toepasselijkheid --> hoeft niet omgezet te worden in
nationale wetgeving.
- Verordeningen treden binnen enkele weken na publicatie in het Publicatieblad v.d. EU in
werking.
- Belangrijkste verschil tussen verordeningen & richtlijnen: richtlijnen zijn niet bedoeld om
burgers & bedrijven rechtstreeks te binden maar lidstaten.
- Richtlijnen: verplichte omzetting in nationale wet- en regelgeving.
- Besluit: geschikt voor tenuitvoerlegging van in verordening neergelegde regels maar
kan ook een meer zelfstandige algemene regelstelling bevatten.
- Besluiten kunnen zijn gericht aan lidstaten, particulieren of ondernemingen.
- Art. 101 & 102 VWEU.
- Kaderbesluiten: betreffen een bindende rechtshandeling die voorheen kon worden
aangenomen op het terrein van politiële en justitiële samenwerking in strafzaken.
- Eigen rechtsinstrumentarium GBVB: gemeenschappelijk buitenlands- en
veiligheidsbeleid (art. 25 VEU) d.m.v. vaststellen van algemene richtsnoeren & nemen
van besluiten. Art. 31 VEU.
2.3 Secundair recht: de normenhiërarchie & wetgevingshandelingen
- Er moet voor secundair recht een grondslag voor wet- en regelgeving aan te wijzen zijn
in de Verdragen.
- Het secundaire recht moet in overeenstemming zijn met het primaire recht -->
vernietiging/ongeldig (art. 263/267 VWEU).
- Normenhiërarchie: heeft ermee te maken dat lange tijd het secundaire
rechtsintrumentarium geen duidelijk onderscheid maakte tussen wetgeving & uitvoering
(art. 289-291 VWEU).
- Wetgevingshandelingen: van hogere rang dan gedelegeerde & uitvoeringshandelingen;
dragen gezag van vertegenwoordigende instellingen.
- Als er politieke discussie kan ontstaan --> wetgevingshandeling.
2.4 Rechtsbronnen 'in between'
- Gelijkheidsbeginsel, evenredigheidsbeginsel, transparantiebeginsel.
- Algemene beginselen: rechtszekerheidsbeginsel, vertrouwensbeginsel, beginsel van het
verbod van terugwerkende kracht.
- Verordeningen, richtlijnen en besluiten in strijd met algemene beginselen worden door
het Hof vernietigd.
- HvJ maakt geen nieuwe rechtsregels & past het recht toe & interpreteert, maar;
uitspraken kunnen nieuw recht scheppen & belangrijke precedentenwerking
jurisprudentie.
- Europees recht > nationaal recht.
- Acquis communautaire: gemeenschappelijke verworvenheden betreft de Europese
Verdragen, geldende secundaire rechtshandelingen en relevante rechtspraak.
2.5 'Tertiair' recht; soft law
- Alleen aanbeveling & advies hebben een verdragsrechtelijke basis.
- Soft law: geen juridische werking bij Verdrag of wetgeving als vast kenmerk toegekend.
- Tertiair omdat laatste in rangorde & kunnen niet afwijken van normen van primair +
secundair recht.
3. Wie is de EU-wetgever?
3.1 Algemene karakterisering van de Europese wetgever
- Beginsel van institutioneel evenwicht vormt de grondslag voor de verdeling van taken &
bevoegdheden tussen verschillende EU-instellingen in het Europese wetgevingsproces.
- Commissie heeft de taak voorstellen voor wetgeving te doen & recht van initiatief,
terwijl de Raad & Europees Parlement de beslissingsmacht hebben.
- Art. 13 VEU.
- Verdragen kunnen ook worden gezien als een constitutioneel systeem, dat allerlei
checks and balances vastlegt die de verschillende instellingen moeten naleven &
eenzijdige machtsuitoefening tegengaan.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lawstudent03. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.