Kenmerkende Aspect 4
Naam Tijdvak: Tijd van Grieken en Romeinen
Jaartallen Tijdvak: 3000 v.C. – 500 n.C.
Naam Periode: Oudheid
Kenmerkend Aspect: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap
en politiek in de Griekse stadstaat.
Analyse zin: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken: dus verklaringen vinden voor natuurlijke
verschijnselen door middel van logisch denken en het hervormen van de Griekse politiek en
burgerschap. De introductie van de democratie.
PECS:
- Het kenmerkend aspect valt binnen het thema politiek omdat iedere polis op een andere
manier nadacht over hoe ze de bevolking gingen besturen
- Het kenmerkend aspect valt binnen het thema cultuur omdat de mensen in die tijd
wetenschappelijke verklaringen begonnen te zoeken naast de mythische verklaringen
- Het kenmerkend aspect valt binnen het thema sociaal omdat de manier van denken over
burgerschap in die tijd ontwikkelde en er zo nagedacht werd over normen en waarden
binnen een gemeenschap.
Begrippen:
Polis: Aan het begin van de 8e eeuw v.C. vormde de Grieken vele tientallen stadstaten; poleis (ev.
Polis). Dit kenmerkend aspect behandelt het feit dat er in de verschillende poleis nagedacht werd
over wat burgerschap inhoudt en wat de beste regeringsvorm is.
Ekklesia: Ekklesia representeert de Atheense volksvergadering. Dit heeft te maken met de politiek in
de Griekse stadstaat en de ontwikkelingen daarvan.
Burgerschap: In de tijd van de Grieken werd het begrip ‘’burgerschap’’ op een heel andere manier
ingevuld. In hun tijd was de meerderheid van de mensen geen burger, in het heden is iedereen een
gelijke burger; dit wordt bedoeld met de ontwikkeling.
Hellenisme: Het tijdperk waarin het oude Griekenland op zijn hoogtepunt was. Door veroveringen
van Alexander de Grote, werd de Griekse cultuur verspreid over de rest van de wereld. Onder die
cultuur valt het wetenschappelijk denken maar ook het denken over burgerschap en politiek.
Filosofie: Filosofie heeft te maken met de ontwikkeling van het wetenschappelijk denken maar ook
met de het denken over burgerschap en politiek omdat filosofen bijvoorbeeld nadachten over het
begrip rechtvaardigheid en wat dat inhoudt.
Personen:
Solon (638 – 558 v.Chr.): In 594 v.Chr. kreeg Solon de opdracht om Athene te hervormen, hij schafte
onder andere schuldslavernij af en deelde de bevolking van Attika in vier vermogensklassen in. Meer
bezit = hogere functie. Dit werkte niet zo goed als gedacht dus in de 6 e eeuw ontstond er een tijd lang
een tirannie (alleenheerschappij).
Kleisthenes (ca. 570 – ca. 507 v. Chr.): Kleisthenes maakte in 510 v.Chr. een eind aan de tirannie (zie
Solon hierboven). Na de tirannie stelde Kleisthenes de Raad van Vijfhonderd in (de boulé), die zorgde
voor dagelijkse bestuur van de volksvergadering. Leden van de boulé werden na 1 jaar vervangen.
, GS - TIJDVAK 2
Ook introduceerde Kleisthenes het ostracisme (schervengericht); inwoners van Athene kraste de
naam van een gehate ambtsdrager in een scherf en die werd vervolgens 10 jaar uit de polis
verbannen.
Perikles (495 – 429 v. Chr.): Perikles was een Griekse staatsman die een toespraak hield voor de
doden van Athene die stierven door de Peloponnesische oorlog. Hierin praatte hij over de
democratie.
Plato (429 – 347 v. Chr.): Plato was een filosoof die een zwaar tegenstander van de democratie was
en het de dictatuur van de domheid noemde. Hij vond dat de polissen bestuurd moesten worden
door een groep filosofen die volgens hem de kennis bezaten om het te doen.
Hippokrates van Kos (460 – 370 v. Chr.): Hippokrates van Kos was een filosoof die dacht dat de mens
gewoon een zak was bijeengehouden door beenderen die gevuld waren met vier stoffen: cholera,
melas cholera, flegma en sanguin. Hij zorgde ervoor dat de mens niet meer ging denken dat iemand
ziek was door een geest of god maar dat er werd geobserveerd en logisch geredeneerd om de zieken
te genezen.
Gebeurtenissen:
7e eeuw v. Chr.: De machtspositie van de aristocratie veranderde vanwege overbevolking en droogte.
Veel bewoners verplaatsten zich naar plaatsen waar het beter was. Hierdoor kreeg Griekenland bijna
volledige macht over de middellandse zee. Dit bevorderde handel en specialisatie. Athene stopte met
het verbouwen van graan en begon met olijventeelt, wijnbouw en versierd aardewerk. In Athene
kwam een nieuwe bevolkingsgroep: kooplieden ondernemers en ambachtslieden.
594 v. Chr.: De aristocraat Solon kreeg de opdracht Athene te hervormen. Zie Solon.
490 v. Chr: De slag bij Marathon. Het Perzische leger (ca. 20000 man sterk) kwam bij het dorpje
Marathon aan, daar werden zij opgewacht door de Atheners (ca. 9000 man), opgesteld in
falanxformatie. Toen de strateeg Miltiades het sein tot aanval gaf, stormde de Atheners op de vijand
af. De Perzen sloegen op de vlucht, de Atheners volgden en wonnen uiteindelijk. Volgens het verhaal
kreeg Feidippides toen de opdracht het goede nieuws bekend te maken in Athene. Hij rende 42
kilometer en nadat hij had gezegd dat ze gewonnen hadden, viel hij dood neer midden op de agora.
430 v. Chr.: De toespraak/rede die Perikles hield in de winter van 430 v. Chr. Zie Perikles.
387 v. Chr.: Na de dood van Sokrates zette de filosoof Plato het werk van zijn leermeester voort. In
387 v. Chr. stichtte hij een eigen school, de Academie. Deze school droeg veel bij aan de ontwikkeling
van het wetenschappelijk denken.
Leerdoelen:
Leg uit welke economische, sociale en politieke gevolgen de kolonisatie van de 7 e eeuw v. Chr. had.
Geef hiervoor tevens een verklaring:
- Economisch: macht over Middellandse Zee, dus handel en specialisatie groeit enorm.
- Sociaal: voordat de Grieken zich gingen verspreiden over andere gebieden van de wereld was
Griekenland overbevolkt dus dit zorgde ervoor dat Griekenland ineens veel rustiger was.
Daarbij, doordat Griekenland de macht kreeg over de Middellandse Zee ontstond een
nieuwe bevolkingsgroep, die bestond uit: kooplieden, ondernemers en ambachtslieden.
- Politiek: Griekenland kreeg de macht over de Middellandse Zee dus iemand die door de
Middellandse Zee wilde gaan om te handelen met een ander land moest waarschijnlijk
betalen om door de Middellandse Zee te gaan. Bovendien, voor de verovering van de
Middellandse Zee, kon alleen de aristocratie zich wapenuitrusting veroorloven. Door de
verovering van de Middellandse Zee ontstond een nieuwe bevolkingsgroep. Deze groep kon
zich vanaf dat moment ook wapenuitrusting veroorloven. Dit zorgde ervoor dat nieuwe
gevechtstechnieken zich ontwikkelden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veravangansewinkel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
