Uitgewerkte Kenmerkende Aspecten van Tijdvak 8, geschiedenis. Elk KA bevat de belangrijkste begrippen, personen, gebeurtenissen en leerdoelen. Deze leerdoelen zijn vergelijkbaar met oefenvragen.
TV 8: Tijd van burgers en
stoommachines
KA 31: De industriële revolutie legde in de westerse wereld de basis voor een
industriële samenleving.
Begrippen:
Industriële samenleving: een samenleving waarin de meeste goederen in fabrieken
worden gemaakt en veel mensen in steden wonen.
Massaproductie/massaconsumptie: Bij massaproductie worden grote hoeveelheden
van dezelfde producten gemaakt, massaconsumptie betekent dan uiteraard dat grote
hoeveelheden gekocht of geconsumeerd wordt.
Bevolkingswet: bedacht door Thomas Malthus. Volgens de bevolkingswet zou de
groei van de voedselproductie nooit de groei van het aantal te voeden monden
kunnen bijhouden. De schaarste die ontstond, zou de voedselprijzen doen stijgen en
een rem zetten op een wezenlijke verbetering van de levensstandaard. De grenzen
aan de groei van de voedselproductie dicteerden daarmee de grenzen van de
bevolkingsgroei.
Enclosure-beweging: een beweging die met name in Engeland veel effect had,
waarbij gemeenschappelijke gronden werden omheind en aan het eigen grondbezit
werden toegevoegd. Hierdoor konden i.p.v. kleine stukken land nu grote stukken land
samen verbouwd worden. Hierdoor waren er minder mensen nodig op het land, deze
mensen konden dan gaan werken in bv. de textielnijverheid.
Proletarisering: de uitbreiding van de arbeidersklasse of het proletariaat. Dit is de
klasse van mensen die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van de eigen
arbeid die verhandeld wordt op de arbeidsmarkt.
Personen:
James Watt: Schotse uitvinder. Hij verbetert de stoommachine die in de mijnen
gebruikt wordt en deze vernieuwde versie kan ook voor de textielindustrie gebruikt
worden i.p.v. waterkracht.
Thomas Malthus: bedenker van de ‘bevolkingswet’
Gebeurtenissen:
1784: James watt vond zijn versie van de stoommachine uit, deze uitvinding had
grote gevolgen voor o.a. de transportrevolutie.
1787: Uitvinding de power loom. Machine voor textielindustrie, verving duizenden
banen destijds.
, Geschiedenis – KA’s Tijdvak 8
1798: Thomas Malthus publiceerde zijn ‘Essay on the Principles of Population’,
daarin legde hij uit dat bevolkingsgroei en welvaartsgroei nooit gelijke tred zouden
kunnen houden.
Leerdoelen:
Verklaar de term ‘industriële revolutie’ vanuit de situatie van eind 19 e eeuw en
nuanceer deze term naar de huidige opvatting van een industriële revolutie:
Eind 19e eeuw werd de industriële revolutie gezien als een geweldig iets. Verreweg
de meeste mensen in Nederland leefden in grote welvaart en de industrialisatie heeft
dat comfortabele leven mogelijk gemaakt. Toch wordt de industriële revolutie
tegenwoordig overwegend geassocieerd met sociale ellende, armoede, vervuiling,
afstomping, drankmisbruik en kinderarbeid. Het zou kunnen dat we ons schuldig
voelen, omdat wij zo’n welvaart hadden (en nog steeds grotendeels hebben), maar
dat dat ten koste ging van andere mensen.
Verklaar het ontstaan van de industriële revolutie vanuit structurele oorzaken:
Wetenschappelijk denken en Verlichting. Vanaf ongeveer 1600 vond in
Engeland een nijverheidsrevolutie plaats en in heel Europe een
wetenschappelijk revolutie. Wetenschappelijk denken werd daarna versterkt
door de Verlichting en legde de basis voor een rationalistischer manier van
bedrijfsvoering in de landbouw en nijverheid.
Uitvindingen in landbouw, mijnbouw & nijverheid. Uitvindingen van bv. de
waterpomp op stoom die mijngangen kon leegpompen.
Rust & grondstoffen in Engeland. Het feit dat Engeland een voorsprong
nam had enkele oorzaken. Engeland liep vooral voorop vanwege het feit dat
er op zijn grondgebied niet gevochten werd. Deed wel mee aan de
Napoleonistische Oorlogen, maar geen oorlogsschade. Economisch deed
Engeland het beter, er was politieke stabiliteit en hierdoor rust en ruimte voor
de wetenschap en techniek om zich goed te ontwikkelen. Engeland had een
enorm koloniaal rijk en was in de 18e eeuw dé leidende wereldmacht, met
name op zee.
Noem de gevolgen voor het karakter van de Europese samenleving in de 19 e eeuw:
De landbouw-stedelijke samenleving ging als gevolg van de Industriële Revolutie
over in een industriële samenleving. Het voornaamste middel van bestaan was de
industrie, er zijn nog steeds boeren, handelaren, etc., maar dat neemt af. Daarbij is
er ook een snelle bevolkingsgroei en urbanisatie (mensen verhuizen naar de stad om
daar werk te vinden). Ook uitgebreide vervoersmogelijkheden en grotere
inkomensverschillen.
Verklaar dat er samenhang bestaat tussen de industriële revolutie enerzijds en een
infrastructurele revolutie en transportrevolutie anderzijds:
Doordat de producten naar de fabrieken moesten worden gebracht. Moesten veel
wegen worden verbeterd om de producten in de fabrieken te krijgen. Hierdoor werd
het algemene wegennetwerk beter. Dit zorgde voor een betere infrastructuur en
transport.
Het ontstaan van de arbeidende klasse kan niet alleen gezien worden vanuit een
overschot aan arbeid op het platteland. Leg uit:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper veravangansewinkel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
