Samenvatting leerdoelen; Forensische psychopathologie 2022 minor WIGK
Hoofdstukken 1,2,4,9,10,13,14,16,17,19,20,28, PP en bijlages
1 JUNI 2022
RENATE NOMEN
Hogeschool Leiden
,Bijeenkomst 1, hoofdstuk 1,2,17
Bio-psychosociaal model;
Kwetsbaarheidsfactoren (predisponerende factoren)
Uitlokkende factoren (precipiterende factoren)
Versterkende factoren (onderhoudende factoren)
Behandelingen
Klinische behandeling; opgenomen in instelling (GGZ)
Ambulante behandeling; behandeling thuis, komt wekelijks naar behandelaar toe
Psychofarmaca; medicatie; antipsychotica, antidepressiva, stemmingsstabilisatoren,
Benzodiazepinen; psychostimulantia, elektroconvulsieve therapie (ECT)
Psychotherapieën; Psychoanalytische therapie, gedragstherapie dialectische
gedragstherapie vooral bij borderline persoonlijkheidsstoornis, gezin-, relatie- en
groepstherapie
Psychosociale behandelmethoden; psychosociale interventie,(functie) Assertive
Community Treatment.
Simulatie; overdrijven van symptomen
De student kan uitleggen wat de ‘voedingsbodem’ van het kwaad is
1. De persoon
2. De situatie
3. Het systeem
De student kan uitleggen wat de begrippen dispositionele en situationele hypothese
inhouden
Dispositionele hypothese: men veronderstelt dat het disfunctionerende systeem een
afspiegeling vormt van de pathologie van degenen die het bevolken, zoals het
‘sadistische karakter’ van de bewakers, of de ‘antisociale trekken’ van de gevangenen die
als vanzelf een brute bejegening rechtvaardigen, aangezien zij toch niet voor rede
vatbaar zijn.
Situationele hypothese: Zimbardo stelt dat de dispositionele hypothese de aandacht
afleidt van de complexe sociale, economische en politieke krachten die tezamen de
leefwereld van een gevangenis gestalte geven. Men hoeft geen slecht karakter te
hebben om binnen een bepaalde context tot slecht gedrag over te gaan. Pathologisch
gedrag, althans in een gevangenissituatie, moet eerder aan de pathologie van de context
toegeschreven worden dan aan individuen.
De student kan uitleggen wat het begrip totale inrichting(en)
Erving Goffman totale inrichtingen
Vrijwel het hele leven speelt zich af op dezelfde plaats;
Mensen (moeten) wonen samen met leeftijdsgenoten, voor wie niet gekozen is;
Mensen (moeten) activiteiten ondernemen met medebewoners, waar niet voor
gekozen is;
Er is voortdurend personeel aanwezig, dat dikwijls een uniform draagt;
Men moet zich aanpassen en schikken naar door het instituut vastgestelde regels
en tijdschema's.
De student kan uitleggen wat het begrip hospitalisatiesyndroom inhoudt
Er kan bij een langdurige opname een gedragspatroon ontstaan bestaande uit een sterke
passiviteit en afhankelijkheid waarbij de betrokkenen nauwelijks meer tot initiatieven kot.
Afname van interesse voor zichzelf en anderen;
Passiviteit verdringt activiteit, nergens meer zin in hebben;
Afname van initiatief, alles goed vinden;
Afhankelijk gedrag en onderdanigheid nemen toe, berustend accepteren
van de dingen zoals ze zijn;
, Steeds minder reageren op onprettig optreden van de omgeving, apathie;
Afname van belangstelling voor kleding, zelfverzorging en uiterlijk;
Verdwijnen van persoonlijke gewoonten;
Verlies van individualiteit, het eigene van iemand, onzelfstandigheid en
geforceerde hulpbehoevendheid (aangeleerde hulpeloosheid);
Vervlakking van het emotionele leven, minder sociale contacten;
Aandacht tot in het absurde voor kleine dingen, grotere zaken kan men
niet meer overzien;
De afstomping: geen geestelijke oefening, anderen denken wel voor hun
na;
Veranderingen worden afgewezen; alles wat nieuw is zal als een bedreiging
worden gevoeld.
Tenslotte bestendigt de streng bewaakte sociale scheiding tussen
gevangen en gevangenispersoneel dat beide groepen stereotype
vijandbeelden over elkaar ontwikkelen die tot uitdrukking komen in een
wederzijdse agressieve bejegening, waardoor de bewoners hun psychische
balans niet langer in de hand hebben.
De student kan uitleggen hoe Philip Zimbardo het begrip verantwoordelijkheid hanteert
Verantwoordelijkheid; (‘ten dele’, ‘gedeeltelijk’ en ‘ten volle’).
Zimbardo vind dat we systemen ook moreel verantwoordelijk moeten en kunnen stellen
voor het in stand houden en faciliteren van omstandigheden die het kwaad mede
mogelijk maken.
Kritiek: Hoe kunnen we een systeem verantwoordelijk houden voor de morele
consequenties van de dagen die in naam daarvan worden begaan?
De student is zich bewust van de ethische dilemma’s die het spanningsveld tussen dwang
en drang enerzijds en het hybride werken en een optimaal leer- en leefklimaat anderzijds
met zich mee brengt
Dwang en drang zijn onlosmakelijk verbonden met het werken in een gedwongen kader.
Dit uit zich met name in het spanningsveld tussen dwang en drang enerzijds en het
hybride werken en een optimaal leer- en leefklimaat anderzijds. Kortom, de
professional wordt dagelijks geconfronteerd met complexe ethische dilemma’s.
De student is in staat een ethisch dilemma in het werkveld (gedwongen kader) te
analyseren middels een ‘stappenplan’.
Dilemma verkennen.
Inventariseer de vragen en probeer daar een antwoord op te vinden.
Morele vraag formuleren.
Betrokkenen en argumenten analyseren.
Argumenten afwegen.
Besluit nemen.
Proces evalueren.
