Culturele geschiedenis: Hoorcollege 1: Classics
Wat is cultuur?
- Er is geen definitief begrip
- Hoe kan je over cultuur denken op verschillende manieren
o Wat zegt de hypothese over de cultuur?
- Verschillende hypotheses
o Cultuur hoort bij mensen zijn en is een onderdeel van de menselijke beleving
Je kan er niet van ontsnappen
Het is altijd hier
o Cultuur en natuur: zijn de tegengestelden?
Worden vaak als verschillend gezien
Het wilde beest in ons temmen
Cultuur heeft invloed op natuur > natuur slaat terug.
Ze zijn dus niet los van elkaar te zien
o Is cultuur beschaving?
Wat is een beschaving?
Is het een samenleving waar mensen zich gedragen zoals regels/normen en
waarden dat verwachten?
Komt het voort uit de Franse Revolutie?
Of zijn het de verschillende groepen mensen die op de aarde leven, met eigen
gewoonten? Moet je die bestuderen op verschillende manieren? Met
verschillende methoden?
o Cultuur is een interpretatie, deze veranderd door de tijd en geschiedenis.
Het is geen statisch feit
Cultuur heeft verschillende fases
- Het is onmogelijk om te definiëren, een observatie of een vraag met verschillende mogelijkheid
uitkomsten.
Cultuur als woord: als een metafoor
- Etymologie is een onderdeel van de taalkunde die de herkomst van woorden bestudeert.
o Komt uit de oudheid.
- Het wordt gezien als de filosofie van de educatie van het “zelf”
o We ontwikkelen en ouder worden: we blijven leren, willen nieuwe dingen leren.
- Het staat dicht bij de natuur: Zelf cultivatie, zoals een veld met gewassen.
o Je moet het voeden, er op letten > anders gaat het dood en bestaat het niet.
- Het voeden van de hersenen en het brein is
o Latijns ‘colere’: cultiveren, boeren etc. > komt terug in het woord cultuur
Raymond Williams: Cultuur en samenleving (1958)
- Probeerde een definitie te geven
o Het gaat meer over de geschiedenis
- De geschiedenis van cultuur laat de wisselwerking van verschillende overlappende betekenissen
zien. En vanaf de 18e eeuw cultuur wijst aan:
o Een algemeen proces van intellectueel, esthetisch en spirituele ontwikkelingen
In het brein dus
o Een specifieke manier van leven, van een groep, een periode of van de mensheid in het
algemeen
o Het werk en doen van intellectueel en artistieke activiteit
Kunst maken, muziek maken, boeken schrijven
- De geschiedenis van het brein, hoe het denken werkt, hoe dit verandert.
, o Hoe we communiceren heeft hier mee te maken
Culturele semiotiek
- Cultuur als een historisch overgebracht patroon van betekenis, belichaamd in symbolen, een
systeem van geërfde conceptie uitgedrukt in symbolische vormen door de manieren waarop
mensen communiceren, doen voortduren en hun kennis ontwikkelen over de houding tegenover
het leven.
- Hij bedoelt
o De manier waarop communiceren
o De manier waarop we symbolen gebruiken
Hoe we ze betekenis geven
Hoe we ernaar wijzen
o Rituelen
o Alles heeft een geschiedenis: het gaat altijd terug naar de geschiedenis
We kunnen elkaar niet begrijpen zonder het verleden, we hebben dingen geleerd door
boeken, onze ouders, de manier hoe we met elkaar omgaan.
We bewegen tussen regels die niet impliciet zijn
Hoe je kleed, hoe jij je moet gedragen: dingen die niet vaststaan op papier maar
die impliciet verwacht worden.
o Dit ontwikkelt zich nog steeds
De media is een nieuwe manier van leren
Belangrijk woord: semiotiek
- Semiotiek = de bestudering van tekenen en teken gebruikend gedrag.
- De studie van tekenen binnen in de samenleving
- Wanneer de taal niet meer hetzelfde betekend als wat het aanwijst, wordt het moeilijker.
o Dit is het niet, maar dat is het wel
o Wanneer dit gebeurt begrijpen wij de boodschap niet meer
Wanneer je een symbool plaatst binnen een andere context begrijpen mensen de
boodschap (misschien, vaak) niet.
o Symbolen en taal met elkaar in verband: anders begrijpen we het niet, worden we
gefrustreerd.
Je wilt elkaar begrijpen en met elkaar communiceren
Belangrijk woord: Artefact
- Een vaak simpel object (een gebruiksvoorwerp) dat menselijk vakmanschap or modificatie laat
zien onderscheidend van een natuurlijk object vooral: een object dat hetzelfde blijft in een
bepaalde periode.
o Dus alle dingen die gemaakt zijn.
- Ook geschreven bronnen
o Geeft een boodschap
- Kijken naar andere bronnen naast die bronnen, de context zoeken.
o Wat betekent deze bron binnen andere bronnen?
- We zijn afhankelijk van andere disciplines bij artefacten
o Historici geven de bronnen een betekenis
Wanneer is het gevonden?
Bronnen voor de cultuurgeschiedenis
- Landschappen
- Sociale structuren, wetten
- Gebouwen en architectuur
,- Geschreven teksten
- Kunst
- Gereedschap, gebruiksmiddel
- Talen, rituelen, kleding
Definitie van culturele geschiedenis
- Culturele geschiedenis gaat over:
o Bepaalde categorieën van objecten > producten van cultuur
Is er nog natuur wat mensen nog niet hebben aangeraakt?
Wat is natuur?
o Hoe mensen hebben in het verleden geprobeerd betekenis te geven aan deze objecten.
o De manier waarop mensen zichzelf en de wereld begrepen in een bepaalde tijd/regio.
Wat probeert de boodschap duidelijk te maken?
Past het binnen de tijd of regio of niet?
o Meegaand of tegendraads?
Coca cola: een reclame met een donkere vrouw, zij werd goed betaald
voor de reclame. De donkere vrouw die iets verkoopt aan de witte
bevolking.
Wat zegt het feit dat er een donkere vrouw in de reclame zit in deze
tijd? Is dit tegendraads of meegaand?
o Wat voor cultuur leef ik in?
Hoe word ik gemanipuleerd door boodschappen?
Originele betekenis van cultuur als cultivatie is vandaag de dag nog steeds prominent.
Humanistische ideeën in het westen
- Humanistische interpretatie: persoonlijke cultivatie en verbetering
o Cultivatie van het brein is belangrijk voor humanisme
o Ging vooral om de man en mensen met privileges
- Een burgerlijke, nette man of vrouw worden
- Het ideaal van cultivatie groepen: Kinderen, de ‘wilde man’
- Zo moet je je gedragen, dit is burgerlijke, dit mag wel en niet
o Wat burgerlijke is, is erg veranderd
o Begint allemaal te veranderen na WO2: De barbaarse vernietiging werd steeds duidelijker
Het was ook belangrijk om vrede te behouden, daar is cultivatie van het brein ook voor
nodig.
Nasleep van WO2: UNESCO
- De oorlogen beginnen in het brein van de man en vrouw, het is daarom dat in het brein van de
man en vrouw dat het verdedigen van de vrede moet beginnen.
o Als in het brein de vraag naar vernietiging ontstaat, is dat ook waar het gestopt moet
worden.
- Cultuur begrijpen is een essentieel element om de erfenis te bewaren, creativiteit te beschermen
en de wetenshap te ondersteunen.
- UNESCO: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.
o Het wil vrede bewaren door internationale samenwerking en coöperatie in educatie,
wetenschap en cultuur.
- Kennis = een constructie, dus wetenschap = een constructie, dus de waarheid = een constructie.
o We maken de waarheid, we werken eraan.
We zijn bewust van het veranderlijke karakter
De waarheid is een cultuur > we zijn gevangen door onze cultuur
, Wanneer mensen een andere cultuur gaan bestuderen moeten er rekening mee
gehouden worden dat andere culturen (in Afrika, Azië etc.) hele goede
kennissystemen hebben, alleen ze zijn niet hetzelfde als die in het westen
o Het leersysteem is overal op de wereld gebaseerd op een westers, Europees
systeem.
o Het wordt nu gezien dat er meer kennissystemen zijn, we worden er bewust
van.
Voltaire
- Hij is geïnteresseerd in de spirit van een land.
o Hoe het brein werkt > het artefact die wij vinden reflecteren een werkelijkheid, iets over de
natuur, god, sociale structuren > het zit in de spirit.
Daarom is het zo vaag.
Johann Godfried Herder
- Taal is een orgaan van de gedachte
o Door taal hebben wij een wereldbeeld
o We maken statements over de wereld die we zien door taal
Interpretatie, begrijpen, uitleggen wat we zien.
Georg Friedrich Hegel
- Gebruik het concept van Geist voor definitie van culturen
- Alleen de spirit is het echt, de essentie of dat wat heeft een zijn in hemzelf.
o Zijn voor zichzelf
- Het is in en voor zichzelf.
- Het is alleen zelf reflectief > cultuur is alleen wat jij ziet
o Binnen jouw reflectiekader
- Om de spirit te kunnen begrijpen moet je sleutelfiguren hebben
o Jouw waarheid, we snappen het niet maar het is ergens.
Jocab Burchhardt
- Hij probeert de spirit van de renaissance te begrijpen, te pakken te krijgen.
- Onderzoeken van de archieven
- Proberen om te mentaliteit van de kunstwerken te begrijpen
o Via kunst probeerde hij de spirit te reconstrueren.
Burchhardt & culturele geschiedenis
- Belang van kunst en de waarde ervan in de studie van geschiedenis
- Tegenstrijdige interpretatie van moderniteit en de effecten van de Renaissance tussen nieuwe
vormen van cultuur, godsdienstvrijheid maar ook vervreemding en ontgoocheling
- Een synchrone benadering van geschiedenis
o Zijn we bij een nieuwe tijd van de geschiedenis met de renaissance? Laten we de
middeleeuwen achter?
Wat betekent dit voor de cultuur: snappen we de nieuwe mentaliteit door de
artefacten?
o Als met een gevoel van diachronie omdat er een duidelijk geframe periode is.
o Hij kijkt naar verschillende dingen tegelijk: Kunst, literatuur, gebouwen
Model voor culturele geschiedenis
- Diachronie: verbetering ten opzichte van eerst, er is duidelijk een morele benadering aanwezig.
o Het gaat er ook vanuit dat je altijd een morele kijk hebt wanneer je iets bestudeerd.
Je denkt dat je het recht hebt om iets over het verleden te zeggen.
