Samenvatting
Samenvatting toxicologie
- Vak
- Toxicologie
- Instelling
- HAS Den Bosch (HAS)
Het vak toxicologie is gegeven in het 2e jaar van de HAS, voedingsmiddelentechnologie. Dit is een handige samenvatting die ik heb gebruikt
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 29 pagina's
Voorbeeld 4 van de 29 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
TOXICOLOGIEPFAS
PFAS is een verzamelnaam en staat voor poly- en perfluoroalkylstoffen. Deze groep chemische
stoffen is door mensen gemaakt en komt van nature niet voor in het milieu.
Kwik
Kwik is een zwaar metaal en dit is gevonden in een zwaardvis in Nederland. Vis is vaker verontreinigd
met zware metalen. Kwik: 2,2 mg per kilo gevonden (0,2mg [200microgram] per 100g)
Norm: 5 microgram per kg lg per week (gem persoon 65kg = 325 microgram per week = 0,3 mg per
week). Met 1 portie van 100g al bijna dosis voor week-norm bereikt, daarnaast ook blootstelling via
andere bronnen (plantaardige producten [residuen gewasbeschermingsmiddelen.], drinkwater, vlees
en melk [via veevoer])
Sulfiet
Verboden toevoeging sulfiet aangetroffen in gehakt.
Melamineschandaal
China 2008, >30.000 baby’s ziek geworden en 6 overleden
Melamine toegevoegd aan babyvoeding: eiwitgehalte lijkt hoger. Melamine is kankerverwekkend en
zorgt voor nierschade.
Voedselveiligheid: de garantie dat voedsel geen nadelige gevolgen heeft voor de gezondheid van de
eindverbruiker wanneer het wordt bereid en gegeten, rekening houdend met het doel en de manier
van de consumptie ervan.
Chemische voedselveiligheid: vreemde stoffen in onze voeding die afkomstig zijn uit het milieu of van
het voedselproductieproces zelf. Er dient een onderscheid gemaakt te worden tussen contaminanten
en additieven.
Toxicologie
“Giftigheidsleer” bestudeert de werking van giftige stoffen op biologische systemen
Onderwerpen toxicologie
,Contaminanten: residuen van zware metalen en van synthetische organische stoffen die als gevolg
van het menselijk handelen in de natuur zijn gekomen en via verspreiding resp. ophoping in de
voedselketen een weg hebben gevonden naar het voedsel voor de mens.
Natuurlijke giftige stoffen: stoffen die normaal gesproken in bepaalde planten of dieren kunnen
voorkomen en na opname door de mens een toxisch effect tot gevolg kunnen hebben
Additieven: stoffen die bewust aan het voedsel zijn toegevoegd om een bepaald effect te bereiken
Ranking gevaren: DALY
Gezondheidsverlies in “DALY’s” per jaar
DALY’s
Nutritionele onbalans 245.000
Overgewicht 215.000
Voedselinfecties van bekende ziekteverwekkers 1000-4000
Allergenen 1000
Chemische contaminanten 500-1000
Zijn deze toxische gevaren relevant t.a.v. onze gezondheid? Ja, maar relatief gezien minder groot
effect dan bv overgewicht
DALY maat voor ziektelast (gezondheidsprobleemvrije jaren). Door gebruik van DALYs zijn gevaren
met elkaar te vergelijken in effect op gezondheid
Algemene toxicologie
Houdt zich bezig met
- De weg van stoffen:
o in milieu
o in lichaam
- Dosis-effect relaties
- Normstelling en toxicologisch onderzoek
Normstelling en toxicologisch onderzoek onderscheiden van individuele overgevoeligheidsreacties
(allergie en intolerantie)
Normstelling en tox onderzoek op populatie-niveau
De weg van stoffen in het lichaam
Inname via: mond, inademen, huid.
Doel (organen) via plasmaproteinen:
- Lever en nieren sterk doorbloed, metalen, organische verbindingen
- Vetweefsel opslag lipofiele stoffen als dioxine, organisch kwik. Depot.
- Beenderen met name aan oppervlak bijv. fluoride
- Excretie: urine, faeces, zweet, melk
Targets
Plasmaproteinen (albumine, globuline, lipoproteinen) binden van alles bijv: metaalionen, vitamine c,
penicilline, barbituraten.
Lipofiel is vetminnend, mengt met vet
Poemarine is een geurstof die toxische eigenschappen heeft.
,Pharmacological effect: werkt genezend
Pathological effect: ziekmakend effect
DNA Injury: beschadiging van je DNA
Toxic metabolite: BPDE mutageen, DNA injury
Altered DNA kans op begin van kanker
B[a]P metabolieten zijn toxischer dan B[a]P
Pharmacological effect caffeine detoxificatie metabolieten zijn anti-oxidanten
Toxicologische effecten
Een stof is pas toxisch als het een pathologisch effect veroorzaakt
Effect afhankelijk van de chemische/fysische eigenschappen van de stof, absorptie, hoe de stof wordt
gemetaboliseerd, gevoeligheid van het lichaam voor de stof.
Duur blootstelling: acuut, subacuut, subchronisch, chronisch (single administration vs repeated
exposure).
Pathologisch = ziekteverschijnselen veroorzakend
Begrippen
- Mutageen
- Carcinogeen
o Genotoxisch
o non–genotoxisch
- Teratogeen
, Mutageen: stof die het DNA beschadigt en zo erfelijke veranderingen kan veroorzaken.
Mutagene stoffen zijn stoffen die (langzaam) het DNA in de celkern veranderen waardoor ze ook
carcinogeen (kankerverwekkend) kunnen zijn of een miskraam kunnen veroorzaken.
Een bekende test waarmee de mutageniteit van een stof kan worden getest is de Ames test.
Genotoxische carcinogenen: hebben een werkingsmechanisme dat verloopt via een beschadiging
van de genen. (mutatie DNA)
1 molecuul in principe voldoende om kanker te veroorzaken
GEEN veilige drempelwaarde waaronder geen gezondheidsschade optreedt; het risico neemt toe met
de hoogte van de blootstelling.
Uitgaan van aanvaarde sterfte a.g.v blootstelling (1 extra kankergeval/jaar op 10.000
blootgestelden)
Voorbeelden: acrylamide, aflatoxine
Niet-Genotoxische carcinogenen
Bij niet genotoxische carcinogene komt het proces van kankervorming tot uiting via afwijkingen aan
de cellen
- blootstelling onder drempelwaarde: geen risico gezondheid
- voor deze stoffen bestaat een veilige grenswaarde (MAC-waarde)
Voorbeelden niet-genotoxische carcinogenen:
- kwarts (siliciumdioxide)
- cadmium
Group 1 Carcinogenic to humans 113 agents
Group 2A Probably carcinogenic to humans 73
Group 2B Possibly carcinogenic to humans 287
Group 3 Not classifiable as to its carcinogenicity to humans 503
Group 4 Probably not carcinogenic to humans 1
Teratogeen: veroorzaakt afwijkingen bij de foetus als de moeder tijdens de zwangerschap met de
stof in aanraking komt, deze inademt of inneemt.
Thalidomide = Softenon (1957 – 1961), Tegen zwangerschapsbraken, Ernstige aangeboren
afwijkingen
Ongeboren kinderen, babies
Bloed-hersenbarrière: barrière voor giftige stoffen nog niet ontwikkeld
Placenta: actief transportsysteem om stoffen af te weren. Sterk polaire stoffen passeren
nauwelijks, lipofiele stoffen makkelijker. Foetus heeft weinig vetweefsel.
Bloed hersenbarrière: Alleen lipofiele, ongebonden stoffen, geïoniseerde verbindingen passeren
moeilijk. Bij pasgeboren baby's niet volledig ontwikkeld!
Placenta: actief transportsysteem om stoffen af te weren, biotransformatie-enzymen om stoffen af te
breken beschermen foetus.
Voorbeeld: amaranth E123 (kleurstof) 0,1% concentratie in het bloed t.o.v. concentratie in bloed
moeder. In VS verboden, in EU niet.
Methylkwik concentratie in hersenen foetus hoger dan in moeder
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Caelle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,89. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 60281 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen