Samenvatting Handboek Praktijkgericht
Onderzoek
Hoofdstuk 1 ‘Wat is praktijkgericht onderzoek?’
Het doel van onderzoek is gericht op weten. Je wilt via onderzoek kennis krijgen
over of van een of meerdere personen, een situatie, een proces. Je doet
onderzoek omdat je iets niet weet, je nog niet voldoende weet over een bepaalde
materie of je nog niet voldoende zeker bent over wat je (al wel) weet. Onderzoek
is een zoekproces gebaseerd op denken, intuïtie en creativiteit, waarin op een
systematische manier gegevens worden verkregen, gebruikt en geanalyseerd,
met als doel kennis te verzamelen.
PO is een tak van onderzoek die:
- uitgaat van ideeën, uitdagingen, vragen of problemen van beroepsbeoefenaren
in zorg, welzijn, wonen werken;
- geïnitieerd wordt door beroepsbeoefenaren of instanties die nauw gelieerd zijn
aan de beroepsuitoefening;
- uitgevoerd wordt in samenwerking met beroepsbeoefenaren en andere
betrokkenen of belanghebbenden;
- gericht is op het generen van bruikbare kennis;
- met die kennis het kennen en handelen in de beroepspraktijk en de professie wil
vernieuwen, verbeteren of veranderen.
Aspect PO WO
Doelstelling Bijdragen aan kennis voor Bijdragen aan
handelen of situaties in wetenschappelijke theorie
beroepspraktijk
Vraag(stelling) Vanuit vragen, problemen, Vanuit wetenschappelijke
ideeën in beroepspraktijk discipline
Kennissoort Beschrijvende kennis en Beschrijvende kennis
handelingskennis
Kennisbereik Contextuele of lokale kennis; Generaliseerbare kennis
brede praktijktheorie
Context van onderzoek Praktijk, hogeschool of Universiteit/wetenschappelijk
gelieerd kennisinstituut kennisinstituut
Kenmerken context Doen, handelen, politieke Intellectueel, rationeel,
arena publiciteitsdrang/-dwang
Autonomie Niet autonoom, Vrij autonoom
samenwerken met anderen
Controle Tijdens het onderzoek en Achteraf door het
achteraf door onderzochten wetenschappelijk forum
en opdrachtgever
Model professioneel handelen bestaat uit vier basisstappen:
1. Probleemmelding of uitgangssituatie, probleeminventarisatie en
probleembepaling.
2. Kiezen of maken van plan, aanpak, oplossing, interventie of doelen.
3. Uitvoeren van plan, aanpak, doelen, oplossing.
4. Evalueren van het uitgevoerde plan of de uitgevoerde dienst, aanpak,
interventie.
, De verschillen tussen PO en WO (Wetenschappelijk Onderzoek):
Reeds bestaande kennis wordt door professionals op verschillende manieren
gebruikt. Hoewel deze manieren elkaar soms overlappen, wordt voor de
duidelijkheid onderscheid gemaakt tussen vier categorieën van bestaande
kennis:
1. Resultaten van WO en PO
2. Praktijktheorie
3. Evidence-based-practice: bewijs onderbouwen van beroepsmatig handelen
(kennis door WO). Integreren van individuele praktijkkennis van de professional,
wensen van de cliënt of klant en resultaten van extern wetenschappelijk
onderzoek.
4. Practice-based-evidence: gaat uit van wat er in de praktijk gebeurt en wat
blijkt te werken. Expertise en ervaringskennis van professional van belang.
Uitgangspunten kennis en kunde (competenties) van de PO-er:
- PO omvat meer dan onderzoek doen. Het is tegelijk ook een sociaal proces, een
leer- of veranderingsproces en een reflectieproces
- De professional in zorg, wonen, werken en welzijn is geen professioneel
onderzoeker, wel een onderzoekende professional.
De kwaliteit van PO wordt beoordeeld met criteria ontleend aan het doen van
onderzoek en criteria ontleend aan de beroepspraktijk. De belangrijkste criteria is
bruikbaarheid.
- Bruikbaarheid: kennis die naar inhoud en vorm direct in de praktijk kan worden
ingezet
- Validiteit: meet je wat je daadwerkelijk wilde meten
- Betrouwbaarheid: vertrouwen in de werkwijze in het onderzoek.
Hoofdstuk 2 ‘Onderzoeksbenaderingen voor PO’
Er zijn verschillende wegen waarlangs de PO-er te werk kan gaan om tot de
beoogde kennis te komen. De drie klassieke onderzoeksbenaderingen:
1. Kwantitatieve benadering (empirisch-analytisch). Dominant tot ver in de jaren
80;
2. Kwalitatieve benadering (interpretatief onderzoek);
3. Actieonderzoek of handelingsonderzoek.
Kwantitatief onderzoek
Kenmerken
Deze onderzoeksbenadering is aan de buitenkant herkenbaar als een manier van
onderzoek doen waarin de onderzoeker zijn verzamelde gegevens presenteert
met behulp van veel cijfermateriaal. Typerend is het uitdrukken van gegevens in
getallen en de statistische bewerking en analyse ervan.
Vier andere kenmerken van kwanitatief onderzoek zijn niet direct aan de
buitenkant waarneembaar: