Blok 3 - College 1 - Drogredenen in cases; forensische wetenschap en juridische
wereld / academische wereld / publiek
_________________________________________________________________________
Dit blok:
1) Drogredenen in cases; forensische wetenschap en juridische wereld /
academische wereld / publiek;
2) Hoge verwachtingen, grote teleurstellingen; beruchte gevallen;
3) Shirley McKie: “Fingerprints in the dock”;
4) Lezen: Criminalistiek 3.4 Zaken (met commentaar)
In de interactie tussen de forensische wetenschap en de rechtswetenschap treden er vaak
problemen op.
- Blind vertrouwen → dit zie je tegenwoordig nog zelden, maar het is wel iets
wat in het achterhoofd moet worden gehouden. Rechters moeten
discussies niet vermijden, maar juist aangaan.
- Plundering → het selectieve gebruik van bevindingen in een rapport is iets
waar forensische wetenschappers rekening mee moeten houden, maar is
ook iets wat ze nooit helemaal kunnen vermijden.
- Verschuilen achter expert → een forensisch wetenschapper moet altijd
nagaan of de vraag eerlijk is die wordt gesteld, en of de vraag geen vorm
van selectiviteit bevat of iets bevat wat onjuist is. Het doel van een
deskundige is om hulpvaardig te zijn en niet om onmogelijke vragen te
beantwoorden.
- Stilte → de forensische wetenschapper mag geen dingen achterhouden. Dit
kan bijvoorbeeld gebeuren op het moment dat een deskundige niet
doorheeft wat het belang is van negatieve resultaten.
Voorbeeld RvT
De zaak gaat om ‘meneer T.’. In deze zaak was de sterkte van het bewijsmateriaal, namelijk
schoenafdrukken, uitgedrukt in likelihood ratio’s. De rechtbank was hier niet blij mee. Het
gaat om het doen van statistische berekeningen, wanneer er beperkte data beschikbaar is.
Ook vertellen de rechters hoe de forensische wetenschapper zijn werk moet verrichten.
In de zaak komen een aantal misvattingen naar voren (docent legt deze uit adhv. het arrest):
1) Een eerste misvatting is het idee dat een forensisch deskundige iets kan zeggen
over de waarschijnlijkheid van een hypothese. De kans dat een schoenafdruk
achtergelaten is door een bepaalde schoen, zou kunnen worden bevestigd door het
onderzoek aan deze schoenafdruk door forensische wetenschappers;
2) Een tweede misvatting is dat rechters de forensische wetenschappers kunnen wijzen
op de manier waarop zij de wetenschap bedrijven;
3) Een derde misvatting is dat een duidelijke verklaring altijd beter is dan een vage
verklaring;
4) De Bayesiaanse theorie zou slechts één model van de vele zijn;
5) Een vijfde misvatting is dat exacte wetenschappen louter gebruikmaken van exacte
nummers;
6) Een andere misvatting is dat alles afhankelijk is van het gebied waarin de
deskundige werkt;
7) Een belangrijke misvatting is dat er verwarring bestaat tussen de onzekerheid in het
model en de onzekerheid in de data.
, In de zaak werd de rechter geconfronteerd met een verklaring over een schoenafdruk,
waarnaar onderzoek is gedaan door een forensische wetenschapper. De schalen die de
rechter gebruikt, zeggen niets over de waarschijnlijkheid.
Interactie tussen de forensische- en academische wetenschap
- Forensische wetenschap ontwikkelt zich niet altijd als een opzichzelfstaande
wetenschap, maar meer als een toepassing van andere wetenschappen.
- De nadruk ligt vooral op de technologie en instrumenten, dan op personen die
wetenschap kunnen bedrijven.
- De academische wetenschap begrijpt niet altijd wat de forensische wetenschap
precies doet en wil bereiken. Soms geeft de academische wetenschap
aanbevelingen die wel goed bedoeld zijn, maar niet nuttig.
Voorbeeld printeridentificatie
Er is een document en er wordt een ‘verdachte’ printer veronderstelt. Je wil kijken of het
document is geprint door de verdachte printer, of door een andere printer. Dit is een
moeilijke vraag om te beantwoorden, omdat het niet alleen aan de printer an sich ligt, maar
ook afhankelijk is van de inkt, het papier, de software en andere factoren.
Een Amerikaanse universiteit zou voor de printeridentificatie een oplossing hebben bedacht.
Echter, er waren een aantal problemen:
- Het onderzoek werd verricht met slechts 12 printers en er werd getest om een
onderscheid te maken tussen slechts deze gesloten set van printers. In de
werkelijkheid hebben we een open set van printers en grotere aantallen van printers.
- Er werd gebruik gemaakt van speciale testprints, waarbij een speciaal patroon werd
gebruikt. Echter, wanneer er een anonieme brief wordt verstuurd, zal er in die brief
geen testpatroon staan.
Een groot probleem is dat elke academici kan stellen dat zij forensische wetenschapper zijn.
- Junk science → mensen kunnen stellen dat zij wetenschap bedrijven, die
echter niet heel wetenschappelijk is.
- Grafologie → deze ‘wetenschap’ zegt te kunnen stellen dat zij
persoonlijkheidskenmerken kunnen herkennen door iemands
handschrift. Dit wordt vooral ter entertainment gebruikt, maar de
uitvoerders van deze kunst, stellen dat het wetenschap is.
- Handschriftvergelijking → hierbij gaat het wel over een serieus
forensisch vakgebied, waarbij bekeken wordt of twee documenten
zijn geschreven door dezelfde, of door verschillende personen. Er
wordt bv. gekeken naar de schrijfdruk, de individuele letters en de
breedte van de letters en de spaties.
- Gezichtsreconstructie → hierbij wordt het beginpunt gevormd door een
schedel. Daaroverheen wordt, al dan niet digitaal, weefsel overheen
geplakt. Vervolgens wordt er een huid overheen geplakt, waardoor
men komt tot een gezicht. Je kan hierbij nadenken over wat deze
reconstructie precies toevoegt, aangezien je vaak al de leeftijd en
het gender weet over een persoon.
- Peer review → er zijn veel tijdschriften voor de forensische wetenschap die
niet serieus zijn en die geen peer review hebben ondergaan.