Samenvatting
Samenvatting Sammenvatting Durf te denken! - Vrije wil H1&2
Een uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 1 en 2 over de vrije wil.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
Voorbeeld 2 van de 9 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
1.1 INLEIDINGVrije wil speelt een belangrijke rol in ons alledaags leven. Het is van invloed op hoe we met
elkaar omgaan. Maar wat is een vrije wil nu eigenlijk? Het is moeilijk om een definitie te
vinden die precies past bij wat iedereen er gevoelsmatig mee bedoeld, want we bedoelen
niet altijd hetzelfde. De filosofische vraag draait dus om welke soort vrije wil we hebben en
welke niet.
1.2 WANNEER HANDELT IEMAND UIT VRIJE WIL?
VB: Harrie heeft kleptomanie een psychische stoornis dat een gevolg is van emotionele
problemen ontstaan in zijn kindertijd. Hierdoor steelt hij een tandenborstel. Uiteindelijk gaat
hij wel vrijwillig in therapie. Handelde Harrie uit vrije wil?
Argumenten waarom niet:
1. Hij heeft een psychisch stoornis die zijn ontstaan door problemen in zijn jeugd.
Misschien kon hij er wel niks aan doen.
2. Harrie gaat vrijwillig in therapie; hieruit blijkt dat hij geen kleptomaan wilt zijn
Argumenten waarom wel:
1. Harrie had meer moeite kunnen doen om zich tegen zijn stoornis te verzetten.
2. Hij gaat vrijwillig naar therapie -> er is dus wel een vrije wil en dus had hij de keuze
om zich niet over te geven aan de drang om te stelen.
VB 2: Mirjam steelt een fiets omdat haar eigen fiets was gestolen. Ze was niet onder invloed
van alcohol of drugs en geen psychische stoornis. Handelde zij wel uit vrije wil?
Argument waarom wel:
1. Ze had kunnen beslissen om het niet te doen, we staan allemaal wel eens bloot aan
bepaalde verleidingen, maar dit betekent niet dat we daar automatisch aan moeten
toegeven.
Argument waarom niet:
1. De verleiding om te stelen was op dat moment groter dan het gevoel om het niet te
doen. De beslissing zou veroorzaakt kunnen zijn door een niet sterk genoeg
ontwikkeld geweten of andere oorzaken, waardoor ze uit zwakte de verkeerde keuze
maakte.
Het is moeilijk om in de praktijk te bepalen of iemand uit vrije wil heeft gehandeld.
1.3 ZIJN WE WEL ZO VRIJ ALS WE DENKEN?
Determinisme: Alle dingen die we doen worden volledig bepaald door gebeurtenissen uit
het verleden.
Niets gebeurt zonder oorzaak en elke oorzaak heeft op zichzelf weer een oorzaak. De
consequentie hiervan is dat vrije wil helemaal niet kan bestaan, want bij elke keuze die je
maakt was het niet mogelijk om iets anders te doen.
We menen dat we zelf kunnen nadenken over wat we wel willen en wat niet. Hiermee
onderscheiden we onszelf van andere dieren: hun gedrag wordt bepaald door welke
instinctieve neiging het sterkst is, maar ze hebben daar zelf geen mening over. Maar zijn we
wel zo anders? We handelen misschien niet zo instinctmatig als andere dieren, maar uit
psychologisch onderzoek blijkt dat we de meeste beslissingen wel basis van ons gevoel
maken. Vaak zijn er verschillende sociale kringen waartoe je behoort, die verschillende
normen en waarden hebben, Je moet dan uiteindelijk zelf kiezen wat je het belangrijkst
vindt.
, Behoeften en wensen kan je ook zien, net zoals lichamelijke kenmerken, als gevolg van
genetische factoren.
De vraag is of we kunnen begrijpen wat het betekent zelf iets te willen, ook al is elke keuze
die we maken uiteindelijk een keuze tussen verschillende verlangens die allemaal beïnvloed
zijn door sociale omgeving en onze genen.
1.4 HET ANTIEKE EN MIDDELEEUWSE DENKEN OVER VRIJE WIL
Het idee dat de mens een onafhankelijk individu is met eigen geweten die voor zichzelf
bepaalt wat hij belangrijk vind en zelf de wil moet hebben om morele keuzes te maken is een
vrij moderne uitvinding.
Socrates Het kwaad komt voort uit onwetendheid; mensen doen verkeerde dingen
omdat ze niet begrijpen of beseffen waarom het verkeerde dingen zijn
Plato Verkeerde dingen kunnen verleidelijk zijn, zelf als je weet dat ze verkeerd
zijn. 3 delige menselijke ziel -> tweespan: het redelijke deel van de ziel
(paardenmenner), het eerzuchtig en gedisciplineerd deel (edel en
gehoorzaam paard) en het deel gedreven door lust (ongehoorzaam
paard, gericht op verleiding).
-> Het is de taak van de rede om gesteund door discipline en
plichtsgevoel lusten te beheersen.
Aristoteles Er is een onderscheid tussen algemene kennis van het goede en de
toepassing van die kennis.
-> Het is mogelijk dat je kennis hebt dat iets verkeerd is, maar dat je je dat
niet realiseert doordat je teveel in beslag genomen bent door verlangens
en emoties.
Augustinus Immoreel gedrag komt door onwetendheid en door gebrek aan de wil om
het goede te doen. De wil om toe te geven aan immorele lusten en
verleidingen zijn een uiting van de aangeboren zondigheid van de mens.
Alleen de genade van god kan een goede wil bewerkstelligen.
-> Als god alwetend is, dan liggen onze beslissingen al vast. Hoe kunnen
het dan nog beslissingen uit vrije wil zijn?
Voor Socrates, Plato en Aristoteles heeft immoreel gedrag dus altijd te maken met een
gebrek aan inzicht. Dit verandert dus bij de filosoof Augustinus.
1.5 DRIE VERSCHILLENDE BEGRIPPEN VAN VRIJE WIL
We bedoelen niet altijd hetzelfde wanneer we het begrip ‘vrije wil’ gebruiken. In dat geval is
‘vrije wil’ een term voor meerdere begrippen en hangt het af van de situatie of discussie welk
begrip we bedoelen.
Begrip A: Als voorwaarde Het soort controle over je gedrag dat vereist is voor
voor verantwoordelijkheid verantwoordelijkheid. Een handeling uit vrije wil is een
handeling waarvoor je moreel verantwoordelijk bent.
Begrip B: Als Het vermogen om op basis van je eigen mening
zelfverwerkelijking beslissingen te nemen. Een handeling uit vrije wil is een
handeling waarin tot uitdrukking komt wat de handelende
persoon zelf belangrijk vindt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper everm0re. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 48298 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen