Knox and Marston Hoofdstuk 8 Geographies of economic development
Bijlagen Brightspace
Tentamen: kennistoets (literatuur + begrippenlijst)
College 1
Ruimtelijke ongelijkheid
www.globaldatalab.org
Hoe kunnen er zulke grote verschillen zijn?
Geografische verdeling (technologisch systeem)
Beschikbaarheid van hulpbronnen (o.a. grondstoffen, energiebronnen,
vruchtbare grond)
Combinatie, diversiteit en politieke en economische stabiliteit
www.ourworldindata.org
Drie soorten veranderingen
Structuur van de economie (industrie naar diensten Ruhrgebied)
Economisch beleid en ideologie
Beschikbaarheid en gebruik van technologie in een gebied (stoommachine, trein,
grote zeeschepen, passagiersliften, radio, elektrotechniek, robots)
Vier verschillende sectoren:
Primaire sector: winning van grondstoffen (landbouw, bosbouw, mijnbouw,
visserij)
Secundaire sector: productie van goederen (industrie, bouw, ambacht)
Tertiaire sector: commerciële dienstverlening (winkels, banken, transport,
adviesbureau)
Quartaire sector: niet-commerciële dienstverlening/overheid (onderwijs,
gezondheidszorg, openbaar bestuur)
Rostow 1960
,Veel kritiek op dit model:
Onvoldoende aandacht voor verbondenheid van gebieden.
Teveel nadruk op ‘logische’, lineaire ontwikkeling (westers ideaalbeeld)
Geen eerlijke vergelijking (situatie van arme landen nu is heel anders dan die van bv
Nederland in de 19e eeuw)
Internationale arbeidsdeling en
dependency theory
De manier waarop economische activiteiten in verschillende sectoren verdeeld zijn.
Dus: sommige gebieden voornamelijk primaire sector, andere secundaire of tertiaire sector.
Volgens G. Frank en E. Wallerstein (jaren ’70) leidt dit tot centrum – semiperiferie – periferie
verdeling van welvaart.
Neoliberalisme: dominante 'ideologie' wereldwijd
Leidt tot grotere productiviteit en welvaart
Vs.
Leidt tot grotere ongelijkheid tussen groepen en gebieden
Privatisering, deregulering, overheidsbezuiniging
Internationale handel
Sterke toename (o.a. vanwege vrijhandel, technologie) van wereldwijde handel
Wel duidelijke patronen (handelsblokken bv EU, AESEAN, NAFTA) en
(international division of labor bv internationale arbeidsdeling)
(Voorlopig) einde van vrijhandel?
TTIP
NAFTA?
Invloed populisme en nationalisme
Drie productiefactoren:
, Natuur
Arbeid
Kapitaal
Arbeid
Beschikbaarheid
Arbeidsproductiviteit
Loon
arbeidsomstandigheden
Kapitaal
machines en geld dat je nodig hebt om goederen te produceren. Technologie, spaargeld,
stabiele instellingen etc
Patroon: mondiale ongelijkheid in welvaart, ruimtelijke specialisatie van productie
Proces:
Structuur van de economie
Economisch beleid en ideologie
Beschikbaarheid technologisch systeem
College 2
Creative destruction: is een proces van voortdurende innovatie, waarbij succesvolle toepassing
van nieuwe technieken de oude vernietigen.
Wet van afstandsverval: de intensiteit van een verschijnsel neemt af, naarmate de afstand
groter wordt.
Convergentie: economische ongelijkheid tussen regio's nemen af.
Divergentie: economische ongelijkheid tussen regio's nemen toe.
Regionale ontwikkeling
Waarom bestaan er economische verschillen tussen gebieden?
Welvaar / welzijn
Economische ontwikkeling
Theorie over regionale ontwikkeling
Theorie van Ricardo
Theorie van Myrdal
Theorie van Ricardo (convergentie) theorie van comparatieve voordelen C2 dia 20/21
Stellingen:
Door arbeidsdeling (specialisatie) en handel tussen landen neemt de totale
welvaart in de wereldeconomie toe.
Handel (internationaal) is goed voor gebieden die er aan deelnemen.
1. Absolute kostenvoordelen
Ricardo houdt hierbij geen rekening met transport kosten en handelsbeperkingen
2. Relatieve kostenvoordeel
Theorie van Myrdal (divergentie) agglomeratievoordeel
Cumulatieve causatie (zichzelf versterkend effect)