College aantekeningen
aantekeningen colleges geologie 2022
alle aantekeningen van geologie schooljaar 2022, kwartaal 1
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
GeologieCollege 1 Geologische tijdschaal
Intro
Dinsdag 18 oktober: excursie Maastricht
- Natuurhistorisch museum
- ENCI groeve
Geofactoren:
1. Atmosfeer
2. Biosfeer
3. Lithosfeer
- Endogene processen
Hoe worden gesteenten/gebergten opgebouwd?
- Exogene processen (4e periode)
Hoe worden de gesteenten/gebergten weer afgebroken?
4. Hydrosfeer
Geologische tijdschaal
De aarde is +/- 4,6 miljard jaar oud.
4 eons:
- Phanerozoicum (nu, startte +/- 540 miljoen jaar
geleden)
- Proterozoicum
- Archean Precambrium
- Hadean
De leeftijd van de aarde is ingeschat aan de hand van
isotopen (= atomen met een niet-kloppend aantal). Er
wordt hierin vooral uranium gebruikt om de jaren te tellen.
Phanerozoïcum wordt onderverdeeld in 3 era’s:
- Paleozoïcum (542 Mya* – 251 Mya)
Eerste vormen van gewerveld leven.
- Mesozoïcum ( 251 Mya – 65,5 Mya)
Periode waarin de dinosaurussen leefden.
- Kenozoïcum (65,5 Mya – Nu)
Zoogdieren
*Mya = million years old
Precambrium (vorming van de aarde)
De eerste levensvormen ontstonden, zoals bacteriën, algen en sponzen.
Vorming van de Banded Iron Formations (BIF)
- Bijna al het ijzer wat gewonnen wordt op aarde komt uit deze BIF.
- Zeer herkenbaar patroon van laagjes ijzerhoudend mineraal en ander sediment.
Doordat er voorzichtig zuurstof in het systeem oxideerde het ijzer waarschijnlijk en sloeg het
neer op de bodem. De laagjes kwamen dus door GOE (zie hieronder).
- BIF’s zijn gevormd in een periode van 2,6 miljard tot 2,2 miljard jaar geleden
1
,In de tijd van de BIF zag de aarde er nog heel anders uit. De aarde nog veel warmer aanzienlijk
meer vulkanisme. Door de ultraviolette straling van de zon verbrandde het oppervlak, er was nog
geen ozonlaag die de straling tegenhield. De atmosfeer bestond nog vooral uit stikstof (N) en
koolstofdioxide (CO2).
Tijdens de BIF ontstond zo’n 2,4 miljard jaar geleden de Great Oxidation Event (GOE). In deze tijd
waren er veel cyanobacteria = blauwalgen. Zij zette CO2 en zonlicht om in energie en zuurstof.
Einde van precambrium wordt vaak “Snowball earth” genoemd. Dit komt door de enorme
afkoeling van de aarde door de afname van de zonintensiteit. Door het sneeuw en ijs werd de
weerkaatsing van zonlicht versterkt waardoor de aarde nog verder afkoelde. Dit heeft een
mogelijke grote uitsterving veroorzaakt.
Faint Young Sun Paradox
De zon was 4 miljard jaar geleden nog niet zo krachtig als dat het nu is, daardoor was het een stuk
kouder.
Paleozoïcum
De periode waarin er gewerveld leven ontstaat. Dit wordt onderverdeeld in 6 periodes:
- Cambrium
- Ordovicium
- Siluur
- Devoon
- Carboon
- Perm
Cambrische explosie
Oorzaak: aarde warmde op, meer zuurstof in het water en er was veel ondiep water waarin zich
leven vormde.
Door de cambrische explosie ontstonden er talloze nieuwe levensvormen in de zeeën.
Trilobieten leefden gedurende het gehele paleozoïcum en zijn typerend voor deze periode. Het zijn
de meest voorkomende fossielen, er zijn dus verschillende soorten. Het zijn de voorouders van
krabben/spinnen/kreeften.
Perm massa extinctie
Aan het eind van de perm (250 miljoen jaar geleden) was er een mega uitstervingsvorm:
- 95% van zeedieren
- 70% van landdieren
Eventuele oorzaken:
- Meteoor inslag: moeilijk te bewijzen, geen krater
- Grootschalig vulkanisme: goede kanshebber door toegenomen hoeveelheid methaan in
de atmosfeer.
, Mesozoïcum
Totale periode duurde +/- 180 miljoen jaar en is de tijd van de dino’s en ammonieten. Mesozoïcum is
opgedeeld in 3 perioden:
- Trias: 250-200 miljoen jaar geleden
Tijdens start pangea (oercontinent) waarin noord en zuid nog verbonden waren. Het klimaat
was waarschijnlijk droog en er waren veel woestijnen. Ontstaan van kleine dino’s en de
ontwikkeling van zoogdieren.
- Jura: 200- 145 miljoen jaar geleden
Pangea breekt in tweeën.
- Krijt: 145-65 miljoen jaar geleden
Maakt een einde aan mesozoïcum met een komeet inslag.
Kenozoicum
Opgedeeld in 3 perioden:
- Paleoceen: 66-23 miljoen jaar geleden
- Neoceen: 23-2 miljoen jaar geleden
- Kwartair: 2 miljoen jaar geleden-nu
Kwartiair
Tijd van de ijstijden. Er zijn enorme temperatuurverschillen tijdens het kwartair.
Pleistoceen:
Ijstijden periodieke afkoeling en oprukkend landijs.
Na laatste ijstijd massale uitsterving van grote zoogdieren:
- Mammoet
- Sabeltandtijger
- Luiaards
Holoceen:
- Ontstaan van menselijke culturen.
- Relatief stabiel klimaat sinds LGM (last glacial maximum).
- Anthropoceen = het tijdperk van de mens
https://www.geologievannederland.nl/tijd
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper michelledevreede. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen