Dit is een samenvatting van het boek Thema's Maatschappijleer H3 Parlementaire Democratie paragraaf 1 tot en met 7. Alle begrippen worden uitgebreid uitgelegd en nog veel meer informatie er omheen. Het boek is erg lang en veel lezen, daarom is deze samenvatting het perfecte alternatief.
Wat is democratie?
Soeverein: op een bepaald, duidelijk begrensd gebied het hoogste gezag uitoefent en het
geweldsmonopolie heeft.
Hobbes vond een soevereine vorst de verstandigste keuze.
Politiek het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden.
De meeste onderwerpen waarmee de politiek zich bezighoudt zijn van algemeen belang, omdat veel
mensen er nu of later mee te maken krijgen.
Een dilemma voor de politiek: kiezen we voor snel, daadkrachtig en efficiënt besturen of voor een
maximale participatie van burgers in de politiek?
Vroeger bestond er directe democratie, nu is een vorm daarvan een referendum; een
volksstemming over een bepaald voorstel.
Indirecte democratie representatieve democratie: kiest het volk vertegenwoordigers die de
beslissingen moeten afleggen over hun beleid.
Kenmerken van een democratie:
Individuele vrijheid: je mag je mening uiten en je leven inrichten zoals jij wilt.
Politieke grondrechten: iedereen vanaf 18 mag stemmen en zich verkiesbaar stellen als
volksvertegenwoordiger.
Politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden.
Onafhankelijke rechtspraak: rechters staan los van het parlement en de regering en hoeven
hun uitspraken daar niet te verantwoorden.
Persvrijheid: de media controleren de machthebbers en hebben bovendien de taak om ons
goed te informeren.
In een land met een parlementair stelsel kiest de bevolking via verkiezingen een parlement, een
volksvertegenwoordiging hoogste machtsorgaan.
Op basis hiervan wordt er een dagelijks bestuur gevormd van ministers en
staatssecretarissen, een kabinet.
Nederland is nu een parlementaire democratie met een constitutionele vorst.
Als het staatshoofd een koning is dan spreken we van een constitutionele monarchie.
In een presidentiële democratie kiest de bevolking niet alleen een parlement, maar ook het
staatshoofd. De president staat aan het hoofd van de regering, de uitvoerende macht, en kan naar
eigen keuze ministers benoemen en ontslaan.
De meest vergaande vorm is een dictatuur.
Het basiskenmerk van elk autoritair regime is dat de drie machten niet van elkaar gescheiden zijn,
maar in handen zijn van een kleine groep mensen. Een autoritair regime kan nooit een rechtstaat
zijn.
Er is geen onafhankelijke rechtsspraak.
Grondrechten worden niet gerespecteerd.
Oppositiepartijen zijn vaak verboden.
Er is vaak overheidsgeweld.
, Bij verkiezingen is er veelal sprake van verkiezingsfraude, manipulatie en geweld. Er is geen
persvrijheid. De media en ook kunstuitingen staan onder censuur van de overheid.
Je hebt ideologische, religieuze en militaire autoritaire regimes.
Indoctrinatie: de bevolking krijgt de partijideologie met de paplepel ingegoten.
Theocratie: de godsdienst is verheven tot staatsideologie.
Militaire regime: het leger heeft alle macht en de leider is een militair.
Een ideologie is een samenhangend geheel van ideeën over de mens en de gewenste inrichting van
de samenleving.
Welke normen en waarden staan centraal?
Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied?
Links wil de ongelijkheid verminderen door voldoende sociale voorzieningen te bieden voor
mensen die dat nodig hebben, zoals uitkeringen en toeslagen.
Rechts wil juist zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid op sociaaleconomisch gebied:
mensen zijn zelf verantwoordelijk voor een beter bestaan.
Zit een ideologie tussen links en rechts in politieke midden.
Volgens het liberalisme moet ieder individu zich optimaal kunnen ontplooien: wat goed is voor het
individu, is goed voor de maatschappij.
- Persoonlijke en economische vrijheid, individuele verantwoordelijkheid en tolerantie.
- Vrijemarkt economie
- Rechts
Het socialisme benadrukt dat niet iedereen gelijke mogelijkheden heeft. Mensen moeten solidair
met elkaar zijn.
- Streven naar gelijkheid
- Communisten wilden dat de arbeiders door een revolutie alle macht zouden overnemen.
- Sociaaldemocraten wilden maatschappelijke verbeteringen bereiken langs de parlementaire
weg.
- Links
Confessionele partijen baseren zich op het geloof.
- Mensen horen verbanden aan te gaan, daarin dragen mensen verantwoordelijkheid voor
elkaar.
- Christendemocraten: rentmeesterschap, solidariteit en gespreide verantwoordelijkheid.
Ontideologisering is het verdwijnen van ideologie als leidraad voor hoe de samenleving moet
worden ingericht.
Ecologisme is een politieke stroming die vindt dat de mens onderdeel is van een groter ecosysteem.
- Duurzaamheid en bescherming van het leefmilieu.
Populisme:
- Meestal tegen overheidsbemoeienis.
- Zeer nationalistisch.
Progressief is vooruitstreven conservatief is behoudend.
Kosmopolieten zien hun land als onderdeel van een geglobaliseerde wereld waarin we onlosmakelijk
met elkaar verbonden zijn. Nationalisten zien globalisering juist als een bedreiging.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper info8955. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
