SAMENVATTING KENNISTOETS
HAN VED
LEERJAAR 1, PERIODE 1
1
,--------------------------------------------------------------------------------------------
OPMERKINGEN
--------------------------------------------------------------------------------------------
• De roodgekleurde onderdelen in de inhoudsopgave zijn onderdelen die je wel moet
kennen voor de kennistoets maar zijn NIET opgenomen in deze samenvatting.
• De paginanummering van het programma waarmee je dit pdf’je bekijkt klopt niet omdat
Stuvia op willekeurige plaatsen reclames ertussen zet. De paginanummering onderaan de
pagina’s klopt wel en komt dus overeen met de aangegeven paginanummers in de
inhoudsopgave.
• De leerdoelen in deze samenvatting zijn vaak bewust iets anders verwoord dan in de
studiehandleidingen, maar de nummering en de stof die onder ieder leerdoel valt komt
wel overeen met de studiehandleidingen.
• Belangrijke begrippen zijn paarsgekleurd, maar let op, andere informatie is ook belangrijk,
• Je leert meer van samenvattingen maken dan samenvattingen lezen, ik raad je dus aan om
de onderdelen waarmee je het meeste moeite hebt ook zelf samen te vatten.
2
,--------------------------------------------------------------------------------------------
INHOUDSOPGAVE
--------------------------------------------------------------------------------------------
Voorblad 1
Opmerkingen 2
Inhoudsopgave 3
Praktijk 6
• Leerdoelen 6
• Richtlijnen Schijf van Vijf (2, 10) 6
• Roze vak Schijf van Vijf (2, 3, 5, 6, 10) 8
o Vlees en wild en gevogelte 8
o Vis 8
o Peulvruchten 9
o Melk 9
o Eieren 10
• Gele vak Schijf van Vijf (2, 3, 5, 6, 10) 10
o Boter, oliën en vetten en margarine en smeerbare vetproducten 10
• Oranje vak Schijf van Vijf (2, 3, 5, 6, 10) 11
o Granen 11
o Aardappelen 12
o Brood 12
• Groene vak Schijf van Vijf (2, 3, 5, 6, 10) 13
o Groenten 13
o Fruit 13
• Blauwe vak Schijf van Vijf (2, 3, 5, 6, 10) 13
o Koffie 14
o Thee 14
• Veelvoorkomende variatiemogelijkheden (11, 12) 14
• Kwaliteitsachteruitgang (10) 15
• Duurzaamheid (11) 15
• Plantaardige eetstijlen (12) 15
• Hygiënisch te werk gaan in de keuken (4) 16
• Praktische informatie bereiding (7, 8, 14) 16
o Bakken 16
o Blancheren 17
o Frituren 17
o Koken 17
o Paneren 17
o Pocheren 17
o Pureren 17
o Smoren 18
o Overige belangrijke informatie 18
• Etiketten lezen (9) 18
De Mens (Voedingsleer) 20
3
, • Leerdoelen 20
• Week 1: introductie 20
o Leerdoel 1.1 20
• Week 2/3/4: macronutriënten algemeen 20
o Leerdoel 2.1/3.1/4.1 20
o Leerdoel 2.2/3.2/4.2 20
o Leerdoel 2.3/3.3/4.3 20
o Leerdoel 2.4/3.4/4.4 21
o Leerdoel 2.5/3.5/4.5 21
o Leerdoel 2.6/3.6/4.6 21
• Week 5: gezondheidseffecten en productgroepen macronutriënten 22
o Leerdoel 5.1 22
o Leerdoel 5.2 22
o Leerdoel 5.3 22
o Leerdoel 5.4 23
• Week 6: toepassen kennis macronutriënten 23
o Leerdoel 6.1 23
o Leerdoel 6.2 23
• Week 7: spijsvertering 23
o Leerdoel 7.1 23
o Leerdoel 7.2 24
• Week 8: afsluiting 25
o Leerdoel 8.1 25
De Mens (Sociale Wetenschappen) 26
• Leerdoelen 26
• Week 1: introductie 26
o Leerdoel 1.1 26
• Week 2: werking van de hersenen 26
o Leerdoel 2.1, 2.2 en 2.3 26
• Week 3: werking van de zenuwen 29
o Leerdoel 3.1 29
o Leerdoel 3.2 30
o Leerdoel 3.3 31
• Week 4: beleving van zintuigen 31
o Leerdoel 4.1 31
o Leerdoel 4.2 31
o Leerdoel 4.3 33
• Week 5: werking van het geheugen 33
o Leerdoel 5.1 33
o Leerdoel 5.2 en 5.3 33
• Week 6: kennis van genen 35
o Leerdoel 6.1 35
o Leerdoel 6.2 36
• Week 7: honger en motivatie 36
o Leerdoel 7.1, 7.2 en 7.3 36
• Week 8: de supermarkt als verleider 36
o Leerdoel 8.1 36
4
, o Leerdoel 8.2 37
o Leerdoel 8.3 37
5
,--------------------------------------------------------------------------------------------
PRAKTIJK
--------------------------------------------------------------------------------------------
LEERDOELEN
1: de DIO weet hoe dit dagdeel wordt ingevuld (kop, romp, staart) en weet hoe hij/zij zich hiervoor kan
voorbereiden (n.v.t.)
2: de DIO kan de voedingsmiddelengroepen en recepten indelen in en beoordelen aan de hand de
Richtlijnen Schijf van Vijf
3: de DIO kan receptuur ontwikkelen en aanpassen ten behoeve van voedingsadviezen, ze aanpassen
voor grote hoeveelheden, en toepassen bij de ontwikkeling van een product
4: de DIO kent de Hygiënecode in de keuken en weet hoe volgens de HACCP te handelen.
5: de DIO kent de samenstelling (nutriënten en ingrediënten) van de aan bod gekomen
voedingsmiddelen en productgroepen en begrijpt waarom ze in een bepaald vak van de Schijf van Vijf
vallen
6: de DIO kent de portiegrootte en verstrekkingseenheden van de producten die binnen de Schijf van
Vijf vallen
7: de DIO kent bereidingstechnieken en keukenapparatuur en kan deze toepassen bij de
voedselbereiding
8: de DIO kan kritieke punten met betrekking tot bereiding van specifieke producten en gerechten
benoemen
9: de DIO weet wat de informatie op het etiket van verpakte levensmiddelen betekent
10: de DIO is in staat praktische voedingsadviezen te geven op het gebied van gezondheid en
variatiemogelijkheden te bedenken
11: de DIO kent de principes van duurzame voeding en kan deze combineren met de voedingsadviezen
12: de DIO kent de principes van vegetarische en veganistische voeding en kan deze combineren met
de voedingsadviezen
13: de DIO begrijpt de functie van de NEVO-tabel en kan ermee werken (n.v.t.)
14: de DIO kent de theorie van de afval- en krimpfactor en kan deze toepassen
RICHTLIJNEN SCHIJF VAN VIJF (2, 10)
Vakken Schijf van Vijf
• Roze: zuivel, noten, vis, peulvruchten, vlees, ei
• Geel: smeer- en bereidingsvetten
• Oranje: brood, graanproducten en aardappelen
• Groen: groente en fruit
• Blauw: dranken
6
, Aanbevolen dagelijkse hoeveelheden van bepaalde hoofdgroepen van de Schijf van Vijf worden
hieronder weergegeven (let op: bij ‘graanproducten en aardappelen’ is het advies dat de helft hiervan
volkoren graanproducten zijn, en bij vlees wordt aangeraden niet meer dan vijf keer per week vlees te
eten, waarvan maximaal drie keer rood vlees).
De criteria van hoofdgerechten voor volwassene volgens de Schijf van Vijf worden hieronder
weergegeven.
7
