Grondtrekken van het Nederlandse
strafrecht
Inhoudsopgave
WEEK 1.......................................................................................................................................................... 3
HOOFDSTUK 1 - INLEIDING............................................................................................................................. 3
Doelen van straffen.........................................................................................................................................3
Materieel en formeel strafrecht en sanctierecht............................................................................................3
Commuun en bijzonder strafrecht...................................................................................................................4
HOOFDSTUK 2 – MATERIEEL STRAFRECHT...................................................................................................... 5
De strafbepaling..............................................................................................................................................5
De opbouw van het strafbare feit...................................................................................................................5
Legaliteit en interpretatie................................................................................................................................6
Bestanddelen en elementen............................................................................................................................6
Soorten delicten...............................................................................................................................................6
Commissie- en omissiedelicten........................................................................................................................7
Gekwalificeerde en geprivilegieerde delicten..................................................................................................7
Causaliteit........................................................................................................................................................7
HOOFDSTUK 3 – OPZET EN SCHULD................................................................................................................ 8
Dolus – opzet...................................................................................................................................................8
Culpa – schuld..................................................................................................................................................9
Inhoud van de culpa........................................................................................................................................9
Bewuste en onbewuste culpa..........................................................................................................................9
WEEK 2........................................................................................................................................................ 11
HOOFDSTUK 5 – POGING EN VOORBEREIDING............................................................................................. 11
Poging............................................................................................................................................................11
Theorieën over begin van uitvoering.............................................................................................................11
De ondeugdelijke poging...............................................................................................................................12
Voorbereiding................................................................................................................................................13
Vrijwillige terugtred.......................................................................................................................................13
HOOFDSTUK 6 – DEELNEMING..................................................................................................................... 14
Medeplegen...................................................................................................................................................14
Uitlokking......................................................................................................................................................15
Poging tot uitlokking.....................................................................................................................................16
Doen plegen...................................................................................................................................................16
Medeplichtigheid...........................................................................................................................................16
Het onderscheid tussen de deelnemingsvormen...........................................................................................17
HOOFDSTUK 7 – STRAFPROCESRECHT.......................................................................................................... 17
Procesdeelnemers: de verdachte...................................................................................................................18
Rechten van de verdachte.............................................................................................................................18
De getuige.....................................................................................................................................................19
Procesfasen...................................................................................................................................................19
Vervolging.....................................................................................................................................................20
Beginselen van behoorlijke procesorde.........................................................................................................20
HOOFDSTUK 8 – HET VOORBEREIDEND ONDERZOEK....................................................................................21
Opsporingsonderzoek....................................................................................................................................22
1
, Personen met opsporing belast art. 141 Sv...................................................................................................23
Staande houden.............................................................................................................................................23
Aanhouden art. 53 en 54 Sv..........................................................................................................................23
Aanhouding op heterdaad art. 128 lid 1 Sv...................................................................................................23
Ophouden voor onderzoek art. 56a Sv..........................................................................................................24
Inverzekeringstelling.....................................................................................................................................24
Voorlopige hechtenis.....................................................................................................................................24
Bevoegdheden tot onderzoek........................................................................................................................26
HOOFDSTUK 16 – STRAFRECHTELIJKE RECHTSVINDING.................................................................................28
Methode van rechtsvinding...........................................................................................................................29
Rechtsvinding in het formele strafrecht........................................................................................................30
WEEK 3........................................................................................................................................................ 30
HOOFDSTUK 9 – VERVOLGING...................................................................................................................... 30
Vervolgingsbeslissing....................................................................................................................................31
Vervolgingsbeletselen...................................................................................................................................32
De beginselen van een behoorlijke procesorde.............................................................................................33
Transactie......................................................................................................................................................33
Strafbeschikking............................................................................................................................................33
Vervolgingsbeleid..........................................................................................................................................34
WEEK 4........................................................................................................................................................ 35
HOOFDSTUK 10 – ONDERZOEK TER TERECHTZITTING....................................................................................35
Eerste aanleg.................................................................................................................................................35
Wat aan de zitting voorafgaat......................................................................................................................36
Soorten tenlasteleggingen............................................................................................................................37
Het onderzoek ter terechtzitting...................................................................................................................37
HOOFDSTUK 11 – PAGINA 271 T/M 274........................................................................................................ 40
De formele vragen.........................................................................................................................................41
HOOFDSTUK 12 - BEWIJSRECHT.................................................................................................................... 42
Tijdens het onderzoek ter terechtzitting verzameld bewijsmateriaal...........................................................43
Niet tijdens het onderzoek ter terechtzitting verzameld bewijsmateriaal....................................................44
Toelating als bewijsmiddel............................................................................................................................44
TIJDSCHRIFT – HET AUDITU-ARREST............................................................................................................. 46
ARTIKEL – L. VAN LENT................................................................................................................................. 47
HOOFDSTUK 4 - STRAFUITSLUITINGSGRONDEN............................................................................................ 48
Wettelijke strafuitsluitingsgronden...............................................................................................................49
Ongeschreven strafuitsluitingsgronden........................................................................................................52
WEEK 5........................................................................................................................................................ 53
HOOFDSTUK 13 – STRAFFEN EN MAATREGELEN........................................................................................... 53
Strafrechtelijke sancties................................................................................................................................53
Hoofdstraffen................................................................................................................................................54
Bijkomende straffen......................................................................................................................................56
Maatregelen..................................................................................................................................................57
Straftoemeting..............................................................................................................................................59
ARTIKEL JUE VOLKER – VRIJHEIDSBEPERKING ALS STRAFRECHTELIJKE SANCTIE.............................................61
ARTIKEL BROERS - DE BETEKENIS VAN CESARE BECCARIA VOOR HET STRAFRECHT........................................63
2
, Week 1
Hoofdstuk 1 - inleiding
Geweldsmonopolie
De Staat heeft het monopolie op straffen. Als de burger een strafbaar feit pleegt, moet hij
verantwoording afleggen aan de overheid. De overheid kan namens de samenleving een straf
opleggen en voorkomt dat burgers wraak nemen op elkaar.
Eigenrichting is het recht in eigen hand nemen, dit is voor de burger strafbaar. De officier van
justitie (OvJ) is de enige die een verdachte van een strafbaar feit kan dagvaarden. De OvJ is een
vertegenwoordiger van het staatsorgaan dat belast is met de vervolging van verdachten
(openbaar ministerie).
Doelen van straffen
Handhaving die gericht is op het afdwingen van normconform gedrag (preventie).
Sancties op strafbaar gedrag. (Vergelding)
Maar: Ultimum remedium-beginsel: laatste oplossing.
Het strafrecht moet pas worden toegepast als er geen mogelijkheid is voor alternatieve oplossingen
in het civiele recht.
Twee doelen van straffen
1) Vergelding
Het kwaad dat de dader van een strafbaar feit veroorzaakt bij het slachtoffer of aan de
maatschappij als geheel, wordt door het opleggen van straf in de eerste plaats vergolden door
leedtoevoeging. Het vergeldingsaspect kan zorgen voor een morele genoegdoening.
2) Preventie
Door het strafbaar stellen van bepaalde gedragingen, zullen mensen het gedrag dat mogelijk tot
straf leidt zoveel mogelijk voorkomen. Het opleggen van straf zou er zo toe moeten leiden dat
mensen minder strafbare feiten plegen. Er zijn twee soorten preventie:
Speciale preventie: het voorkomen van herhaling van een strafbare gedraging van een
gestrafte (recidive). Het opleggen van voorwaardelijke straffen leunt zwaar op dit principe.
Generale preventie: het afschrikken van potentiële wetsovertreders. De gestrafte dient
hierbij als voorbeeld.
Materieel en formeel strafrecht en sanctierecht
Materieel strafrecht
Welke gedragingen zijn strafbaar en welke sancties volgen?
Het gevolg is het bestanddeel.
Wetboek van Strafrecht + bijzondere wetten.
Algemene leerstukken: uitsluiting van strafbaarheid en uitbreiding van strafbaarheid.
Formeel strafrecht (strafprocesrecht), oftewel strafvordering
Welke voorschriften voor welke strafrechtelijke procedure en welke wijze van procederen?
De handeling is het bestanddeel.
Wetboek van Strafvordering + bijzondere wetten.
3
, Geeft regels voor bevoegdheden, opsporing, vervolging en berechting.
Sanctierecht
Heeft betrekking op de voorwaarden waaronder bepaalde straffen mogen worden opgelegd en
ten uitvoer gelegd.
Zowel in het Wetboek van Strafrecht, als Strafvordering te vinden.
Wetboek van Strafrecht
Bevat voornamelijk materieel strafrecht en sanctierecht. Tevens zijn hierin onderwerpen geregeld
met een formeelstrafrechtelijk karakter zoals art. 68 Sr (ne bis in idem).
Commuun en bijzonder strafrecht
Commuun strafrecht is het strafrecht dat in de wetboeken is opgenomen.
Bijzonder strafrecht
Specifieke onderwerpen die zijn opgenomen in aparte wetten (b.v.: Wet wapens en munitie,
Wegenverkeerswet, Opiumwet) en waar bijzonder strafvorderlijke bevoegdheden (formeel
strafrecht) in zijn opgenomen.
Bijzondere strafwetten bevatten strafbepalingen die behoren tot het materiële strafrecht
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper super1es. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
