Samenvatting
Steden en Staten, Ontdekkers en Hervormers, Regenten en Vorsten: samenvatting geschiedenis.
Samenvatting van het boek Feniks tijdvak 4,5 en 6, samengevoegd met belangrijke aantekeningen uit de les.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
TIJDVAK 4STEDEN EN STATEN
De opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een agrarisch-urbane
samenleving.
De opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden.
Het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het primaat
behoorde te hebben.
De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van kruistochten.
Het begin van staatvorming en centralisatie.
OPBLOEI EN MACHT VAN DE STAD
LANDBOUWOPBRENGSTEN NAMEN TOE IN DE ELFDE EEUW. Dit kwam doordat, nadat Willem de
Veroveraar de baas in Engeland werd, de Engelsen begonnen met ontginnen en kloosters uit Vlaanderen en
Frankrijk grond kregen in Engeland. De kloosters ontgonnen de grond en gebruikte het als landbouwgebied.
BEVOLKINGSGROEI, SPECIALISATIE IN BEROEPEN EN DE OPKOMST VAN STEDEN ZIJN GEVOLGEN
VAN DE TOENEMENDE VOEDSELPRODUCTIE. Het was niet langer noodzakelijk dat alle mensen in de
landbouw werkten. Bestaande stadjes werden groter en er ontstonden nieuwe steden bij knooppunten van
handelsroutes en bij burchten.
ER WAS EEN OVERGANG LANDBOUWSAMENLEVING NAAR LANDBOUWSTEDELIJKE SAMENLEVING.
Willem de Veroveraar stichtte steden: nijverheid en handel bevorderen en hij kon het omliggende platteland
besturen en belasting heffen. Bij de Slag bij Hastings gaf London zich gelijk over in ruil voor privileges.
DE OPKOMST VAN HANDEL EN NIJVERHEID LEIDDE TOT INTERREGIONALE ECONOMISCHE
VERWEVENHEID IN EUROPA. Sommige steden hielden jaarmarkten, in de veertiende eeuw namen deze met
betekenis af. Er werd meer handel overzees gedaan, vanwege onveiligheid op de wegen. Handelaren
verzamelden zich in koopmansgilden, ze werkten samen om handelsvoorrechten te krijgen
BURGERS IN DE STEDEN EN MENSEN OP HET PLATTELAND KREGEN DOOR DE OPKOMST VAN
STEDEN MEER VRIJHEID. Om steden te stimuleren kregen de burgers in de steden vrijheden en voorrechten.
Veel horigen trokken naar de steden toe, de adel reageerde door de belastingen te verlagen en de
verplichtingen te verminderen.
De zelfstandigheid van de steden nam toe door hun economische macht.
DE OPKOMST VAN DE STEDEN HAD GEVOLGEN VOOR DE MACHTSVERHOUDINGEN TUSSEN DE ADEL
EN DE BURGERS.
- Eerst: patriciërs hadden posities in het bestuur. Ze mochten als schepen plaats nemen in de
schepenbank, de rechtbank van de stad. Onder het gemeen ontstond onvrede.
- Later: de burgers die belasting betaalden, wilden mee beslissen. Handelaren en handwerklieden eisten
invloed in het bestuur.
Burgers moesten nog belasting betalen en handelaren tol, maar de adel verloor heel veel invloed in het
bestuur.
, STATEN ONTSTAAN
IN HET HEILIG ROOMSE RIJK VERLOOR DE KONING MACHT DOORDAT DE LEENHEREN TE VEEL
MACHT KREGEN. Het Heilig Roomse Rijk bestond uit verschillende staten met verschillende vorsten. Er was
één symbolisch gekroonde keizer. Veel stamvorsten breiden in de dertiende en veertiende eeuw hun gebied
erg uit. Karel V vaardigde In 1356 de Gouden Bul uit: de zeven belangrijkste vorsten mochten nu de
koning/keizer kiezen.
DE STAATSVORMING VAN ENGELAND ONTSTOND DOORDAT WILLEM DE VEROVERAAR HET
BESTUUR VAN HET LAND HERVORMDE. Hij versterkte de positie van de koning. Hij leende land uit aan zijn
trouwste ridders. Zij en leenmannen moesten soldaten leveren als de koning dat eiste. Er kwam een
ambtenarenapparaat dat zorgde voor wetgeving, rechtspraak en belastinginning.
DOOR DE VEROVERING VAN DE ENGELSE LEENGEBIEDEN DOOR FRANKRIJK KRIJGEN DE ENGELSE
ADEL EN BURGERS MEER MACHT. De koning van Frankrijk breidde zijn macht uit door gebied van een
overleden leenman aan de krooneigendommen toe te voegen. Hij veroverde enkele Engelse leengebieden in
Frankrijk. De Engelse adel dwong Jan Zonderland in 1215 de Magna Carta te ondertekenen. Dit beperkte de
macht van de koning.
- Niet zonder toestemming van de adel belasting heffen
- Niet de rechten van de steden kunnen opheffen.
Het eerste parlement werd opgericht. De Engelse bevolking werd steeds meer een eenheid.
DE HONDERDJARIGE OORLOG WAS EEN RAMP VOOR DE FRANSEN TOT HET OPTREDEN VAN
JEANNE D’ARC EEN OMMEKEER BRACHT. De Engelsen werden definitief uit Frankrijk verjaagd.
DOOR STAATSVORMING NAM DE MACHT VAN DE ADEL EN HET BELANG VAN HET FEODALE STELSEL
AF. DE KONING STREEFDE NAAR CENTRALISATIE EN DE EDELEN EN DE STEDEN PROBEERDEN DAT
TEGEN TE GAAN. De steden wilden meer rechten en privileges. Ook de adel wilde meer macht.
DE PAUS EN DE KRUISTOCHTEN
ER ZIJN VERSCHILLEN TUSSEN WERELDLIJKE EN GEESTELIJKE MACHT. De koning of keizer is de
wereldlijke macht en had de bestuursmacht over mensen en gebied. De paus is de geestelijke macht en had
het leiderschap over de kerk en haar gelovigen. DE PAUS EN DE KEIZER STREEFDEN BEIDEN NAAR
VERGROTING VAN HUN MACHT. de paus vond dat de geestelijke macht boven de wereldlijke macht stond.
Keizers, koningen en christenen uit het Byzantijnse rijk accepteerden dit niet.
HET MACHTSSTREVEN VAN DE PAUS LEIDDE TOT HET OOSTERS SCHISMA. De leider van de kerk in
Constantinopel, de patriarch vond niet dat hij minder macht dan de paus verdiende. Een meningsverschil over
de macht en het nut van beelden zorgde voor het Oosters Schisma, de splitsing van de kerk.
HET MACHTSTREVEN VAN DE PAUS LEIDDE TOT CONFLICTEN MET DE KEIZER EN KONINGEN ZOALS
DE INVESTUURSTRIJD. De koning stelde bisschoppen aan als leenmannen, omdat zij geen kinderen krijgen.
De paus was het hier niet mee eens en schrift de Dictatus Papae: de vorst mag geen bisschoppen met
benoemen. Maar koning Hendrik IV luisterde niet en werd in de ban gedaan. Hij vroeg om vergiffenis en werd
weer toegelaten tot de kerk. in 1084 bezette hij Rome en benoemde hij een nieuwe paus: Clemens III. In het
concordaat van Worms wordt bepaald dat de paus de investituur geeft en de keizer de scepter van wereldlijke
macht. Toch bleef de vorst zich bemoeien met de investituur.
KRUISTOCHTEN ZORGDEN VOOR DE KLOOF TUSSEN CHRISTENEN EN MOSLIMS, EEN KLOOF TUSSEN
DE OOSTERSE EN WESTERSE KERK, HANDEL EN LUXEPRODUCTEN EN VOOR OOSTERSE
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 151317. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen