Als de rol van informatietechnologie binnen een organisatie groeit, neemt ook de
afhankelijkheid tussen organisatie en informatietechnologie en de noodzaak voor een betere
afstemming tussen de twee elementen toe.
Eerste drie fasen in het model worden ook wel aangeduid als het tijdperk van
geautomatiseerde dataverwerking waarbij de centrale IT-afdeling de hoofdrol speelt in de
planning, uitvoering en organisatie van de IT-functie.
De fasen 4 tot en met 6 worden gezamenlijk aangeduid als het tijdperk van de
informatisering waarin het verhogen van de effectiviteit en het verbeteren van de interne en
externe structuur van de organisatie voorop staan. (Standaardisatie en integratie)
Het zijn meestal kostenoverwegingen die een belangrijke aanleiding vormen voor het
management om zich actiever bezig te houden met het beheer van de gebruikte
informatietechnologie.
Het derde tijdperk, ook drie fasen, kenmerkt zich door de toenemende rol van
informatiesystemen bij het leggen van relaties tussen organisaties en wordt om die reden
aangeduid als het netwerktijdperk.
,Het meest kenmerkende element van het netwerktijdperk is dat informatietechnologie
wordt gebruikt om betere samenwerkingsverbanden tussen diverse partijen mogelijk te
maken.
Door de belangrijke plaats die informatietechnologie in de strategie van organisaties speelt,
houdt het management van de organisatie zich in het netwerktijdperk actief bezig met de
planning en strategievorming van informatietechnologie.
Tussen twee opeenvolgende tijdperken is er steeds sprake van een zogenoemde
discontinuïteit, een periode van grote verandering waarin een organisatie het ene tijdperk
verlaat en het volgende tijdperk binnenstapt.
Tussen het dataverwerkingstijdperk en het informatisering tijdperk is er sprake van een
technologische discontinuïteit doordat de organisatie op dat moment ingrijpende
veranderingen aanbrengt in de gebruikte informatietechnologieën.
Bij de overgang van het informatiseringstijdperk naar het netwerktijdperk ligt de aard van de
discontinuïteit veel meer in veranderingen in de werkprocessen en de organisatiestructuur
van de organisatie. (Hier is dus geen sprake van technologische veranderingen maar van
veranderingen die te maken hebben met de invloed die de technologie heeft op de
werkwijze en de structuur van de bestaande organisatie.)
In de eerste fasen is er vooral sprake van automatisering.
Daarbij gaat het voornamelijk om applicaties die moeten leiden tot meer efficiënte en
effectieve processen binnen de organisatie.
De aard van de processen die worden geautomatiseerd, verandert niet of nauwelijks.
Vormen organisatieverandering door informatietechnologie:
- Rationalisering van procedures
- Reengineering (gehele bedrijfsproces opnieuw analyseren en herontwerpen)
- Bedrijfstransformatie (hele doelstelling en structuur van organisatie opnieuw
inrichten)
In het geval van rationalisering leidt de inzet van informatietechnologie tot het wegnemen
van allerlei knelpunten in processen.
Bestaande procedures worden geoptimaliseerd om gebruik te kunnen maken van de
voordelen die de inzet van informatietechnologie binnen die processen biedt.
Bij bedrijfstransformatie zal de organisatie door de inzet van informatietechnologie opnieuw
overwegen welke producten of diensten zij wil leveren en met welke organisatiestructuur zij
dat het best kan bereiken.
,1.2 Dataverwerkingstijdperk
Het eerste tijdperk is een periode waarin de relatie tussen informatietechnologie en de
organisatie erg ongestructureerd is.
Drie fasen:
1. Initiatie
2. Uitbreiding
3. Beheersing
Initiatie de computers worden binnen de organisatie geïntroduceerd. Er is nauwelijks of
geen sprake van bemoeienis of interesse van het management.
Uitbreiding het gebruik van computers verspreidt zich binnen de organisatie over
meerdere functionele gebieden. Er ontstaat vaak in snel tempo vraag naar nieuwe
computertoepassingen. Het management bemoeit zich nog steeds nauwelijks met het
automatiseringsgebeuren en van enige centrale sturing is nog geen sprake.
Beheersing de kosten van automatisering lopen sterk op door de steeds toenemende
vraag van eindgebruikers. Het management wordt daardoor gedwongen zich met
informatietechnologie te gaan bemoeien en start het beheersingstraject door bij nieuwe
investeringen in informatietechnologie financiële onderbouwingen te vereisen.
Dit tijdperk kenmerkt zich door een sterke groei van de rol van informatietechnologie zonder
dat daar veel sturing of beheersing door het management tegenover staat.
Het resultaat is een sterk stijgende kostenpost gekoppeld aan en wildgroei van applicaties
die niet of nauwelijks op elkaar zijn afgestemd.
Er wordt wel gesproken van eilandautomatisering, waarbij elke applicatie een op zichzelf
staande functie heeft binnen de informatievoorziening van een organisatie.
Aan het eind van het dataverwerkingstijdperk zijn de IT-kosten zo hoog opgelopen en is de
informatievoorziening zo complex geworden door alle aparte informatiesystemen, dat
ingrijpen door het management zo goed als onvermijdelijk wordt.
Om de hoge kosten en hoge complexiteit aan te pakken wordt vaak teruggevallen op
standaardisatie.
De grote verscheidenheid aan systemen wordt teruggebracht door centrale afspraken te
maken over welke technologieën voortaan zijn toegestaan.
, 1.3 Informatisering tijdperk
Het informatiseringstijdperk heeft in belangrijke mate betrekking op de vormgeving van de
interne informatievoorziening binnen organisaties.
In dit tijdperk ontstaan een samenhangende IT-organisatie door de integratie van systemen
en gegevens, en door het goed plannen van de voor de informatievoorziening benodigde
technologie.
Binnen dit tijdperk drie fasen:
4. Integratie
5. Gegevensbeheer
6. Volwassenheid
Integratie de bestaande losstaande systemen binnen de organisatie moeten worden
geïntegreerd om verdere groei mogelijk te maken.
Gegevensbeheer bij eindgebruikers verschuift de behoefte aan applicaties naar een
behoefte aan gegevens en informatie. Daarmee komt er meer nadruk op het (centrale)
beheer van gegevens binnen de organisatie.
Volwassenheid informatietechnologie is een integraal onderdeel van het functioneren
van de organisatie en wordt ook als zodanig door het management behandeld.
Belangrijk kenmerk is dat de gebruikte informatiesystemen beter op de behoeften van de
gebruikers worden afgestemd.
Door de toegenomen functionaliteit van systemen nemen deze niet alleen eenvoudige en
routinematige taken over van mensen, maar worden deze systemen ook ingezet voor geheel
nieuwe taken.
Deze brede toepassing van informatietechnpologie heeft ook invloed op de manier waarop
de organisatie van de IT-functie wordt ingericht.
De ondersteuning van de IT-functie moet veel meer op de wensen van de eindgebruikers
worden afgestemd en eindgebruikers eisen een snellere reactie bij problemen.
Daarom wordt in veel organisaties gekozen voor een zogenoemde hybride structuur, waarbij
een centrale IT-afdeling een aantal algemene IT-taken uitvoert, terwijl de dagelijkse
ondersteuning van de eindgebruikers wordt ondergebracht in kleinere IT-afdelingen op het
niveau van bedrijfseenheden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nataliezoet. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,48. Je zit daarna nergens aan vast.