Internationaliseren tentamen
Samenvatting boek Hollensen
Hoofdstuk 6 De politieke en economische omgeving
6.2 De politieke / Juridische omgeving
Twee primaire politieke en juridische dimensies:
- De omgeving van het thuisland
- De omgeving van het gastland
De derde dimensie is de algemene internationale omgeving.
Omgeving van het thuisland
Het politieke klimaat in het thuisland van een onderneming kan internationaal en nationale
activiteiten beperken. Het kan de landen beperken die de internationale onderneming mag
betreden. Bijvoorbeeld Zuid-Afrika.
Een van de uitdagingen waarmee multinationale ondernemingen worden geconfronteerd is de
drievoudige dreiging die van het politieke klimaat uitgaat. Zelfs als het thuisland en het gastland
geen problemen opleveren, kunnen zij worden geconfronteerd met bedreigingen in derde markten.
Een derde gebied waarop sommige regeringen de wereldwijde marketing reguleren betreft
omkoping en corruptie. In veel landen zijn betalingen of gunsten een manier van leven, en wordt
"het smeren van de wielen" verwacht in ruil voor overheidsdiensten. In het verleden betaalden veel
bedrijven die internationaal zaken deden, steekpenningen of gunsten aan buitenlandse ambtenaren
om contracten binnen te halen.
Volgens bedrijfsleiders moeten ze niet eigen morele principes toepassen op andere samenlevingen
voor corruptie endemisch is, ze moeten de methoden van concurrentie in gastland hanteren.
Vooral in industrieën die te maken hebben met beperkte of zelfs krimpende markten, dwingt deze
harde concurrentie bedrijven om elk mogelijk voordeel te vinden te vinden om een contract binnen
te halen.
De wereldwijde marketeer moet zorgvuldig onderscheid maken tussen redelijke manieren om
internationaal zaken te doen - met inbegrip van het voldoen aan buitenlandse verwachtingen - en
regelrechte omkoping en corruptie.
Promotieactiviteiten (gesponsord door overheidsorganisaties)
De programma’s van de overheid voor export worden steeds belangrijker, het gaat om uitvoering en
sponsoring van de overheid. Bij andere activiteiten is het resultaat van gezamenlijke inspannen van
overheid en bedrijfsleven. De regulerende ondersteunende activiteiten van de overheid zijn om
producten concurrerender te maken op wereldmarkten.
Er zijn ook pogingen om een grotere deelname aan de export te stimuleren, met name door kleinere
bedrijven.
Subsidies zijn van belang, met als doel winstgevendheid te verzekeren van industrieën. Voor
exportindustrieën wordt er aangevuld met subsidies of kosten verlaagd door subsidies, dit door
lagere belastingen op winsten uit export of door rechtstreekse schenking.
In bredere zin zijn exportbevorderingsprogramma's van de overheid, en programma's voor
wereldwijde marketingactiviteiten in het algemeen, bedoeld om de volgende interne belemmeringen
aan te pakken:
- gebrek aan motivatie
,- gebrek aan adequate informatie;
- operationele beperkingen/beperkingen in verband met middelen.
Sommige van deze programma's zijn vrij populair in ontwikkelingslanden, vooral als zij de steun
genieten van de zakenwereld.
Financiële activiteiten
- Internationale bankier: lidmaatschap van internationale financiële organisaties (IMG en
Wereldbank)
- Verstrekken van subsidies
Factoren voor resultaten van exportmarketingprogramma van het bedrijf = kredietbeleid.
Een leverancier met betere betalingsvoorwaarden en financieringsvoorwaarden kan een verkoop tot
stand brengen.
Indien de kredietvoorwaarden worden verlengd, nemen de risico's van niet-betaling toe, en vele
exporteurs zijn terughoudend om deze risico's op zich te nemen.
Exportkredietverzekeringen en -garanties dekken bepaalde commerciële en politieke risico's die aan
een bepaalde exporttransactie verbonden kunnen zijn.
Informatiediensten
Informatie kan zelf verzamelt worden of er kunnen externe onderzoekbureaus ingehuurd worden.
wanneer dit niet kan is de nationale overheid de belangrijkste bron van basisinformatie. Volgende
soorten informatie zijn meestal beschikbaar:
- economische, sociale en politieke gegevens over individuele landen, inclusief hun
infrastructuur;
- samenvattende en gedetailleerde informatie over geaggregeerde wereldwijde marketing
transacties
- individuele rapporten over buitenlandse bedrijven;
- specifieke exportmogelijkheden;
- lijsten van potentiële overzeese kopers, distributeurs en agenten voor diverse producten in
verschillende landen;
- informatie over relevante overheidsvoorschriften in binnen- en buitenland;
- bronnen van diverse soorten informatie die niet altijd bij de overheid verkrijgbaar zijn, bijv.
buitenlandse kredietinformatie;
- informatie die de onderneming kan helpen bij het beheer van haar activiteiten, b.v.
informatie over exportprocedures en -technieken.
De meeste soorten informatie worden ter beschikking van de ondernemingen gesteld via
gepubliceerde rapporten of via het internet.
Exportbevorderende activiteiten
- handelsontwikkelingsbureaus in het buitenland
- door de overheid gesponsorde handelsbeurzen en tentoonstellingen
- sponsoring van handelsmissies van zakenlieden die naar het buitenland gaan om te
verkopen en/of agentschappen en andere buitenlandse vertegenwoordigingen op te richten;
- het exploiteren van permanente handelscentra in buitenlandse marktgebieden, waar
handelsbeurzen worden gehouden die vaak op één enkele bedrijfstak zijn toegespitst.
Vanuit het gezichtspunt van de nationale overheid is elk van deze activiteiten een andere benadering
van het stimuleren van de groei van de export. Vanuit het gezichtspunt van een individuele
, onderneming bieden deze activiteiten relatief goedkope manieren om rechtstreeks contact te leggen
met potentiële kopers op overzeese markten.
Promotie door particuliere organisaties:
- branche- en handelsverenigingen, nationale, regionale en sectorale brancheorganisaties,
verenigingen van handelshuizen, gemengde verenigingen van fabrikanten en handelaren, en andere
instanties;
- kamers van koophandel
- andere organisaties die zich met handelsbevordering bezighouden: organisaties die export
exportonderzoek, regionale exportbevorderingsorganisaties, wereldhandelscentra, etc.
- export service organisaties, banken, transportbedrijven, expediteurs, export handelaars en
handelsondernemingen.
Staatshandel
Veel voormalige communistische landen staan enige particuliere handelsactivitetien toe (Cuba en tot
op zekere mate China). Particulieren zijn bezorgt over staatshandel:
- De oprichting van importmonopolies, exporteurs moeten zich aanpassen in export marketing
programma’s.
- Particuliere internationale marketeers krijgen het moeilijk als staatshandelaren
monopolistische macht willen.
De omgeving van het gastland
Politieke risico's
In het algemeen is het politieke risico het kleinst in landen met een geschiedenis van stabiliteit en
consistentie. Er kunnen zich drie grote soorten politieke risico's voordoen
1. eigendomsrisico, waarbij eigendom en leven worden blootgesteld;
2. exploitatierisico, dat verwijst naar interferentie met de lopende activiteiten van een onderneming
3. transferrisico, dat vooral optreedt wanneer ondernemingen kapitaal willen overbrengen
tussen landen.
Politiek risico kan het gevolg zijn van overheidsoptreden, maar het kan ook buiten de controle van de
overheid liggen. De soorten actie en hun gevolgen kunnen als volgt worden ingedeeld:
- Importbeperkingen.
- Wetten inzake plaatselijke inhoud
- deviezencontroles
- marktcontrole
- prijscontroles
- belastingcontroles
- arbeidsbeperkingen.
- Verandering van regeringspartij.
- Nationalisatie (onteigening).
- Domesticatie.
Handelsbelemmeringen tussen het thuisland en het gastland
Vrijhandel zorgt voor internationale specialisatie en opvoering van productie. Toch willen
importerende landen soms inwaartse goederen en diensten belemmeren.
