Hoorcolleges loonheffingen
Hoorcollege 1: inleiding loonheffingen en dienstbetrekking
Loonheffingen zijn allemaal verschillende wetten die aan elkaar zitten door schakelbepalingen. Dus heel
veel zoeken in wetten.
Boek 16e druk.
Dit vak wordt als lastig ervaren! Wordt te licht overgedacht! Vragen echt heel diep door. Meer
verwachten dan dat je een casus kunt oplossen.
Filmpje is handig om te kijken voor tentamen.
Loonheffingen in cijfers en letters
4 verschillende typen heffingen. 1 Belastingheffing namelijk loonbelasting. Loonbelasting is
de basiswetgeving voor de heffing van premie volksverzekeringen, werknemersverzekeringen
en deel ook inkomensafhankelijke bijdrage.
Afkortingen weten.
Wat is het kenmerk en verschil tussen belasting en verzekering? Verzekering heb je een
aanspraak/recht op een uitkering. Bijv. recht op vergoeding voor schade als ik met
autoschade rijd. Hier is sprake van individuele tegenprestatie die je als verzekerde krijgt en
betaal je premie voor. Belasting is een verplichte bijdrage aan de schatkist, waar geen
individuele bijdrage tegenover staat. Je kunt dus geen aanspraak maken op ik betaal zoveel
belasting dus ik wil zoveel terug hebben. Wordt besteed aan collectieve goederen, eigenlijk
waar geen goede markt voor is. Van maatschappelijk belang dat toch er is zoals zorg,
uitkeringen, aanleg van wegen etc. In de praktijk is dat onderscheid niet heel erg sterk.
Werknemer van wie belasting en premie wordt geheven heeft niet heel veel gedachte bij. Wij
moeten dit aan het eind van het vak weten. AOW regelt als je aan voorwaarden voldoet dat
je een uitkering krijgt op pensioengerechtigde leeftijd. Premie bedraagt 17,9% bij lange na
niet voldoende om uitkeringen te dekken. Komt dus voor heel belangrijk deel uit
belastingpot. Dus in praktijk loopt dit dus door elkaar heen verzekering en belasting. Nooit
helemaal in evenwicht premie en wat er uit gaat dus ook deel uit belastingpot of juist meer
premie.
De loonaangifteketen
1
, Filmpje gaat over loonaangifte keten. Heeft te maken met afdracht en aangiftes van de
loonheffingen. De loonheffingen zijn allemaal heffingen die worden uiteindelijk betaald door
werkgever of inhoudingsplichtige. Voor een heel groot deel vergaren die door inhouding op
loon van werknemers/uitkeringsgerechtigde en deel zelf bepalen dat ze niet mogen
inhouden. Ze moeten dit in de schatkist storten. Wel eerst aangifte doen dan weet de
Belastingdienst hoeveel geld eraan zit te komen. Vroeger was dat in A4’tje. Tegenwoordig
vanaf 2016 is die heel uitgebreid, want van alle werknemers worden gegevens uitgevraagd
bijv. loon, brutoloon, ingehouden loonheffing, naam, woonplaats, type dienstbetrekking etc.
Waarom wil belastingdienst al die gegevens hebben? De Belastingdienst en
overheidsdiensten zoals UWV, gemeentes, DUO, CBS die hebben voor hun bedrijfsprocessen
een verzamelinkomen nodig. We willen ook weten of iemand samenwoont of die een fiscale
partner heeft dat kan verschil uitmaken voor bijv. toeslagen. Eerst afzonderlijk uitvragen elke
overheidsdienst. Daarmee veel minder goed geregeld. Dit is wel heel scherp geregeld. Dus
werkgever is scharnierpunt van meer dan de helft van premie en belastinginkomsten en
cruciale informatie die andere overheidsdiensten nodig hebben. Het moet heel snel gaan,
moet een proces zijn waar nauwelijks fouten inzitten. Werkgever verricht dus heel veel
diensten voor de overheid.
Is dat het beste systeem, kunnen we loonheffingen niet afschaffen niet gewoon een aangifte
inkomstenbelasting? Dan werkgevers van enorme administratieve last bevrijd. Eigenlijk voor
BV Nederland om heel snel en goed betrouwbaar in te halen. Heel veilig systeem daarmee.
‘Beginsel van de minste pijn’ als je eerst 3000 euro salaris krijgt en op het einde van het jaar
moet je ook nog belastingdienst betalen terwijl geld al is opgegaan. Werknemers smeekte
om een loonbelasting in te voeren. Belastingdienst moest toch innen en toen beslag leggen,
loonbeslag, bank beslag etc. Dat gebeurde in eind jaren 30 heel veel loonbeslagen. Veel
handiger om standaard te regelen om burgers niet zo zwaar te belasten. Psychologisch als je
moet bij betalen dan voel je je bezwaard. Mensen voelen zich net iets fijner als ze terug
krijgen dan moeten betalen. Brein werkt toch heel anders.
Relatie loonbelasting – inkomstenbelasting
In jaren 30 alleen een inkomstenbelasting. Ook als voor werkgever werkte. Bestond al wel
veel langer dat werd belast inkomsten uit arbeid. Loonbelasting is ingevoerd als voorheffing
op inkomstenbelasting. Dus kleine zusje van inkomstenbelasting. Loonbelasting alleen als
voorheffing op uiteindelijke heffing van inkomstenbelasting. Tussen 1941 en vandaag de dag
voorheffing is nog steeds gebleven, maar loonbelasting steeds zelfstandiger geworden. Ook
premieheffing erbij gekomen.
Loonbelasting is (dubbel karakter):
o enerzijds zelfstandige heffing (‘eindheffing’);
Andere vorm is bijv. art. 1 Wet LB loonbelasting eigenlijk driehoeksrelatie
werkgever – werknemer – belastingdienst. Uit naam van werknemer wordt
belasting afgedragen aan de belastingdienst. Dat is de standaard situatie.
Kerstpakket komt niet op salarisstrook, maar is wel een voordeel uit
dienstbetrekking. Kan niet buiten werknemer om betalen aan fiscus? Loon is
onderdeel van verzamelinkomen en heeft heel veel invloed op toeslagen.
Dus minder toeslagen en meer belasting betalen bij loon.
o anderzijds voorheffing inkomstenbelasting (art. 9.2-1.a Wet IB)
Rangordebepaling (art. 2.14 Wet IB)
o Tussen boxen als in box 1 zit dan niet meer in box 2/3.
o Eerst kijken binnen box 1 of sprake is van WUO als niet dan kijken naar loon uit
dienstbetrekking en dan nog kijken naar ROW.
2
, o Rangordebepaling niet in loonbelasting. Dat betekent voor de loonbelasting dan
alleen kijken of je werknemer bent of niet. Als inkomstenbelasting hoofdstuk aan de
orde dan kijken naar rangorderegeling.
Schakelbepaling loonbegrip (art. 3.81 Wet IB)
Vrijstelling eindheffingsbestanddelen (art. 3.84 Wet IB)
o Als er geen vrijstelling in Wet IB dan kerstpakket alsnog in aangifte komen.
Vrijstelling vrijwilligersvergoeding ROW (art. 3.96 Wet IB)
o Als je in loonbelasting vrijstelt dan kan nog als ROW, maar hier dus ook
uitgeschakeld.
Genietingsmoment (art. 3.146 Wet IB)
o Heel grote overeenkomst met loon.
Keuzerecht voor buitenlands belastingplichtigen (art. 2.6 Wet IB)
o Fictieve buitenlandse belastingplicht op opteren. Expats 30% regeling. Als je voor de
loonbelasting wetgeving kun je expat (ingekomen werknemer) zijn. Dan in
aanmerking kunnen komen voor 30% regeling en als dat zo is 5 jaar lang en woont in
Nederland dan ipv 1 ton belastbaar loon, maar dan 70.000 euro belastbaar loon. Dan
normaal gesproken box 1 en box 2 moeten aangeven, maar door te kiezen voor
buitenlandse belastingplicht dan fictief voor buitenlandse belastingplicht. Is een hele
voordelige regeling voor vermogende. Op dit moment 30% regeling afgetopt. Dit
onderdeel is nog niet afgeschaft maar komt wel onderzoek naar.
Werknemer (Wet LB 1964)
Art. 1 Wet LB wie zijn allemaal werknemer. T/m 1997 stond daar alleen maar werknemers
dus sindsdien veel meer uitgebreid.
Vereisten:
o 1. Natuurlijke persoon
o 2. Inhoudingsplichtige (art. 6 t/m 8a Wet LB)
Waarom staat daar niet gewoon werkgever? Verzekering is
inhoudingsplichtige, dus inhoudingsplichtige is veel breder dan werkgever.
Ook bepaalde uitkeringen die niet verband houden met
arbeidsovereenkomst kunnen toch onder loonbelasting vallen. Voor
werknemersverzekeringen en voor zorgverzekeringswet wordt wel term
werkgever gebruikt.
o 3. Dienstbetrekking
Privaatrechtelijk
Publiekrechtelijk
o Loon uit vroegere dienstbetrekking (priv/publ)
Van hemzelf
Van een ander
Dus als je als werkgever nog aan oude werknemers die niet meer voor je
werken loon uit vroegere dienstbetrekking verstrekt dan kun je toch nog
loonbelasting verplichting hebben, want dan kan sprake zijn van loon uit
vroegere dienstbetrekking. Bijv. dat je pensioen krijgt van werkgever.
Verzekeringsmaatschappij of werkgever houdt loonbelasting in. Grootste
uitkeringsverstrekkers zijn ook de grootste betalers aan de staatskas. Dus
niet bijv. KLM heel veel werknemers, maar sociale verzekeringsbank die
verzekeringen uitkeert betaald nog veel meer.
o Loon uit bestaande dienstbetrekking van een ander
o Territoriale beperkingen
Met dit vak gaan we niet de grens over.
3
, Bijv. art. 2 lid 4 Wet LB wie niet in Nederland woont. Kennelijk bij
omschrijving wie werknemer is maakt niet uit waar je woont vallen onder LB,
maar toch territoriale beperkingen.
o Fictieve dienstbetrekkingen / geen dienstbetrekking
Arbeidsverhoudingen die kennelijk niet vallen onder begrippen, maar toch
ervoor zorgen dat je werknemer bent. Het kan dus zo zijn dat loonbelasting
tentakels heel ver gaan.
Werknemer (art. 3 t/m 8c Ziektewet (Zw) en Rariteitenbesluit)
Uittreksel staat in de pocket van de Zw. Wie is werknemer voor de Ziektewet? Grote mate
van gelijkheid van werknemer in loonbelasting en werknemersverzekeringen. Grote
onderscheid zijn geen inhoudingsplichtige en geen vroegere dienstbetrekking en hele
belangrijk NP jonger dan pensioengerechtigde leeftijd. Dus loonbelasting ongeacht
werknemer en werknemersverzekeringen tot een bepaalde leeftijd. Iemand die met
pensioen is kan gewoon voor zo’n persoon. In beginsel niet meer verzekert, logisch gevolg is
dat geen premies hoeven te worden betaald voor zo’n iemand.
Natuurlijke persoon (< pensioengerechtigde leeftijd, alleen WW/WIA)
Dienstbetrekking
o Privaatrechtelijk
o Publiekrechtelijk
Territoriale beperkingen en uitbreidingen
Fictieve dienstbetrekkingen
Uitkeringsgenieter ziekengeld, WAO/WIA en WW
Geen werknemer: vreemdeling die niet rechtmatig verblijft in NL
Geen werknemer: o.a. bewindspersonen en directeur/grootaandeelhouder
Verzekerde/verzekeringsplichtige/premieplichtige
Volksverzekeringen (zie bijv. art. 6 AOW)
o Verzekerde is ingezetene
o Verzekerde is niet-ingezetene met dienstbetrekking in NL
Als die persoon een dienstbetrekking heeft in NL en aan loonbelasting is
onderworpen. Twee groepen die in NL verzekerd zijn voor de AOW.
o Besluit uitbreiding en beperking kring verzekerden
o Premieplichtige is de verzekerde (art. 6 Wfsv)
Geldt ook voor werknemersverzekeringen. AOW regelt alleen maar wie is
verzekert. Ziektewet regelt ook alleen maar wie verzekert is dus regelt niks
over premie. AOW regelt ook niks over premiebetalingen. Dat is namelijk
allemaal ondergebracht in Wet financiering sociale verzekeringen. Dat is een
overkoepelende wetgeving voor werknemersverzekeringen en
volksverzekeringen waarin de regels omtrent afdracht premies zijn geregeld
en de hoogte van die premies. Premie voor AOW is 17,9% is gebaseerd op
Wfsv. Dus kennis met weer andere wet.
Let op: leeftijdsgrens alleen bij AOW
o Dit jaar 66 jaar en een aantal jaren, elk jaar schuift dat op.
Zorgverzekeringswet
o Zit een beetje tussen werknemersverzekering en volksverzekering in.
o Wat is het hoofddoel van zorgverzekeringswet? Enerzijds zorgen dat bijdrage vanuit
werkende en niet werkenden aan de kassen van gezondheidszorg geregeld worden.
Maar ook dat mensen die in NL verzekeringsplichtig zijn ook daadwerkelijk een
zorgverzekering afsluiten. De financiering daarvan loopt via verschillende schijven.
Enerzijds is iemand verplicht om een private zorgverzekering af te sluiten bij een
4