Samenvatting
Havo maatschappijleer samenvatting hoofdstuk 3 - Parlementaire democratie
In dit document is hoofdstuk 3 van maatschappijleer op havo-niveau overzichtelijk samengevat. Is ook beschikbaar als bundel van hoofdstuk 1 t/m 5.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: bentheverbraeken43 • 3 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Par. 7Fundamenteel in een rechtsstaat is dat de burgers grondrechten hebben. De V.S. is al heel
lang een rechtstaat en China ziet zichzelf er als een, maar veel westerse landen zijn het daar
niet mee eens.
- In de V.S. en China is uitlokking van crimineel gedrag toegestaan en mogen
verdachten een stuk langer worden vastgehouden dan in Nederland. In China is er
ook sprake van preventieve opsluiting, van bijvoorbeeld politieke activisten.
- In China en een aantal Amerikaanse staten is de doodstraf nog toegestaan. Verder
kent het Amerikaanse strafrecht plea bargaining en de Three Strikes and You’re Out
Law.
Plea bargaining: de advocaat en aanklager sluiten een deal op voorwaarde dat de verdachte
bekent.
Three Strikes and You’re Out Law: je krijgt een zware straf als je voor de derde keer in de
fout gaat.
- In Nederland betekend levenslange gevangenisstraf echt levenslang en in China en de
V.S. kan iemand bijvoorbeeld worden veroordeeld voor 200 jaar gevangenisstraf.
Een belangrijk grondrecht is het recht op gelijke behandeling.
Klassenjustitie: dat mensen uit de hogere sociale klasse door justitie worden bevoordeeld
boven mensen uit de lagere sociale klasse. Dit komt vaak voor in de vorm van rassenjustitie.
- In China zijn minderheden als Tibetanen, Chinese moslims en mensen van de
spirituele Falung Gong-beweging vaak slachtoffer van klassenjustitie. (De
Communistische partij is aan de macht)
De onafhankelijkheid van de rechterlijke macht is een belangrijk uitgangspunt van de
rechtsstaat.
- In de VS wordt een deel van de lagere rechters gekozen door het volk; hogere
rechters worden door de president voor het leven benoemd, onder wie de negen
rechters van het Hooggerechtshof. Naast rechters kennen de Verenigde Staten
juryrechtspraak. Iedere Amerikaan van achttien jaar die Engels spreekt en geen
strafblad heeft, kan voor een jury worden gevraagd. De jury doet alleen uitspraak
over de schuldvraag, rechters bepalen de hoogte van de straf.
- In China zijn alle rechters lid van de Chinese Communistische Partij (CCP), waardoor
rechtszaken niet altijd onafhankelijk worden gedaan.
Hoofdstuk 3 – Parlementaire democratie
Par. 1
Politiek: het nemen van allerlei besluiten om een land te besturen.
- Dat kan zijn op het gebied van welvaart, volksgezondheid, infrastructuur, onderwijs,
buitenlandse betrekkingen en openbare orde en veiligheid.
Democratie: een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op
de politieke besluitvorming.
Referendum: kiesgerechtigde burgers mogen rechtstreeks stemmen over een politiek
vraagstuk of wetsvoorstel.
, - Het oudst bekende voorbeeld van een directe democratie is de stad Athene uit de
Griekse oudheid.
- We spreken bij indirecte democratie ook wel van een parlementaire democratie
omdat de gekozen vertegenwoordigers samen het parlement vormen en beslissingen
maken. Kenmerken van een parlementaire democratie zijn:
o Burgers hebben politieke grondrechten:
Alle Nederlanders vanaf 18 jaar hebben het recht om te kiezen of
verkozen te worden.
Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening
uiten.
o Over de politieke besluitvorming staan de belangrijke regels in de grondwet:
De regering en het parlement maken samen de wetten.
Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement
daartoe besluit.
o Ondanks het meerderheidsprincipe houdt een democratie rekening met de
rechten van minderheden.
o Er is persvrijheid.
Dictatuur: wanneer alle macht in handen is van één persoon of een kleine groep mensen.
- Er zijn dictaturen die gebaseerd zijn op een ideologie als communisme of fascisme.
Andere vormen zijn religieuze en militaire dictaturen.
- Dictaturen hebben meestal de volgende kenmerken:
o Een machtenscheiding ontbreekt, waardoor burgers te maken hebben met de
willekeur van de machthebber(s).
o De grondrechten worden niet gerespecteerd.
o Er bestaat geen vrije pers.
o Oppositiepartijen zijn vaak verboden.
o Er is vaak een grote politieke rol voor de militairen om verzet van het volk te
kunnen onderdrukken.
o Er is meestal sprake van verkiezingsfraude.
o De regering kan snel en efficiënt besluiten nemen.
Par. 2
Ideologie: een samenhangend geheel van ideeën over de gewenste inrichting van de
samenleving (waarbij het vooral gaat om deze twee vragen: welke waarden en normen staan
centraal? En wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied?).
- Linkse mensen zijn voor een sterke actieve rol van de overheid op het gebied van
economie, uitkeringen, onderwijs en gezondheidszorg, terwijl rechtse mensen juist
zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid op sociaaleconomische gebied willen.
Zit een ideologie tussen links en rechts in, dan spreken we van het politieke midden.
Het liberalisme (rechts) ontstond eind achttiende eeuw tijdens de Franse Revolutie en heeft
als ideaal persoonlijke en economische vrijheid. De overheid moet vooral de eigen
verantwoordelijkheid van burgers stimuleren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lotteslot02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62774 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen