WEEK 3
Overdracht
Goederen kunnen worden verkregen door verkrijging van een geheel vermogen (verkrijging
onder algemene titel) of door verkrijging van een specifiek goed (verkrijging onder bijzondere
titel). Ook verkrijging van goederen is een gesloten stelsel. Overdracht is een economisch
belangrijke manier van verkrijging, omdat alle koopovereenkomsten tot overdracht van het
verkochte goed verplichten. Naar de regel van artikel 3:84 BW dient de overdracht plaats te
vinden, geparafraseerd: een levering krachtens geldige titel verricht door een
beschikkingsbevoegde. Die regel is helder en plaatst het Nederlandse overdrachtssysteem bij
al die rechtsstelsels die een levering vereisen, waarbij alle vereisten met behulp van het
Romeinse recht werden onderbouwd.
Het begrip titel (titulus) betekent rechtsgrond, al in het Romeinse recht, waar ook het begrip
causa (oorzaak) werd gebruikt. In ons recht moet er een geldige titel zijn, wil de levering
effect kunnen hebben - het is immers: een levering krachtens geldige titel. We hebben een
causaal leveringsstelsel. Pas in 1950 werd dat - amper gemotiveerd - door de Hoge Raad
duidelijk beslist.
Levering van roerende zaken (art.3:90 BW) geschiedt door bezitsverschaffing. Zo geschiedde
dat ook in het Romeinse recht. Bezitsverschaffing kan feitelijke handelingen behelzen (art.
3:114 BW), maar al van oudsher was er de noodzaak om zonder een feitelijke overgave van
bezit de levering te laten plaatsvinden (art. 3:115 BW).
Beschikkingsbevoegdheid: een van de bevoegdheden besloten in het eigendomsrecht. Alleen
diegene die deze bevoegdheid heeft - meestal de eigenaar - kan overdragen. Het is een oud
adagium, afkomstig van de Romeinse rechtsgeleerde Ulpianus (D. 50.17.54) Nemo plus iuris
ad alium transferre potest, quam ipse haberet. Niemand kan meer recht aan een ander
overdragen dan hij zelf heeft. Het is nog steeds bekend onder de twee woorden - `nemo plus’
of (meer in Engelstalig gebied) `nemo dat’ (quod non habet - niemand geeft wat hij niet
heeft).
Voor alles geldt: op het moment dat aan alle vereisten is voldaan, komt overdracht tot stand
en wordt de verkrijger rechthebbende van het goed, eigenaar van de zaak. Als aan een van
de vereisten niet is voldaan, dan komt er geen overdracht tot stand.
Daar is een uitzondering op (art. 3:86 BW). Als beschikkingsbevoegdheid ontbreekt, kan toch
onder voorwaarden de verkrijger tegen de aanspraken van de eigenaar worden beschermd.
Dat artikel kreeg gestalte door jurisprudentie (ook Damhof/Staat!) en rechtsgeleerd debat,
op basis van artikel 2014 uit het oude BW (1838), zoals zoveel overgenomen uit art. 2279
Code civil (1804 - in Nederland tussen 1811 en 1838 van kracht), een artikel waarvan de
Franse en de Nederlandse wetgever dachten dat die duidelijk was: met betrekking tot
roerende goederen (...) geldt het bezit als volkomen titel. Aan de belangen van de eigenaar
worden op deze wijzen grenzen gesteld, om de belangen van de verkrijgers voor het
handelsverkeer recht te doen.
Jurisprudentie
HR 14 november 1997, NJ 1998, 147; Uitslag/Wolterink
KENNISCLIP
Werkgroep 1: Levering van roerende zaken
https://youtu.be/ZLTDkr8R5G4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisandriessen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.