PSYCHOLOGIE VAN
ARBEID EN GEZONDHEID
DEEL 1
PB0214 Open Universiteit
Volledige samenvatting aan de hand van de thema’s in yOUlearn
2022-2023
,Inhoud
Thema 1 Introductie...............................................................................................................................3
1.1 Introductie werkveld....................................................................................................................3
Hoofdstuk 1 De psychologie van arbeid en gezondheid: Verleden, heden en toekomst................3
yOUlearn studietaak.......................................................................................................................8
1.2 Interventiecyclus..........................................................................................................................9
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................10
Thema 2 Gezondheidsindicatoren in relatie tot arbeid........................................................................11
2.1 Gezondheid en prestaties...........................................................................................................11
Hoofdstuk 20 Gezondheid en prestaties.......................................................................................11
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................13
2.2 Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid...................................................................................14
Hoofdstuk 21 Ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid...............................................................14
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................19
2.3 Epidemiologie.............................................................................................................................21
Hoofdstuk 13 de epidemiologie van werkgerelateerde psychische aandoeningen en klachten...21
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................24
Thema 3 Van werkstress tot burn-out, werkverslaving en assessment................................................26
3.1 Psychosociale en fysiologische theorieën over werkstress.........................................................26
Hoofdstuk 2 Theoretische modellen over werkstress...................................................................26
Hoofdstuk 3 Arbeid en mentale inspanning.................................................................................35
Hoofdstuk 4 De psychofysiologie van werkstress.........................................................................39
Het job demands-resources (JD-R)-model in de praktijk..............................................................44
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................45
3.2 – Burn-out, bevlogenheid en werkverslaving.............................................................................47
Hoofdstuk 18 Burn-out en bevlogenheid......................................................................................47
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................52
Artikel protocollaire behandelingen voor volwassenen met psychische klachten........................53
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................56
Hoofdstuk 19 Werkverslaving.......................................................................................................57
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................60
3.3 Assessment op individueel en organisatieniveau.......................................................................61
Hoofdstuk 5 Individueel assessment............................................................................................61
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................65
Hoofdstuk 6 Assessment op organisatieniveau............................................................................68
1
, yOUlearn studietaak.....................................................................................................................72
Thema 4 – Factoren die samenhangen met stress en gezondheid op het werk...................................75
4.1 Emotionele arbeid......................................................................................................................75
Hoofdstuk 14 Emotionele arbeid..................................................................................................75
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................76
4.2 Werk en privé.............................................................................................................................80
Hoofdstuk 15 De Interactie tussen werk en privé.........................................................................80
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................84
Smartphonegebruik en interferentie tussen werk en thuis..........................................................84
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................87
4.3 Persoonlijkheid, werkstress en gezondheid................................................................................87
Hoofdstuk 16 Persoonlijkheid, werkstress en gezondheid...........................................................88
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................91
Burn-out of verloofd op het werk? De rol van zelfregulerende persoonlijkheidsprofielen..........91
yOUlearn studietaak.....................................................................................................................96
2
, Thema 1 Introductie
1.1 Introductie werkveld
Hoofdstuk 1 De psychologie van arbeid en gezondheid: Verleden, heden
en toekomst
De arbeids- en gezondheidspsychologie is een samensmelting van de klinische psychologie, de
gezondheidspsychologie en de A&O-psychologie. Daarnaast is het vergroten van de effectiviteit, het
bevorderen van gezondheid en welzijn en het verhogen van motivatie en prestatie van belang. Met
andere woorden: het verbeteren van het functioneren van werknemers.
1987: Nederland loopt voor. De Commissie Klinische A&O-psychologie van het Nederlands Instituut
van Psychologen (NIP) werd opgericht.
1990: Het Engelse equivalent ‘occupational health psychology’ werd voor het eerst gebruikt. De
American Psychological Association (APA) en het National Institute of Occupational Safety and Health
(NIOSH) besloten om dit nieuwe terrein gezamenlijk te stimuleren.
1993: De VS startten de eerste postdoctorale cursussen op het gebied van de A&G-psychologie, in
1998 gevolgd door predoctorale opleidingen.
A&G-psychologie: een psychologische discipline die zich bezighoudt met het bestuderen en
bevorderen van welzijn en gezondheid op het werk vanuit de gedachte van een optimale afstemming
tussen persoon en organisatie.
Deze omschrijving heeft op vijf punten meer toelichting nodig:
1 De A&G-psychologie is zowel een wetenschapsgebied waarin welzijn en gezondheid op het werk
wordt bestudeerd, als een praktijkveld waarin dit wordt bevorderd.
Welzijn heeft hier betrekking op individueel welbevinden en op bepaalde objectiveerbare
kenmerken van de arbeid die geacht worden het individuele welbevinden te bevorderen (zoals
regelmogelijkheden, feedback, afwisseling etc.)
2 De term veiligheid komt niet voor in de omschrijving, terwijl dat soms wel het geval is.
3 De term gezondheid dient in brede zin te worden opgevat, dus ook in termen van
gezondheidsgedrag, zoals alcoholgebruik tijdens werk, agressie etc.
In navolging van Warr (2007) wordt een multidimensioneel begrip van geestelijke gezondheid
voorgestaan, waarbij 4 aspecten onderscheiden worden:
1 affectief welbevinden (prettig voelen op het werk)
2 competentie (in staat zijn werk goed te doen)
3 autonomie (eigen kunnen in je werk kunnen maken)
4 aspiratie (iets in je werk willen bereiken)
4 ‘Werk’ heeft niet per se betrekking op betaalde arbeid maar op arbeid in psychologische zin: op
een gestructureerde, doelgerichte activiteit met een zeker verplichtend karakter waarbij al dan
niet met anderen waarde wordt gecreëerd (bv. ook mantelzorg en vrijwilligerswerk).
‘Organisatie’ dient breed te worden opgevat (bv. ook een klein familiebedrijf).
5 A&G-psychologie beperkt zich niet uitsluitend tot het domein van het werk, maar houdt zich ook
bezig met wederzijdse beïnvloeding van het werk met andere levenssferen, zoals vrije tijd en
thuissituaties.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmasegers123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,39. Je zit daarna nergens aan vast.