Samenvatting
Goede, duidelijke samenvatting Gezondheidspsychologie
Uitgebreide en duidelijke samenvatting die alle relevante stof bevat, inclusief de readers. Ik heb door middel van deze samenvatting een 9,8 gehaald!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
Voorbeeld 4 van de 40 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: fleurlangermans01 • 10 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1 Wat is gezondheid? -> leerdoelGezondheidspsychologie -> een disciplinair veld met als doel de toepassing van psychologische
kennis en technieken op gezondheid, ziekte en gezondheidszorg.
Dit om gedrag ten aanzien van ziekte en gezondheid te begrijpen, verklaren en te voorspellen.
Perspectieven op gezondheid:
Dualistisch -> geest en lichaam zijn gescheiden.
Dualisten ontwikkelden het idee van het lichaam als machine (mechanistisch standpunt) dat alleen
kon worden doorgrond in termen van zijn onderdelen (moleculair, biologisch, genetisch) en waarbij
inzicht in ziekten werd verkregen via het bestuderen van cellulaire en fysiologische processen.
Biomedisch -> geest en lichaam zijn 1.
In het biomedisch ziektemodel is de opvatting dat ziekten en symptomen een achterliggende
fysiologische verklaring hebben en dat daarmee ook genezing via medische interventie kan worden
genezen. Dit model heeft de aanname dat de symptomen het gevolg zijn van een ziekte die zijn
oorsprong buiten het lichaam heeft, zoals een bacteriële infectie of door inwendige veranderingen
zoals cel mutaties.
Dit model negeert dat mensen op verschillende wijzen kunnen reageren op eenzelfde ziekte. Dit komt
omdat ze persoonlijkheid, cognitie, cultuur en sociaalnetwerk als verschillend zagen. NIET
HOLISTISCH.
! Biologisch gericht !
1.1.4 Biopsychosociaal -> geest en het lichaam hangen samen in gezondheid en ziekte.
In het biopsychosociaal ziektemodel is het standpunt dat ziekten en symptomen door een
combinatie van lichamelijke, sociale, culturele en psychologische factoren kunnen worden verklaard.
Biologisch:
Fysieke toestand, beperkingen, erfelijke kwetsbaarheden, medicijnen/drugs/alcohol. Ook wel het
lichaam.
Psychologisch:
Cognitieve waarnemingen, gedachten, coping, persoonlijkheid, ook wel de geest
Sociaal:
Vrienden, school, werk, omgeving, SES
Huber -> ontwikkelaar schaal positieve gezondheid. (TENTAMEN)
Volgens Huber kan een uitermate ziek iemand als gezond worden gezien als hij zich constructief
gedraagt, en een gezond iemand die piekert als ongezond.
,WHO:
Ontwikkelde in 2001 het ‘International Classification of Functioning, Disability and Health’.
Dit is een hiërarchisch model om de reacties op ziekte te onderzoeken. Er wordt gekeken of het
functioneren van het lichaam, activiteiten en beperkingen daarvan en participatie of beperkingen
daarvan elkaar potentieel kunnen beïnvloeden. Daarnaast kunnen deze eigenschappen ook beïnvloed
worden door zowel externe als persoonlijke factoren.
1.2 Individuele, culturele en leeftijdgerelateerde perspectieven op gezondheid:
1.2.1 Individueel:
Sociale representatie van gezondheid -> datgene wat bepaalde groepen mensen onder gezondheid
verstaan.
Het blijkt dat mensen die gezond zijn anders reageren op de vraag ‘Wat betekent gezondheid voor u?’
dan mensen die niet meer gezond waren.
Mensen die gezond waren, gaven positievere indicatoren aan die meer verbonden waren met het
gezondheidsgedrag -> gedrag, ongeacht de gezondheidstoestand waarin men zich bevindt, dat is
bedoeld om de gezondheid te beschermen, te bevorderen of in stand te houden, bijvoorbeeld het eten
van gezonde voeding.
Gezondheid -> een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn.
o Afwezigheid van ziekte.
o Toestand van volledig psychologisch, lichamelijk en sociaal welzijn.
o Het vermogen zich aan te passen aan zijn omgeving.
Gezondheid hebben: gezond lichaam.
Gezond doen: sporten, fruit eten.
Gezond zijn: geen klachten hebben.
Uit het onderzoek van Blaxter naar een representatief beeld van het begrip ‘gezondheid’ kwamen de
volgende opvattingen:
o Gezondheid als niet ziek: geen symptomen, geen doktersbezoek.
o Gezondheid als bezit: uit een sterke familie komen, snel herstellen na operaties.
o Gezondheid als gedrag: goed voor zichzelf zorgen, sporten.
o Gezondheid als lichamelijke fitheid en vitaliteit: zich fit en energiek voelen.
o Gezondheid als psychosociaal welzijn: zich mentaal in harmonie voelen, zich trots voelen.
o Gezondheid als functie: het vermogen taken te verrichten, om te doen wat je wilt doen.
1.2.3 Crosscultureel:
In Afrikaanse culturen spelen er 3 benaderingen een rol:
, o Holistische benadering
o Collectivistische benadering
o Individualistische benadering
Holistische benadering -> men kijkt niet alleen naar het zuiver lichamelijke of waarneembare, maar
naar het hele wezen. Hier speelt het geloof een hele grote rol in het krijgen van ziekten of het gezond
zijn. Dit is dus een spirituele benadering.
Collectivistische benadering -> legt de nadruk op het individu als deel van een groter geheel en op
handelingen die meer door collectieve dan door individuele behoeften en wensen worden
gemotiveerd. Zo proberen mensen gezamenlijk een tropische ziekte te voorkomen door bijv.
consequenter gezamenlijk rietlanden te maaien.
Individualistische benadering -> legt de nadruk op de uniekheid en autonomie van individuen.
Ziekteattributie -> toekenning van de oorzaak van een ziekte. Bij externe ziekteattributies legt men
de oorzaak van de ziekte buiten de persoon, door die toe te schrijven aan het lot of verkeerde
informatie. Bij interne ziekteattributie zoekt men de oorzaak bij zichzelf , bijv. ik heb onvoldoende
weerstand opgebouwd.
1.2.4 Levensloop en gezondheid:
Kinderen:
Bibace en Walsh hebben kinderen ondervraagd over ziekte en gezondheid.
o Jonger dan 7 jaar -> ziekte meestal op magisch niveau verklaren, gebaseerd op associaties in
plaats van op kennis.
o Tussen de 8 en 11 jaar -> verklaren ziekte concreter en gebaseerd op een logische reeks
gebeurtenissen van oorzaak en gevolg.
o Rond hun 11e fysiologisch inzicht.
o Tijdens de pubertijd begrijpen ze dat er interactie is tussen lichaam en geest. Ook begrijpen
pubers dat ze invloed kunnen uitoefenen op het ontstaan en de genezing van ziekte.
Volwassenen:
o Jongvolwassenen krijgen te maken met belangrijke levensgebeurtenissen.
o Rond middelbare leeftijd wordt vaker een beroep gedaan om voor andere te zorgen.
o Laten zich regelmatig medisch onderzoeken, sporten meer en eten gezonder.
o Midlifecrisis.
Ouderen:
o 85% heeft mogelijk last van een chronische aandoening (geheugenverlies, incontinentie,
depressie of immobiliteit).
o Het zelfconcept van een oudere blijft relatief stabiel.
o Veel ouderen vermijden lichaamsbeweging omdat ze aannemen dat de gewrichten of het hart
daardoor wordt overbelast.
o Ouderen vinden lichamelijk en geestelijk functioneren, een sociaal netwerk met de
mogelijkheid om hulp te krijgen en een schone, veilige omgeving horen bij gezondheid.
1.3 Wat is gezondheidspsychologie?
Gezondheidspsychologie is de studie van gezondheid, ziekte en gezondheidszorg
De basis van psychologisch onderzoek wordt gevormd door het principe dat we de wereld via
zintuigelijke waarneming kunnen leren kennen. Dit heet empirisme.
1.3.1 Verband tussen psychologie en gezondheid
Gezondheidspsychologie integreert cognitieve, ontwikkelings- en sociale theorieën en verklaringen
en past deze toe op gezondheid, ziekte en gezondheidszorg.
Belangrijkste doelstellingen:
Begrip ontwikkelen en vergroten van de biopsychologische factoren bij:
o De bevordering en het in stand houden van de gezondheid
, o De verbetering van de gezondheidszorg en het gezondheidsbeleid
o De preventie en behandeling van ziekte
o De oorzaken van ziekte
Hoofdstuk 2 Sociale verschillen in ziekte en gezondheid -> leerdoel
2.1 Gezondheidsverschillen
Er zijn duidelijke gezondheidsverschillen tussen landen onderling. Bijna alle landen waar de bevolking
het kortst leeft liggen in Afrika. Bijna 1/3 van de sterfgevallen in ontwikkelingslanden vindt plaats voor
het 5e levensjaar.
Factoren die bijdragen aan de verschillen in sterfgevallen zijn:
o Economische verschillen
o Sociale verschillen
o Omgevings verschillen
In ontwikkelingslanden lopen mensen grote gezondheidsrisico’s door gebrek aan:
o Schoon drinkwater
o Slechte sanitaire omstandigheden
o Ontoereikende voeding
o Rook binnenshuis
o Slechte toegankelijkheid van de gezondheidszorg.
2.1.2 gezondheidsverschillen onder hoge sociaaleconomische status
o Hoogopgeleide mannen leven 6,5 jaar langer en leven 14,2 jaar meer in goede gezondheid in
vergelijking met laagopgeleide mannen.
o Hoogopgeleide vrouwen leven 5,4 jaar langer en leven 15,5 jaar meer in goede gezondheid in
vergelijking met laagopgeleide vrouwen.
2.1.3 verklaringen voor ongelijkheid in gezondheid tussen sociaaleconomische groepen
o Gezondheidsproblemen zijn het gevolg van het eigen gedrag.
o Het behoren tot een sociale klasse kan invloed hebben op de gezondheid.
o Sociale en individuele varianten.
Het sociale causaliteitsmodel stelt dat een lange sociale economische status
gezondheidsproblemen veroorzaakt. Dat wil zeggen dat deel uitmaken van een lagere
sociaaleconomische groep aspecten met zich meebrengt die een negatieve invloed hebben op de
gezondheid van mensen.
Het model van de social drift (het overgaan naar een andere sociale groep) veronderstelt dat mensen
die gezondheidsklachten krijgen soms niet in staat zijn hun baan te behouden of niet genoeg kunnen
werken om hun levensstandaard te handhaven. Als gevolg daarvan dalen ze op de
sociaaleconomische ladder.
Premature mortaliteit -> overlijden voor de leeftijd waarop dit normaal wordt verwacht. Meestal
vastgesteld op overlijden vóór de leeftijd van 65 jaar.
Dit komt vooral voor bij mensen uit de lagere sociaaleconomische klasse, omdat ze vaker roken en
meer alcohol drinken, ze eten minder gezond en bewegen minder dan degene die welvarender zijn.
Wel blijkt dat mensen uit een lagere sociaaleconomische klasse zich bewust zijn van het
gezondheidsrisico dat bijv. roken met zich meebrengt, maar ze zouden dit doen om beter met de
stress van het weinig geld om te kunnen gaan.
5 geprioriteerde aanbevelingen om de toegankelijkheid van de gezondheidszorg te verbeteren:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Merel2023. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 73918 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen