HOORCOLLEGE WEEK 1: INTRODUCTIE EN MODELLEN
Waarom modellen?
Vereenvoudigen van de werkelijkheid, om: te beschrijven, verklaren, en voorschrijven
Modellen waarvan?
● De aard van beleidsproblemen (4 typen) Hisschemöller & Hoppe
● De strategieën van beleidsmakers (4 typen) Hisschemöller & Hoppe
● Hoe beleid op de agenda komt. (Stromen) Teisman
● Hoe beleid ontwikkelt. (Fasen, ronden) Teisman
● Hoe actoren met elkaar omgaan. (Ronden) Teisman
Soorten problemen
Problemen variëren op twee manieren:
- Duidelijkheid over normen en waarden (wat willen we?)
- Duidelijkheid over relevante kennis (hoe zit een probleem in elkaar, hoe lossen we
het op?)
Is er geen enkele duidelijkheid? Dan is het een wicked (/unstructured) problem.
,Soorten strategieën
Heersen, schikken/accommoderen, onderhandelen.
→ Valkuilen: technocratie en marktwerking/pluralisme.
Leren: oplossing voor ongestructureerde problemen.
1. Interactie elite met andersdenkenden
2. Motivatie voor participatie
3. Concrete casus en ervaring
4. Geen nieuwe inzichten, geen besluit
Besluitvormingsprocessen
Klassieke beleidscyclus (fasenmodel)
- lineair, 1 centrale actor, nuttig om zaken op orde te stellen.
,Stromenmodel (Kingdon)
- 3 stromen, beleidsondernemers, windows of opportunity/policy window
- Minder rationale variant: Garbage can
Ronden model (Teisman)
- Interactie tussen beslissingen
- Belangrijke beslissingen scheiden rondes
- Beslissingen van verschillende actoren in een netwerk
, HOORCOLLEGE WEEK 2: DOELEN EN WAARDEN
DOELEN EN WAARDEN IN BELEID
Waarden zijn essentieel om:
- Problemen te definiëren
- Oplossingen af te wegen
- Beleid te evalueren
- (en dus besluitvorming te verklaren)
Maar: wat zijn ze precies? En hoe weeg je ze af?
STONE: CENTRALE WAARDEN
Equity (eerlijk, billijk, rechtvaardig)
Wat gelijk is, is niet altijd eerlijk. Soms zijn ongelijke verdelingen nodig om eerlijk te zijn.
Who gets what, and how?
- Persoon, te verdelen object, procedure
Efficiëntie
Zo veel mogelijk output voor de minste kosten.
Altijd relatief, niet objectief te bepalen:
- Meerdere doelen (output) voor verschillende groepen
- Input kan ook output zijn
- Voor wie is iets efficiënt
- Overtolligheid kan waardevol zijn
Welfare (welzijn)
Nodig hebben en willen hebben (need and want)
Ingewikkeld want: symbolische noden, instrumenteel, zekerheid/stabiliteit, kwaliteit vs.
kwantiteit, relationele noden, noden zijn relatief (in vergelijking met anderen)
Noden worden bepaald in politieke arena
Vrijheid
Negatieve vrijheid (John Stuart Mill)
- Niemand mag jou iets dwingen (niet) te doen. Zolang:
- Self-protection en prevent harm to others zijn voorzien.
Positieve vrijheid (Isaiah Berlin)
- Zelf doelen kiezen en die kunnen nastreven. Hier zijn regels en plichten voor nodig.
Veiligheid
Het ontbreken van gevaar.
Gecompliceerd door: gevoel van veiligheid en risico.
● Meer regels en voorzorg → minder gevaar en meer gevoel van onveiligheid
● Mensen zijn slecht in kansberekening (expected value is niet ervaring)
Gecompliceerd door: zeggenschap en controle
- Eigen risico vs extern gevaar
- Reguleren is risico produceren
, GASTCOLLEGE WEEK 2
Politicologie en beleidswetenschappen
Politiek gaat over de legitimering van beleidskeuzes.
Vier kernvragen van beleid:
- Instrumentele doelmatigheid: “Werkt het?”
- Politiek-bestuurlijke slagvaardigheid: "Past het?”
- Constitutionele rechtmatigheid: "Mag het?”
- Maatschappelijke aanvaardbaarheid: “Hoort het?”
Bestuurskunde
Alle activiteiten die betrekking hebben op de uitvoering van beleid.
Paradigmatische veranderingen in openbaar bestuur:
- Traditional Public Administration (1900 >)
- New Public Management (1980 >)
- Post-New Public Management (2000 >)
Post-New Public Management: overheid als arena voor waardecreatie.
Publiek management
Managementactiviteiten in publieke organisaties voor effectieve, efficiënte dienstverlening.
Publieke managers interpreteren beleid en implementeren publieke dienstverlening, met
inachtneming van belangen van stakeholders binnen en buiten de organisatie.
- Intern en extern stakeholder management
“Creating Public Value” van Moore:
Publieke managers creëren maatschappelijke waarde door strategische activiteiten.
Publiek management
Moore: maatschappelijke waarde omvat alle voordelen die de activiteit van de overheid voor
de samenleving oplevert.
Focus: activiteiten van publieke managers om maatschappelijke waarde te creëren.
, Strategische driehoek:
Component “maatschappelijke waarde”
- afhankelijk van context
Strategie is niet iets dat een organisatie ‘heeft’, maar juist iets wat een organisatie ‘doet’.
- Strategy-as-Practice raamwerk (de praktijk van ‘strategizing’)
Toegepaste beleids- en besluitvormingsdomeinen
Voorbeeld: publiek vastgoedmanagement door rijksoverheid
Groeiende belangstelling in maatschappelijke waarde van publiek vastgoed
Uitgangspunt: publiek vastgoed kan substantiële bijdrage leveren aan overheidsdoelen en
maatschappelijke opgaven (= waardecreatie)
Activiteit: koppelen van vastgoed aan beleid (en andersom)
Politiek, beleid en uitvoering
- Opdrachtgeverschap vs. opdrachtnemerschap: wie beslist over maatschappelijke
waarden die ten grondslag liggen aan vastgoedmanagement?
Normatief perspectief van ‘maatschappelijke waarde’ (Bozeman)
De maatschappelijke waarden van een samenleving zijn waarden die een normatieve
consensus bieden over:
(1) de rechten, voordelen en voorrechten waarop burgers wel/niet recht zouden moeten
hebben;
(2) de verplichtingen van burgers tegenover de maatschappij, de staat en elkaar;
(3) de principes waarop regeringen en beleid moeten zijn gebaseerd.
Individuen of entiteiten brengen waardeoordelen samen en bereiken een normatieve
consensus over die waarden die in aanmerking komen als maatschappelijke waarden.
Welke waarden kwalificeren als maatschappelijke waarden? Er zijn diverse categorieën en
classificaties (waardenpluralisme en waardenconflicten, waardenafweging).
Waardecreatie perspectief van ‘maatschappelijke waarde’ (Moore)
Maatschappelijke waarde omvat alle voordelen die de activiteit van de overheid voor de
samenleving oplevert.
, LITERATUUR WEEK 2 (Huijbregts)
Abstract:
Policymakers and public managers need to identify, reflect and decide public values for
given policy issues. This process is defined as public values assessment (PVA). We conduct
a systematic literature review on PVA, and employ a Strategy-as-Practice lens to analyse
how the activity of PVA takes place in practice. Based on our integration of evidence, we
propose a theoretical framework called PVA-as-Practice (PVAP). We conclude by
recommending a configuration approach to future public values research to identify the most
effective configurations of PVA activities, taking into account the policy issues faced by
policymakers and public managers.
Verloop van het artikel
Introductie van de Strategy-as-Practice lens
Het bewijs leidt tot een theorie van ‘PVA-as-Practice’
Er is meer onderzoek nodig naar de samenstelling van de 3 p’s
Er wordt een aanpak voorgesteld voor toekomstig onderzoek naar publieke waarden, om te
onderzoeken hoe een beleidsissue de samenstelling van de 3 p’s beïnvloedt, en hoe deze
samenstelling het proces van beleid beïnvloedt, en hoe het waardecreatie beïnvloedt.
Public value assessment: the practice of identifying, reflecting and deciding on public values,
performed for a given policy issue
Main question: What is the state of the art of empirical evidence on PVA, and what does this
imply for public policy and management theory, research and practice?
Strategy-as-Practice is used to analyse the ‘doing’ of strategy, i.e. how practitioners arrive at
strategy formulation and implementation, by examining the (a) practitioners, (b) practices,
and (c) praxis involved.
- practitioners: individuals involved within strategizing
- practices: routines of behavior at the organizational level that influence strategizing
- praxis: the actual strategizing activities that practitioners employ
There is no one-size-fits-all approach when it comes to identifying, reflecting, and deciding
on public values for a given policy issue
It is important to reflect on the purpose of PVA and the desired outcomes of PVA, such that
public money is not spent on meaningless PVA efforts.
We see that many public organizations aim to create public value
This process starts with practitioners reflecting on what constitutes public value
Achieving normative consensus on public values forms the basis for PV creation
Practitioners should think about current activities of PVA, and the forces shaping them, in
order to reflect on additional or different activities needed
The PVA-as-Practice framework should be employed by practitioners
, HOORCOLLEGE WEEK 3: POLITIEK VAN DE AANDACHT
Hoe kunnen we beleidsverandering verklaren?
Punctuated-equilibrium theory (True et al.)
Politieke processen zijn vaak stabiel en verlopen stapsgewijs.
Maar grote veranderingen vinden ook plaats. Hoe kunnen we dit verklaren?
Uitgangspunt: issues
Geen enkel politiek systeem kan continu alle kwesties behandelen waar het mee
geconfronteerd wordt. Het kan de kwesties wel behapbaar verdelen in subsystemen,
bijvoorbeeld in ministeries. Vaak worden systemen gedomineerd door een enkel belang. Dit
is een klein onderdeel van een groter dynamisch proces waarbij een groep experts op de
achtergrond de meeste issues behandelt.
’Some issues catch fire’
Soms zijn er grotere issues, in het macro-politieke domein, en deze kunnen de agenda gaan
domineren. Dit kan zorgen voor verandering binnen subsystemen.
Bounded rationality
Wordt gegeven als verklaring hiervoor. Individuen en organisaties kunnen zich maar richten
op een beperkt aantal kwesties (organisaties zijn hier flexibeler in). Subsystemen zijn een
manier om parallel met verschillende kwesties te kunnen werken.
Politiek binnen subsystemen
De politiek binnen subsystemen kenmerkt zich door aanpassing, stapsgewijze
verandering, en onderhandeling tussen betrokken partijen. Dit werkt tegen grote
verandering, want het is geïsoleerd van publiciteit en ‘high-agenda politics’. Maar soms is
er een onderbreking en verschuift de aandacht en focus naar een nieuwe kwestie. Dit vindt
plaats in het macro-politieke domein.
Verschuiving naar macro politieke domein
Dit gaat vaak gepaard met een omgeving waarin kwesties anders gedefinieerd worden.
Een issue bereikt een hoge mate van aandacht van het publiek en de media. Onder zulke
omstandigheden vinden grotere veranderingen plaats.
- Denk bijvoorbeeld aan de Toeslagenaffaire: speelde vanaf 2004, maar kreeg pas vanaf 2017
aandacht en werd toen een affaire. Er vond een verschuiving plaats naar het macro-politieke
domein, als gevolg van de aandacht in de media, en zo kwam er een nieuwe aanpak.
Grotere veranderingen zijn schaars
