Hst 2 Zingen
2.1 Wat doe jij?
2.2 Een les
Je kunt een lied gebruiken om aandacht van de groep te krijgen, om een onderwerp in te leiden, om
nieuwe woorden aan te leren of tijdens het opruimen. We willen dat ze liedjes leren, dat ze leren
zingen, dat ze hun stem op een goede manier gebruiken. Het wordt dus jouw taak om met kinderen
te zingen.
2.2.1 De les: Honderdduizend blaadjes
2.2.2 Analyse en terugkoppeling
2.3 Het belang van zingen voor de muzikale ontwikkeling
2.3.1 Muzikale en niet-muzikale redenen
Er zijn muzikale en niet-muzikale redenen om met kinderen in de hele basisschool regelmatig en
goed te zingen.
Muzikale redenen:
Zingen bevordert de muzikale ontwikkeling van kinderen. Kinderen luisteren naar een liedje en
proberen dat na te zingen. Onbewust leren ze diverse melodieën en intervallen steeds zuiverder te
zingen. Ook ervaren ze verschillen in korte en lange tonen, langzame en snelle passages. Ze merken
het onderscheid in klankkleuren tussen verschillende stemmen en merken dat ze hard en zacht
kunnen zingen.
Niet-muzikale redenen:
Zingen helpt je om iets te onthouden. Leer zingend, zo mogelijk in een groep en je onthoudt het veel
beter. Kinderen ervaren door te zingen in een groep dat ze onderdeel zijn van een groter verband.
Zingen levert een positieve bijdrage aan de taalvorming van kinderen. Zingen is goed voor de sociaal-
emotionele ontwikkeling (groepsgevoel). De sfeer in de klas wordt positief beïnvloed wanneer er
groepsactiviteiten worden ontwikkeld.
2.4 Zingen met jonge kinderen
Zingen stimuleert de muzikale ontwikkeling van jonge kinderen. Door te zingen raken kinderen
vertrouwd met de klankeigenschappen duur, hoogte, kleur en sterkte. Door te zingen ontwikkelen ze
gevoel voor maat en ontwikkelen ze hun muzikaal geheugen. Door te bewegen op muziek ervaren ze
het gevoel voor maat en voor vormaspecten als herhaling en structuur.
2.4.1 Zingen, taalontwikkeling en woordenschat? Uitbreiding
We weten dat woorden pas worden opgeslagen in het mentaal lexicon wanneer leerlingen ze diverse
malen in verschillende contexten zijn tegengekomen. Het zingen van liedteksten biedt een
motiverende context voor het leren van woorden én de noodzakelijke herhaling.
Bij een muziekles aan jonge kinderen horen altijd veel activiteiten: gesprekjes, spel, variaties op de
liedteksten enz.
2.4.2 Repertoire
Kenmerken van liedjes voor jonge kinderen:
- Eenstemmig
Jonge kinderen zingen eenstemmig en zonder begeleiding. Ze moeten leren op de juiste
toonhoogte mee te zingen, leren hun eigen stem, de stem van de andere kinderen en de stem
van de leraar af te stemmen op hun gehoor.
, - Kort
De liedjes zijn meestal kort, omdat jonge kinderen over een kortere spanningsboog
beschikken dan oudere kinderen en hun (muzikaal) geheugen minder ontwikkeld is.
- Beperkte omvang
De liedjes hebben vaak een beperkte omvang. Dat betekent dat de hoogste en laagste toon
niet te ver uit elkaar liggen.
- Melodisch eenvoudig
In liedjes voor jonge kinderen komen meestal geen grote sprongen voor. De melodie bestaat
uit kleine stapjes.
- Ritmisch eenvoudig
De liedjes hebben geen grote verschillen in ritmische bewegingen, geen complexe ritmische
bewegingen en geen snelle passages.
- Veel herhaling
- Verbonden met beweging
Veel liedjes geven aanleiding tot beweging, de zogenoemde speelliedjes.
- Aansluiten bij de belevingswereld
2.4.3 Hoe zingen jonge kinderen?
Jonge kinderen zingen met de leraar mee
Jonge kinderen zingen voor zichzelf
Jonge kinderen zingen zoals ze praten
2.4.4 Hoe geef je leiding?
Het creëren van een goed pedagogisch klimaat is enorm belangrijk. Aan de ene kant moet het
klimaat uitdagend en prikkelend zijn, maar aan de andere kant stel je grenzen aan de ruimte die de
kinderen mogen innemen. Vooral bij muziek is er vaak sprake van een wankel evenwicht. De
kinderen willen graag zingen en bewegen, maar al te veel spontaniteit is niet altijd wenselijk. Het
wordt al gauw rommelig en onoverzichtelijk.
2.4.5 De toonhoogte van kinderliedjes
2.4.6 Leren overnemen van de toon
2.4.7 Lied aanleren
Leer in de onderbouw een nieuw lied altijd spelenderwijs aan en ondersteun dat met diverse
activiteiten. Hierbij kun je drie fasen onderscheiden: inleiding, aanleren en uitbreiding.
Inleiding:
Je introduceert het lied door het in een betekenisvolle context te plaatsen: met een verhaaltje, een
gesprek, een drama-activiteit, een spel, een bewegingsvorm of gewoon naar aanleiding van een
voorwerp dat je meeneemt, breng je de kinderen in de juiste sfeer. Stel spelenderwijs moeilijke
woorden of begrippen aan de orde. Je beperkt je hierbij niet alleen tot uitleggen. Juist de variatie in
aanpak met aanschouwelijk materiaal, dramatiseren, associatiespelletjes en dergelijke levert een
grote bijdrage aan de taalontwikkeling van kinderen.
