Dit is een zeer uitgebreide samenvatting van het gehele boek 'Toegepast Onderzoek - opzetten, uitvoeren en rapporteren'. Aangezien ik zelf altijd bang ben dat in een samenvatting van een ander niet alle informatie staat, ben ik zelf mijn samenvattingen gaan schrijven. Hier staan niet alleen de hoof...
Samenvatting “Toegepast onderzoek opzetten, uitvoeren en rapporteren”
Hoofdstuk 1 – Onderzoeksperspectieven en –methoden
1.1 – Wat is onderzoek eigenlijk?
Perspectieven
Men spreekt van wetenschappelijk of academisch onderzoek als er sprake is van de volgende vijf
voorwaarden of kenmerken:
- Betrouwbaarheid (precisie)
Dit is de mate waarin een onderzoek precies en nauwkeurig is, wat wordt gekenmerkt
door meetfouten
- Validiteit (geldigheid)
Wordt er gemeten wat men wilde weten?
- Repliceerbaarheid (controleerbaar)
In welke mate is een studie herhaalbaar?
- Objectief
- Ethisch verantwoord
Verschil tussen wetenschappelijk en toegepast onderzoek
Wetenschappelijk onderzoek: gericht op het krijgen van meer theoretisch inzicht, om op die manier
meer kennis te verkrijgen en/of theorievorming te verbeteren tond een bepaald gebied
(theoriegestuurd).
Toegepast onderzoek: Bovengenoemde voorwaarden gelden ook voor toegepast onderzoek, maar
hiernaast heeft toegepast onderzoek als doel om de praktijk te verbeteren, concreet probleem
oplossen (praktijkgestuurd)
Toegevoegde waarde van onderzoek
Aan de hand van goed onderzoek kan men met meer zekerheid iets concluderen en (in het geval van
toegepast onderzoek) adviseren over de fenomenen of het gedrag dat men bestudeert dan aan de
hand van een studie die niet aan de criteria voldoet.
1.2 – Verschillende onderzoeksperspectieven, -methoden en –technieken
1.2.1 – Verschillende perspectieven en stromingen
De onderzoeksvraag moet zo specifiek mogelijk geformuleerd worden opdat het best passende
perspectief gekozen kan worden voor de studie.
Inductie en deductie
Historisch gezien zijn er twee brede wetenschapsfilosofische perspectieven op onderzoek te
onderscheiden:
1. Inductie
Op grond van specifieke waarnemingen komt men tot een algemene theorie
2. Deductie
Op grond van een algemene theorie komt men tot een specifieke verwachting of
veronderstelling (hypothese)
,Empirisch-analytische en interpretatieve stroming
Twee wetenschapsfilosofische stromingen (specifieker dan inductie en deductie):
1. Interpretatieve (fenomenologische en hermeneutische) stroming
Bestudeert eerder de ervaringen van mensen; de beleefde waarheid en het duiden hiervan
door de onderzoeken staan hier centraal. Komt vooral voor in inductieve studies.
2. Empirisch-analytische (positivistische) stroming
Deze methode wil feiten verzamelen op basis van de zintuiglijke waarnemingen van de
onderzoeker(s). Deze methode wordt vaak toegepast in deductief onderzoek.
Zie tabel 1.1 blz. 16
1.2.2 – Verschillende methoden en technieken
Kwantitatief en kwalitatief onderzoek
Er wordt vaak een onderscheid gemaakt tussen twee centrale onderzoeksmethoden:
1. Kwantitatieve onderzoeksmethode
Dat wat in meetbare eenheden of getallen is uit te drukken
2. Kwalitatieve onderzoeksmethode
Dat wat niet in meetbare eenheden uitgedrukt wordt, maar waarin rijke, diepgaande
informatie verzameld wordt
De keuze voor een bepaald ontwerp/methode moet afhangen van de onderzoeksvraag en welke data
men wil gaan verzamelen.
Survey en interviews
Surveymethode (enquête- of vragenlijstonderzoek): kwantitatief
Interviews: kwalitatief
Mixedmethodstudies: studies die van zowel kwantitatieve als kwalitatieve methoden of technieken
gebruikmaken
Multimethodstudies: studies die verschillende kwantitatieve of verschillende kwalitatieve technieken
gebruiken
Zie figuur 1.1 blz. 18
Interveniërend: ingrijpend
Keuze van een perspectief
Zie tabel 1.2 blz. 19
Deskresearch: hierbij verzamelt men informatie over de te onderzoeken organisatie(s).
Experimenten
Lees stukje ‘Experimenten’ blz. 20
Verschillen
Casestudy: onderzoek vindt zo veel mogelijk plaats in de natuurlijke omgeving en het aantal
variabelen dat men onderzoekt is uitgebreid
,Experiment: vindt zo veel mogelijk geïsoleerd plaats en het aantal variabelen dat men onderzoekt is
zeer beperkt.
Hoofdstuk 2 – De empirische, professionele en
toegepastonderzoekcyclus
2.1 – De empirische cyclus (theoriegestuurd)
Vijf onderzoeksfasen
Empirische cyclus voor theoriegestuurd onderzoek heeft de volgende onderzoeksfasen volgens De
Groot:
1. Waarnemen
2. Proberen
3. Evalueren
In dit type onderzoek geldt er altijd een kennisprobleem als uitgangspunt (theorie
ontwikkelen/uitbreiden)
Volgens Korzilius zijn er 5 fasen te onderscheiden in de empirische cyclus. Zie figuur 2.1 blz. 26.
Deze cyclus wordt nog altijd als basisproces voor het opzetten, uitvoeren en evalueren van
wetenschappelijk onderzoek gezien.
Een korte toelichting bij deze fasen van theoriegestuurd onderzoek
Fase 1: Observatie
In deze eerste fase wordt het object van studie geobserveerd of verkend om tot de eerste
verwachtingen rond het object te komen.
- Tussenfase: Inductie
Fase 2: Theorie bestuderen en hypothese(n) opstellen
In deze fase wordt relevante literatuur opgezocht en bestudeerd om zodoende algemene
verwachtingen of hypothesen te kunnen formuleren waarmee het kennisprobleem kan worden
opgelost.
Tussenfase: deductie
Fase 3: Voorspellingen doen
Nu worden SMART-geformuleerde voorspellingen afgeleid uit de hypotheses om ze toetsbaar te
maken.
Tussenfase: Toetsing. Hier wordt bepaald welke data er verzameld gaan worden door een
onderzoeksopzet te maken waarmee de voorspellingen getoetst kunnen worden (wordt er
gebruikgemaakt van een vragenlijst, interviews of experiment?)
Fase 4: Onderzoeksdata verzamelen
Tussenfase: analyse
Fase 5: Evaluatie
In deze laatste fase wordt bepaald of het onderzoek goed is verlopen en of het kennisprobleem aan
de hand van de resultaten kan worden opgelost of niet. Kan een nieuwe theorie worden opgesteld,
een bestaande theorie worden aangevuld of juist (deels) verworpen?
,Theoriegestuurd
Beide filosofische perspectieven (inductief en deductief) en beide onderzoeksmethoden (kwantitatief
(data) en kwalitatief (observatie)) terugkomen in het onderzoeksproces. Bij deductief onderzoek
ontbreekt fase 1 vaak.
2.2 – De professionele cyclus (praktijkgestuurd)
Praktijkgestuurd
De cyclus is veel specifieker dan de algemene fasen van de empirische cyclus. Fasering en inhoud van
deze cyclus zijn sterk afhankelijk van het beroepenveld dat men bekijkt. Zie figuur 2.2 blz. 29.
Een korte toelichting op de fasen van praktijkgestuurd onderzoek
Fase 1: Selectie
Nieuwe medewerkers worden door HR-specialisten geworven en geselecteerd.
Fase 2: Prestatie
Geselecteerde medewerkers gaan aan de slag binnen de organisatie.
Fase 3: Beoordeling
Medewerkers worden door leidinggevende en/of HR-professional beoordeeld.
- Beloning
- Ontwikkeling
Wetenschappelijke kennis toepassen
2.3 – De cyclus voor toegepast onderzoek
Wetenschappelijk onderzoek
In de cyclus voor toegepast onderzoek vindt een kruisbestuiving plaats van de empirische en
professionele cyclus. Zie figuur 2.3 blz. 31.
In dit geval gaat het er ook om een concreet probleem op te lossen, maar niet door kennis toe te
passen (professionele cyclus), maar door wetenschappelijk onderzoek te doen.
Toegepast onderzoek is niet bedoeld om tot algemene theoretische kennis te komen (het gaat er
immer om een concreet probleem op te lossen), maar kan daar wel aan bijdragen.
Een toelichting bij deze fasen van toegepast onderzoek
Fase 1: Probleemdefinitie opstellen
Er wordt een probleemdefinitie opgesteld waarin het onderzoeksdoel en de centrale
onderzoeksvraag onderscheiden worden. Binnen deze fase vindt – om tot de probleemdefinitie te
komen – een probleemanalyse plaats.
Fase 2: Bronnen bestuderen en conceptueel model bouwen inclusief verwachtingen of hypothesen
Fase 3: Plan van aanpak ontwerpen
In deze fase wordt een onderzoeksplan ontworpen door te bepalen met behulp van welke
onderzoeksmethode(n) en bij wie data verzameld gaan worden om te hypothesen te toetsen.
Fase 4: Onderzoek uitvoeren/interveniëren
, Data worden verzameld en geanalyseerd. Hiernaast wordt soms in deze fase een verbeteringstraject
daadwerkelijk geïmplementeerd.
Fase 5: Conclusies trekken en evalueren
Organisatiediagnose en actieonderzoek
Technieken die binnen wetenschappelijk onderzoek gehanteerd worden komen ook bij toegepast
onderzoek voor. Er zijn enkele vormen of typen van toegepast onderzoek die binnen
wetenschappelijk onderzoek minder frequent toegepast worden. Twee voorbeelden hiervan:
organisatiediagnose en actieonderzoek.
Organisatiediagnose
Hierbij staat preventief onderzoek naar de huidige organisatieomstandigheden centraal, met als doel
het tijdig signaleren van kansen en bedreigingen.
Eerst dien het interne en externe functioneren van de organisatie in beeld gebracht te worden om
vast te stellen of een bepaalde situatie als problematisch wordt gezien. Daarna vindt een analyse
plaats van de inhoud van de problemen en van het krachtenveld van verschillende partijen. Tevens
wordt nagegaan of het een individueel, groeps-, organisatie- of maatschappelijk probleem of een
combinatie hiervan is. De problemen worden op deze wijze geclusterd, er wordt nagegaan wie de
sleutelfiguren zijn en welke prioriteiten er volgens deze sleutelfiguren bestaan. Ten slotte wordt
getracht overeenstemming te verkrijgen over de te volgen stappen en hierover formele afspraken te
maken.
Actieonderzoek
Doel: samenwerkingsproblemen, organisatieverandering, cultuurbeïnvloeding en andere zaken
waarbij relatief veel mensen betrokken zijn in gunstige zin beïnvloeden. Bij actieonderzoek
inventariseert de onderzoeker een probleemgebied en verkrijgt hij inzicht in de samenhang van de
deelterreinen, samen met de betrokkenen uit de organisatie. Voor het actief inschakelen van deze
betrokkenen bij een dergelijke organisatiediagnose zijn ten minste twee redenen:
1. Het onderzoek verschaft de betrokkenen een gemeenschappelijk gedeeld inzicht in hun
eigen situatie, zodat zij op basis van hun ervaringen oplossingen kunnen voorstellen;
2. Het onderzoek overtuigt de betrokkenen van de noodzaak om te veranderen en motiveert
het hier ook toe.
Actieonderzoek draagt dus bij aan het implementeren van verandering. Maar deze ervaring levert
ook kennis op. Het blijft dus wetenschappelijk onderzoek dat kan bijdragen aan theorievorming.
2.4 – Opdrachtgevers bij toegepast onderzoek
Adviesrollen
De drie meest voorkomende (onderzoeks)adviesrollen zijn:
- De expertrol, waarin de onderzoeker/adviseur weinig contact heeft met de
opdrachtgever en hem op basis van de eigen expertise een advies geeft.
- De partnerrol, waarin de organisatieonderzoeker en opdrachtgever een gelijkwaardige
positie innemen en evenveel inbreng hebben in het onderzoeks- en adviesproces, ze
onderhouden regelmatig contact.
- De handlangerrol, waarin de onderzoeker voor het karretje van de opdrachtgever wordt
gespannen en er vrij weinig overleg plaatsvindt.
In alle gevallen is het aan te raden om tijdens het hele onderzoek (in alle fasen van de cyclus voor
toegepast onderzoek) met de opdrachtgever te overleggen en af te stemmen. Dit betekent in
sommige gevallen dat de onderzoeker moet onderhandelen met de opdrachtgever.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dooominiquex. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,74. Je zit daarna nergens aan vast.
