Take home toets OE710 Onderzoeksvaardigheden: Optimalisering
van dienstverlening
Deze toets kun je thuis op of school individueel uitwerken, met behulp van boeken, reader en
SPSS. Lever je opdracht vandaag tijdig in via Gradework. Uiteraard wordt de plagiaatscan uitge-
voerd, dus neem geen werk van medestudenten over. Daarmee dupeer je niet alleen jezelf, maar
ook je medestudent. Je kunt over deze opdracht geen advies inwinnen bij de onderzoekdocenten,
het is de bedoeling dat je zelfstandig deze opdracht uitwerkt. Lees eerst onderstaande casus en ga
dan aan de slag met de opdrachten. NB. De casus is de basis voor fictieve opdrachten. Ga dus niet
met de organisatie bellen over deze toets. Je kunt uiteraard online meer informatie verzamelen als
dat nodig/nuttig is voor bepaalde opdrachten.
Succes!
DE ONDERNEMING UITGEKOOKT
Zijn ouders stonden niet direct te springen toen Johan de groentewinkel over-
nam, nu is Uitgekookt een miljoenenbedrijf
Onder leiding van Johan van Marle groeide de groentehandel van zijn overgrootouders uit tot de
marktleider in kant-en-klaarmaaltijden: Uitgekookt. In zijn enorme Overijsselse keuken wordt nu de
dagelijkse kost bereid voor 30 duizend huishoudens. ‘Het is bijna eng.’
De Volkskrant, Marieke de Ruiter 20 februari 2023, 05:00
Johan van Marle, directeur en eigenaar van Uitgekookt. Beeld Raymond Rutting / de Volkskrant
Johan van Marle was 23 toen hij zijn ouders mededeelde dat hij hun zaak wilde overnemen. De
kleine groentehandel in de binnenstad van Kampen was toen al zes generaties lang de trots van de
familie, maar Van Marle had zo zijn eigen grootse ideeën over de toekomst van het bedrijf. Er volg-
den een paar ‘ongezellige dagen’ in het woonhuis achter de groentewinkel, totdat ma Van Marle het
1
, zwijgen doorbrak. Nu, ruim twintig jaar later, is Van Marle (46) CEO van een miljoenenbedrijf dat da-
gelijks maaltijden bezorgt aan duizenden huishoudens.
In zijn hagelnieuwe onderkomen lijkt intussen weinig nog te herinneren aan die tweehonderd jaar
familiegeschiedenis. De binnenstad van Kampen is ingeruild voor een industrieterrein in IJsselmui-
den. En het personeel mag dan voelen als familie, strikt biologisch gezien zijn veel van de driehon-
derd mensen die er rondlopen dat (voorzover bekend) niet. Toch is het familie-erfgoed nooit ver
weg. ‘Want daar’, wijst Johan door het raam van zijn kantoor. ‘Dat is het weiland waar mijn over-
grootouders, grootouders en vader groenten verbouwden.’
Het familie-erfgoed zit bovendien verstopt op de minder zichtbare plekken – in Johans dna, om maar
wat te noemen. Dezelfde ondernemerszin die opa en oma Van Marle ooit op het idee bracht om de
kool die zij verbouwden in te blikken, en die zijn ouders deed besluiten hun groenten panklaar gesne-
den aan te bieden (‘revolutionair voor die tijd’), moedigde ook Johan aan de volgende stap te zetten
met de groentewinkel: de groenten bereiden tot een maaltijd.
Want hij had het aan het begin van dit millennium wel door: wil je als kleine groenteboer overleven
in de wereld van de grote supermarkten, dan moet je je onderscheiden. ‘Als je dezelfde banaan of
sinaasappel verkoopt als de supermarkt, gaan mensen wel naar die supermarkt’, aldus Johan. Na-
tuurlijk, hij had kunnen inzetten op rodere appels of sappiger peren, maar hij zag in het supermarkt-
schap waar meer winst te behalen was: de kant-en-klaarmaaltijden. ‘Ik zag die gekookte aardappelen
liggen in een laagje water en dacht: dat kan beter.’
Dus bouwde hij een grote open keuken in de winkel en liet een chef er maaltijden bereiden om te
verkopen. Toen de vraag kwam of hij ook aan bezorging deed, ging hij ook aan bezorging doen. Eerst
alleen in Kampen, maar al snel ook in Zwolle. De maaltijdservice bleek een succes dat al snel te groot
werd voor zijn groentewinkel. Dus trok hij zes jaar geleden naar het huidige pand op het industrieter-
rein in IJsselmuiden. De coronacrisis, die een onschuldig supermarktbezoek bombardeerde tot moge-
lijk superspreadevent, gaf zijn bezorgservice het volgende zetje.
Inmiddels verlaten dagelijks 25 tot 30 duizend maaltijden, van stamppot tot visstoof, het pand. Dat
gebeurt via een inventief systeem dat al weet welke maaltijden de klant gaat bestellen nog voor hij
dat heeft gedaan. Op basis van data over eerdere bestellingen weet het algoritme namelijk precies
welke recepten op het menu van die week de ‘hardlopers’ zullen zijn (zalmlasagne en kippenstoof,
bijvoorbeeld). Daarbij houdt het ook rekening met zaken als het weer (stamppot bij min -10 graden,
maaltijdsalade bij plus 30 graden).
Dus als die bestelling wordt geplaatst, zijn de boodschappen al in huis (veelal gekocht bij Overijsselse
telers) en kunnen de keukenbrigade en orderpickers direct aan de slag. Dat doen ze met militaire
precisie. De een maakt een enorme pan pasta, de ander de saus. Vervolgens gaan de maaltijden rich-
ting het magazijn waar ze, keurig gerangschikt per postcode, door de negenhonderd bezorgers wor-
den uitgereden van Texel tot aan Maastricht. ‘En het verbluffende is’, vertelt Van Marle met glim-
mende ogen, ‘het algoritme heeft het nooit mis, we hebben minder dan 1 procent food waste. Het is
bijna eng.’
De afgelopen jaren zijn 360 recepten ontwikkeld waarvan er elke week 24 in wisselende samenstel-
lingen worden aangeboden. Per maand komen er twee tot drie nieuwe recepten bij. Dat gebeurt bij-
voorbeeld als marketing weer eens een nieuwe voedseltrend heeft ontdekt of de afdeling product-
ontwikkeling aan de hand van de klantenbeoordelingen een ingeving krijgt. Alle ideeën worden eerst
voorgelegd aan een team van chefs, ontwikkelaars en voedingsexperts en vervolgens geproefd door
Johan. Vaak weet hij dan al: ‘voor dat koolhydraatarme gerecht zijn vast liefhebbers’ of ‘van deze
stoof wordt iedereen happy’.
Nu Uitgekookt zo hard groeit, is de grootste uitdaging volgens Johan dat de doelgroep ook steeds
groter wordt. ‘De vraag is dan: hoe ga je voor heel Nederland koken en zorg je dat het lekker blijft?’
2