Samenvatting
Geschiedenis samenvatting tijdvak 9
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 9 (tijdvak 9 wereldoorlogen) paragraaf 1 tm 5
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
9.1 De Eerste WereldoorlogKenmerkende aspecten
- Het voeren van twee wereldoorlogen
- Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de
betrokkenheid van de burgerbevolking bij oorlogsvoering
Oorzaken:
Groeiend nationalisme
Frans revanchisme: ze wilden wraak nemen op elkaar, vanwege de Frans-Duitse oorlog.
Opkomst van Duitsland: Duitsland was één land geworden en had de Frans-Duitse oorlog gewonnen.
Ze waren allemaal trots op hun eigen land.
In Oostenrijk-Hongarije waren spanningen, omdat volken op de Balkan zelfstandig wilde worden. Ook
waren ze bang voor Rusland die de Slavische broedervolken steunden.
Modern imperialisme
Weltpolitik: Duitsland was nieuw en wilde ook graag aanzien d.m.v. koloniën. Hierdoor spanningen
met bijvoorbeeld Frankrijk en Engeland in Afrika.
Wapenwedloop
Groot-Brittannië had altijd de grootste oorlogsvloot, maar de Duitse keizer Wilhelm wilde die plek
overnemen om zo meer aanzien te krijgen.
Door de industrialisatie en nieuwe technieken om wapens te maken, voelden landen zich zekerder
om een oorlog te kunnen winnen.
Bondgenootschappen
Centralen/Triple alliantie: Duitsland, Oostenrijk-Hongarije, Ottomaanse rijk, Bulgarije
Geallieerden/Triple entente: Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland, Italië en de VS
Je zou er nooit alleen voor komen te staan, hierdoor voelden landen zich zekerder en gingen zich
roekelozer gedragen. Zo ontstonden er spanningen.
Groeiend militarisme
Moed, kracht en opoffering, het leger werd verheerlijkt. Het werd echter onderschat door
industrialisatie en dienstplicht.
Spanningen op de Balkan
De Balkan was erg instabiel door zwakte van het Ottomaanse rijk en het agressieve nationalisme van
kleine landen. De betrokkenheid van grote mogendheden Oostenrijk en Rusland maakte het extra
gevaarlijk. Er werden twee oorlogen gevoerd, waardoor West-Europa huiverden voor de wreedheid
waarmee ze vochten. Ze dachten echter dat het beperkt zou blijven tot de primitieve Balkan.
De aanleiding
De Oostenrijk-Hongaarse kroonprins Frans Ferdinand wordt vermoord in Sarajevo, Bosnië toen hij op
staatsbezoek was. Het lag in Oostenrijk-Hongarije, maar er woonde voornamelijk Serviërs die bij
Servië wilde horen. De Servische Gavrilo Princip, die hoorde bij de Servische terreurgroep ‘de Zwarte
Hand’, had hem vermoord. Oostenrijk-Hongarije gaf Servië de schuld en gaf hun een ultimatum;
Oostenrijkse rechercheurs moesten onderzoek kunnen doen in Servië. Uiteindelijk verklaarde
Oostenrijk-Hongarije de oorlog aan Servië en ontstond er zo een kettingreactie en gingen landen zich
mobiliseren.
,Het verloop van de oorlog
Er werd een soort scheiding gemaakt van loopgraven tussen Frankrijk en West-Vlaanderen met daar
tussen Niemandsland. Duitsland en Oostenrijk vochten tegen Rusland, die veel binnenlandse
problemen had door de Russische revolutie. Daarom sloot Lenin vrede met Duitsland. Toen begon
Duitsland in het westen met het Voorjaarsoffensief. Voor het eerst na lange tijd rukten ze verder op.
Toch werden ze weer teruggedrongen, omdat de geallieerden nu twee voordelen hadden:
1. Tanks, wat in die tijd een nieuw wapen was.
2. Er arriveerden continu verse Amerikaanse troepen. Duitsland was begonnen met
onderzeeërs schepen te controleren, zo ook bij de Verenigde Staten. Er is hierdoor toen een
schip gezonken. Ook was er een het Zimmermann telegram geweest, waarin Mexico en
Japan door Duitsland werden aangemoedigd de VS aan te vallen. Hierop verklaarde de VS
ook de oorlog.
De Duitse legerleiding dachten nu eindelijk dat ze de oorlog verloren hadden. Toen ook de burgers in
opstand kwamen, vroegen ze om een wapenstilstand.
Door de industrialisatie waren er veel nieuwe wapens:
- Gifgas (mosterdgas), maar als snel werden er gasmaskers uitgevonden, dus werkte dit niet
meer.
- Vlammenwerper
- Vliegtuig
- Duikboten, Duitsland begon een duikbotenoorlog met de U-boote die bommen afwierp.
In hoop op een doorbraak waren er veel offensieven. Bijvoorbeeld die bij Verdun en de Somme.
Overal werden onschuldige burgers gedood.
De achterblijvers (vrouwen, kinderen en ouderen) moesten de productie op gang houden, maar dit
kon maar beperkt. Hierdoor ontstonden voedseltekorten. Ook had Duitsland last van de geallieerde
blokkade van de haven.
Na de oorlog
Duitsland moest de Vrede van Versailles tekenen, in de Spiegelzaal. Hierin stond dat;
- Duitsland Elzas-Lotheringen moest teruggeven aan Frankrijk
- Deel van hun gebied naar Polen ging
- Alle koloniën weg moesten
- Kleiner leger
- Herstelbetalingen van 132 miljard in totaal
- Duitsland en Oostenrijk mochten niet één worden
- Duitsland geen lid van de Volkenbond mocht worden. Dit was een bond die moest zorgen dat
er geen oorlog meer kwam. Dit was het idee van Woodrow Wilson, al deed de VS niet mee.
De Amerikaanse Senaat keerde zich tegen de Volkenbond, want dan zou het buitenland te
veel inspraak hebben. Wilson was ook voor het zelfbeschikkingsrecht; het internationaal
recht van ieder volk om zelf te mogen bepalen onder welke soevereiniteit het wil vallen en
zelf te beslissen over zijn economische, sociale en culturele ontwikkeling. Dit hoorde dan ook
bij de veertien punten van de Volkenbond. Alleen de koloniën hadden dit recht niet.
De Sovjet-Unie ontstond. Er was een nieuw land bij gekomen: Polen. Slovenië, Kroatië, Bosnië en
Servië gingen nu samen: Joegoslavië. Servië kwam daarom de oorlog uit als grote winnaar, ze hadden
nu groot-Servië. Het Ottomaanse rijk viel uiteen in meerdere staten.
, Wat nu Turkije is, raakte na de eerste wereldoorlog alles kwijt door het verdrag van Sévres. Hierin
stond dat het gebied werd opgedeeld in allemaal kleine stukjes voor West-Europese landen. Atatürk
kwam hiertegen in opstand en maakte van Turkije een modern land.
Random feiten
De oorlogsvloot bestond uit verschillende onderdelen.
Cavalerie, te paard
Infanterie, te voet
Artillerie, met wapens
Veel soldaten die levend terugkwamen hadden last van shellshock. Dit is een vorm van PTSS.
In de loopgraven was veel modder en het was er erg onhygiënisch. Als gevolg hiervan hadden veel
soldaten last van trenchfeet.
Pickelhaube, Duitsland Oostenrijk
Groot-Brittannië
Lloyd George, Orlando, Italië
Engeland Clemenceau, Frankrijk Woodrow Wilson, VS
(tijger)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nynke06. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,74. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen