Uitgebreide samenvatting van tijdvak 9 ‘Tijd van Wereldoorlogen’ (1), op basis van het boek Geschiedenis Werkplaats en aantekeningen van docent geschiedenis. De verplichte inhoud uit het examenprogramma is in deze samenvatting verwerkt.
Geschiedenis: Hoofdstuk 9
Aanloop naar Eerste Wereldoorlog
1907 - Triple entente gesloten tussen Engeland, Frankrijk en Rusland - met militaire samenwerking
=> intussen vormde Duitsland met Oostenrijk-Hongarije en Italië de Triple Alliance
Problemen (casus belli) die konden leiden tot oorlog:
1. spanning tussen Duitsland en Frankrijk: bijvoorbeeld Elzas-Lotharingen en Franse wraakgevoelens
2. spanning tussen Duitsland en Engeland: macht op zee
3. de Balkan
=> doordat Ottomaanse Rijk niet moderniseerde, werden heleboel staten onafhankelijk
Kroonprins -troonopvolger- Franz Ferdinand van Oostenrijk-Hongarije en z’n vrouw Sofie gingen in
zomer 1914 op bezoek in hoofdstad Sarajevo van nieuwste Oostenrijkse provincie: Bosnië
28 juni 1914 - Franz Ferdinand en Sofie gaan naar het stadhuis van Sarajevo
=> leden van de Zwarte Hand bereiden moordaanslag voor; mislukt aanvankelijk
Bij deze moordaanslag werd alleen een minister geraakt; na bezoek wilde hij hierom langs ziekenhuis
=> route moest gewijzigd worden: Gavrilo Princip, die in de buurt was, zag zijn kans en schoot Franz
Ferdinand en z’n vrouw dood
In Oostenrijk-Hongarije ontstond een roep voor wraak op Servische nationalisten
- Oostenrijkse regering ging naar Duitse regering om te vragen of ze konden rekenen op steun bij een
eventuele oorlog: Duitsland zegde volledige steun toe
=> Oostenrijk-Hongarije stelt Servië vervolgens een ultimatum: worden 10 eisen aan Servië gesteld;
krijgen een week de tijd om hiervoor na te denken
=> zouden ze 1 eis niet willen inwilligen, dan werd oorlog gestart:
Er waren 9 eisen waarmee Servië snel akkoord zou zijn gegaan, 1 was voor hen niet te tolereren:
Oostenrijks onderzoek op Servisch gebied naar achtergronden van de moord en De Zwarte Hand
=> op die manier zou soevereiniteit geschonden worden
Tijdens ultimatumperiode zoekt Servië steun bij Rusland -net als Oostenrijk bij Duitsland-: Rusland
stemt in met steun
=> op laatste moment van ultimatumperiode wijst Servië ultimatum af, vanwege bovenstaande eis
Vanaf dat moment gaat het snel: Servië verklaart de oorlog aan Oostenrijk-Hongarije => Rusland ook
=> Duitsland verklaart Rusland de oorlog
- Frankrijk begint niet meteen oorlog, maar gaat wel over tot mobilisatie van leger bij Duitse grens
Duitsland gaat, conform Von Schlieffen-plan eerst tegen Frankrijk vechten om tweefrontenoorlog te
voorkomen - eerst Frankrijk, want Duitsers dachten dat Rusland 6 weken nodig had voor mobilisatie
- Duitsers gingen via België naar Frankrijk, om sterke Franse forten in Elzas-Lotharingen te vermijden
=> op die manier kon Parijs via Belgische kust omsingeld worden
=> Duitsland stuurt brief met verzoek naar België; die trappen er niet in en verklaren oorlog
(Poging tot) binnenvallen van Duitsland in België zorgde ervoor dat ook Engeland oorlog verklaarde
aan Duitsland; vond dat ze klein, neutraal België moesten helpen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Niels-99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
