1
Samenvatting Atlas in ons brein – Hoofdstuk 1
Het zenuwstelsel (1.1.)
Doel zenuwstelsel = beweging genereren Ruggenmerg
Onderdeel in 31 segmenten die elk een linker-
Het zenuwstelsel – indeling naar plaats en rechterruggenmergzenuw hebben
Ruggenmergzenuw
= mix van sensorische neuronen die
Centraal Perifeer informatie versturen vanuit de zintuigen en
motorische neuronen die naar de
skeletspieren gaan
Een dwarsdoorsnede van het ruggenmerg
= registreert en verwerkt informatie om Functie = Waarnemen en reageren
= een soort vlinderachtige structuur waarbij
door te geven aan spieren/organen
Bevindt zich buiten je brein en buikkant= motorische; rugkant= sensorische
Bestaat uit neuronen/zenuwcellen ruggenmerg en bestaat uit neuronen
Worden de executieve functies Sensorisch = het waarnemen van De verbinding tussen het brein en
uitgevoerd prikkels de zintuigen
Omgeven door beenderen/botten Motorisch = de aansturing van je spieren Oversteek
= Onderweg naar de hersenen steken de
Hersenen en ruggenmerg Zintuigen zijn hier onderdeel van zenuwen van de zintuigen over naar de andere
kant van het lichaam. Informatie over de
linkerhelft van je hersenhelft van je lichaam
wordt dus verwerkt in de rechterhelft van je
brein en vice versa.
Het perifeer zenuwstelsel – indeling naar functie
Huid = is via het ruggenmerg verbonden met
het brein
Langdurige stress.
Somatisch zenuwstelsel Autonoom Bij sommigen is de aansturing van het
zenuwstelsel sympatische zenuwstelsel verstoord
= alles waar je geen controle waardoor de amygdala te snel
= Stuurt de skeletspieren aan bij geactiveerd wordt, ook in niet-
over hebt, zoals reflexen en
bewuste handelingen, zoals praten bedreigende situaties → verhoogde
en voetballen de aansturing van vitale
stressreactie (vaak bij mensen met
organen. trauma)
Registreert de unieke informatie
over de omgeving die je 5
doorgeven
Parasympathisch (Ortho)sympatisch Enterisch
Bewuste aansturing van spieren –
gebeurd vanuit de motorneuronen
in de hersenschors
Functioneert als rem Zorgt voor activiteit – = omvat neuronen in het
geeft gas spijsverteringskanaal (van
Het draagt bij aan herstel,
slokdarm tot anus)
bijvoorbeeld door Zoals tijdens het
voedingsstoffen te sporten of in Kan zonder de input van de
verwerken. noodsituaties hersenen functioneren –
onafhankelijk.
1. Situatie wordt door Door stofje
zintuigen verwekt in acetylcholine Link tussen enterische
de amygdala = afname van cortisol zenuwstelsel en
2. Gevaar? Dan door de bijnieren. → pyschiatrische condities=
activeert die de hierdoor mindering kindren met ASS hebben 4
hypothalamus hartslag en keer vaker darmproblemen
3. Die activeert het spijsvertering is weer dan kinderen zonder die
sympathische actief diagnose
zenuwstelsel van het
lichaam Sociale relaties
4. Bijnieren krijgen het hebben positief
stofje noradrenaline effect op omgaan
5. Boost energie: met stress
hartritme gaat
omhoog
, 2
Hoe is het brein opgebouwd? (1.3.)
Hersenstam / Truncus Cerebri
Bestaat (van boven naar beneden) uit:
Het mesencephalon / middenhersenen
=bevindt zich een aantal kleine hersenkernen waar hormonen
worden gemaakt, zoals dopamine, noradrenaline en serotine; 1e
station waar zintuiglijke informatie wordt gefilterd voor die Prikkels worden vanuit het perifere zenuwstelsel
wordt doorgegeven doorgestuurd naar de hersenen → dit staat direct in
verbinding met de hersenstam
De pons/brug Is onderdeel van het brein – de ingangs- en
=de brug tussen de grote hersenen en de kleine hersenen; uitgangspunt van het brein; vormt het verlengde van
ontspringen de hersenzenuwen van de zintuigen die zich in het het ruggenmerg
hoofd bevinden; deze hersenzenuwen zijn belangrijk voor de
ademhaling, slaapregulatie, evenwicht, oogbeweging, Is het 1e station van prikkelverwerking
gezichtsuitdrukking, speeksel- en traanproductie ect
Belangrijk omdat:
Medulla / verlengde merg ➢ Neuronen voor de vitale functies komen er langs
=vormt de overgang van het ruggenmerg naar de hersenen; komt ➢ Het menselijk bewustzijn (reguleert bijvoorbeeld
een groot aantal neuronen binnen; vormt een kruispunt voor het slaap-waakritme)
motorneuronen die op weg zijn van de primaire motorische
hersenschors naar het lichaam en hier hun oversteek maken
Thalamus = zorgt dat de prikkels op de juiste, gespecialiseerde plek verwerkt kunnen worden
Ligt als een dak over de hersenstam en fungeert als en telefooncentrale tussen de hersenstam en hersenschors waar zintuigelijke
informatie een tweede keer wordt gefilterd. Alle signalen van de zintuigen worden via de thalamus doorgeschakeld naar de
hersenschors of cortex.
De thalamus krijgt informatie van ‘hoger af’ over welke signalen er wel en niet belangrijk genoeg zijn om door te sturen naar de
rest van het brein. Wanneer dit minder goed werkt, bijvoorbeeld bij schizofreniepatiënten, komen er dus meer prikkels binnen in
de rest van het brein
Vanuit de thalamus schakelt elk soort zintuigelijke informatie door naar haar eigen gespecialiseerde gebied in de hersenschors (=
primaire hersenschors).
De primaire somatosensorische hersenschors (voor tast) vormt het grootste deel van de primaire gebieden loopt in een strook
van midden boven op je hoofd richting je oor naar beneden.
Hypothalamus = een klier die als taak heeft om de homeostase of balans in je lichaam te reguleren
(bijv. hartslag, bloeddruk of lichaamstemperatuur)
Ook wel onderkamer genoemd omdat het onder de thalamus ligt (hormoonfabriek)
Krijgt bijna vanuit alle delen van de hersenen informatie binnen en is daarom de belangrijkste link tussen het zenuwstelsel en de
hormoonhuishouding
Voert deze taak uit door hormonen te produceren en reguleert de hypofyse (= een heel klein hersengebied dat aan een steeltje
onder de hypothalamus hangt, waar hormonen worden aangemaakt)
, 3
De
Degrote
grotehersenen
hersenen
= Zijn enorm ontwikkeld bij mensen, maar minder bij primitievere diersoorten (in tegenstelling tot de
hersenstam, thalamus en hypothalamus)
Het limbische systeem = belangrijk bij het detecteren van gevaar, want de amygdala reageert snel in een
gevaarlijke situatie.
De Hippocampus De Amygdala
= geheugencentrum = het emotiecentrum van het brein – staat in directe verbinding
met de hormonenfabrieken in het brein (zowel positieve als
Lijk op een zeepaardje
negatieve emoties)
Lijkt op een amandel, daarom ook wel amandelkern genoemd
Het gestreepte lichaam/ striatum = draagt bij aan de selectie, timing en voorbereiding van een gepaste reactie.
Helpt dus om voorspellingen te maken over de toekomst
Bevindt zich onder de hersenschors
Staat in verbinding met zowel de primaire hersenschors van de zintuigen als de motorische hersenschors voor het aansturen
van de spieren
Belangrijke rol bij het leren van nieuwe vaardigheden
= reageert sterk als je iets goed of fout hebt gedaan, door middel van de signaalstof dopamine (= geeft een prettig, positief
gevoel)
De hersenschors/ cortex cerebri
Aan de buitenkant van het brein zijn kronkels – dat is Bestaat ook uit 4 grote hersenkwabben:
onderdeel van de hersenschors
1. Wandbeenkwab/ Pariëtalkwab (bovenaan)
Windingen = de buitenste delen van de kronkels;
2. Achterhoofdskwab/ Occipitaalkwab (achteraan)
Groeven = de naar binnen gevouwen dalen
3. Slaapkwab /temporaalkwab (zijkanten)
Is opgedeeld in een linker- en rechterhelft 4. frontaalkwab/Voorhoofdskwab (vooraan)
(linkerhemisfeer en rechtermhemisfeer).
Bestaat uit laagjes cellen die op elkaar gestapeld zijn,
de verschillende cellagen hebben elk hun eigen functie.
Cytoarchitectuur = de specifieke stapeling van cellen.
Verschilt per hersendeel, afhankelijk van de functie De kwabben kun je weer opdelen in verschillende hersendelen – ieder deel
ervan. is betrokken bij een of meerdere taken en functies in het brein.
De kleine hersenen / Het cerebellum
Zitten onder aan de hersenschors, aan de achterkant Zorgen voor 3 dingen:
van het brein 1. balans en fijne motoriek,
2. complexe processen zoals de planning van ingewikkelde
bewegingen (spelen van een instrument)
3. belangrijk voor het ervaren van tijd (en ritme)