Dit is een samenvatting van hoofdstuk 1 t/m hoofdstuk 1 van het boek pedagogiek in beeld. Daarnaast zijn de verschillende artikelen die gelezen/geleerd moeten worden samengevat in het artikel.
Hoorcollege 4 september
Boek blz. 5-14; methodologie: kennis door veranderen, de empirische benadering in de pedagogiek
Pedagogisch onderzoek is overwegend empirisch-analytisch. Kernbegrippen zijn interventie en
integratie. En in de pedagogiek wordt gedefinieerd als een integratieve interventie-wetenschap,
gericht op het belang van het kind. De empirische cyclus is mede uitgewerkt om het
onderzoeksproces doorzichtig te maken en daardoor navolgbaar (intersubjectieve navolgbaarheid).
Kwantitatief (cijfermatig en statistisch) en kwalitatief (mensen ondervragen). De pedagogische
vraagstelling verschilt van psychologische vraagstelling:
Pedagogiek verbindt verschillende disciplinaire perspectieven met elkaar tot integratieve
theorie.
Psychologie legt nadruk op beschrijving en verklaring van ontwikkeling. De pedagogiek is
meer op de praktische toepassing van kennis gericht en doet meer aan reflectie en
veldexperimenten.
Hoorcollege 7 september
Boek blz. 87-99; Universele en culturele dimensies van opvoeding en ontwikkeling
De opvoeding en ontwikkeling van kinderen wordt beïnvloed door de culturele context waarin zij
opgroeien. Inzichten over dit thema kwamen eerst vooral uit de antropologie, maar inmiddels ook uit
de pedagogiek en ontwikkelingspsychologie. Onderzoek richt zich zowel op verschillen en
overeenkomsten in het opgroeien van kinderen in verschillende landen als op kinderen met diverse
culturele achtergronden binnen landen. De gehechtsheidstheorie biedt inzichten in universele
aspecten van de opvoeding en ontwikkeling van kinderen in de eerste levensjaren die in alle culturen
voorkomen. De manier waarop kinderen kennis verwerven, regels leren en gestraft worden zijn meer
cultuurspecifiek en hangen samen met culturele modellen over de doelen van opvoeding. Omdat
cultuur niet los staat van de sociaaleconomische context en demografische kenmerken van een
populatie, is het van belang deze factoren altijd in samenhang te bestuderen om een goed beeld te
krijgen van de mechanismen die patronen van opvoeding en ontwikkeling beïnvloeden.
Cultuur: een patroon van gedrag, kennis en attitudes die van generatie op generatie worden
doorgegeven en dat de ene groep van de andere groep onderscheidt of ten minste als
onderscheidend wordt ervaren. De culturele context waarin een kind opgroeit wordt ook wel de
developmental niche genoemd, die bestaat uit sociale en materiële kenmerken van de omgeving, de
ideeën die ouders hebben over opvoeding en ontwikkeling van kinderen en het gedrag van ouders
als opvoeders. Een mengvorm van de twee brede culturele oriëntaties (individualistische, autonome
culturen en collectivistische, relatiegerichte culturen) wordt beschreven in het autonome-
relatiegerichte culturele model. Six cultures study: baanbrekende studie waarin opvoeding,
onderwijs en ontwikkeling van kinderen in zes landen (Kenia, Japan, India, Filippijnen, Mexico en VS)
werd beschreven. Six cultures studies laten een onderzoek zien tussen zes verschillende landen.
Gehechtheidstheorie: de universele neiging van kinderen om zich in het eerste levensjaar te hechten
aan één of meerdere specifieke verzorgers om verzorging en bescherming te garanderen.
Gehechtheid is dus een belangrijke overlevingsstrategie ongeacht de culturele context. In deze
theorie wordt beschreven dat sensitieve responsiviteit de ontwikkeling van een veilige gehechtheid
van een kind bevordert. Sensitiviteit verwijst naar het vermogen van een ouder of verzorger om de
signalen van een kind waar te nemen, correct te interpreteren en daar prompt en adequaat om te
reageren zodat het kind tevreden wordt of blijft.
, In alle landen en culturen moeten kinderen regels leren, vanwege veiligheidsoverwegingen en
vanwege religieuze of culturele achtergronden. Opvoedingsstijl:
Autoritaire opvoedingsstijl: de wil van de ouder is wet en overtredingen van de regels
worden hard bestraft (fysiek). De ouders stellen regels op en verwachten dat de kinderen
zonder vragen of protest volgen.
Autoritatieve opvoedingsstijl: democratischer model. Het kind mag enige inspraak hebben
d.m.v. onderhandelingen. Overtredingen worden met uitleg en empathie benaderd en
zonder fysieke straffen.
Verwaarlozende opvoedingsstijl: overtredingen worden niet bestraft of nauwelijks op
gereageerd.
In gebieden waar weinig formele scholing beschikbaar is, ligt de nadruk op leren door de intimidatie
van oudere kinderen en volwassenen in het dagelijks leven en niet op expliciete kennisoverdracht. De
focus ligt bij het leren niet op individuele prestatie maar op het bijdragen aan het functioneren van
de groep. In individualistische culturen ligt de nadruk op formeel onderwijs. Deze zienswijze hangt
samen met de westerse focus op individueel geluk en autonomie. In China maken ouders meer
gebruik van psychological control wat past bij het profiel van de tiger mother. Door een proces van
acculturatie ontstaat er een opvoedingspatroon dat elementen van beide culturen vereinigt en/of
het midden houdt tussen de stijlen uit de cultuur van herkomst en de nieuwe culturele context.
Veel kennis over pedagogische thema's zijn bijna volledig gebaseerd op een onderzoek in
zogenaamde WEIRD-populaties (Western Educated Industrialized Rich Democratic countries).
De terugkeer van het angstaanjagende kind – C. Brinkgreve
De tegenstellingen:
Onschuldigheid van kinderen <-> gemeenheid van kinderen.
Procereatie (fysieke afwijkingen/monsters) <-> socialisatie (onbeheersbare projectielen)
Verwennen <-> verwaarlozen
Ontspoorde jeugd <-> overwegende tevreden en gelukkige Nederlandse jongeren waar we
niet zo zorgelijk over moeten doen
Te vroeg groot <-> te land klein gehouden
Overgang van agrarisch-ambachtelijke naar een (post-)industriële samenleving vraagt om andere
kennis en langere scholing, en langere scholing werd mogelijk door economische groei en
welvaartsvergroting. Processen van secularisatie en emancipatie en individualisering hebben de
invloed van lot en traditie verminderd en ruimte voor de eigen wil doen toenemen. Meer
individualistische opvoedingswaarden winnen terrein op de meer collectivistische. Kinderen worden
gezien als aparte wezens met een eigen stem en eigen behoeften, wat een aspect is van het proces
van individualisering. Maar het beeld van het angstaanjagende kind komt ook weer terug in de
maatschappij.
Mondige kinderen – I. Weijers
Mondigheid wordt niet langer als opvoedingsdoel gezien, maar ook vooral als een feit beschouwd.
Mondigheid, als opvoedingsdoel in de 16e eeuw volgens Montaigne, gaat het over mondigheid in de
zin van in staat zijn om een eigen oordeel te vormen. Locke, Rousseau en Kant vonden net als
Montaigne dit, en zagen een noodzakelijk verband tussen goede manieren. De gehele opvoeding
moest erop gericht zijn dat men als volwassene in staat geacht mag worden tot onafhankelijk
oordelen en handelen en in die zin tot vrijheid ofwel intellectueel en moreel zelfbestuur. Hoewel de
ideale manier waarop dit doel bereikt werd verschilde.
In de 20e eeuw kwam er onderling sterk verschillende voorstellingen van mondigheid als doel van de
opvoeding. Volgens de een, bijv. Langeveld, is het doel van de opvoeding de totstandkoming van een
mondige persoonlijkheid. Bij het idee van Adorno is het innemen van een kritische positie zelf een
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mariekeschaik1999. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
