Voor dit tentamen heb ik een 8 behaald. Geen lappen tekst, maar een overzichtelijk en goed te onthouden geheel van de verplichte literatuur (het boek, de wetenschappelijke artikelen en rapporten) en de colleges van het keuzevak Jeugdstrafrecht. Door het gebruik van kleuren zijn de verschillen (roze...
Jeugdstrafrecht
Thema 1: Ontwikkeling van het jeugdstrafrecht en de leeftijdsgrenzen
(Jeugdspecialisme, IVRK en leeftijdsgrenzen)
H1
H2
Videocollege 1
Thema 2: Buitengerechtelijke afdoening in jeugdstrafzaken
(Buitengerechtelijke afdoening en jeugdigen op het politiebureau)
H3
H4
Videocollege 2
Thema 3: Berechtig van jeugdstrafzaken en casuïstiek
(Berechting van jeugdstrafzaken)
H6
H8
Videocollege 3
Thema 4: Voorarrest en voorwaardelijke sancties
(Voorarrest en ambulante interventies)
H5
H7
Videocollege 4
Thema 5: Vrijheidsbenemende jeugdsancties en maatregelen
(Vrijheidsbenemende sancties en maatregelen)
H9
Videocollege 5
1
,Thema 1: Ontwikkeling van het jeugdstrafrecht en de leeftijdsgrenzen
2
, H1 Ontwikkeling van het jeugdstrafrecht
Het beginsel: een apart jeugdstrafrecht met gespecialiseerde autoriteiten en instellingen
Art. 40 lid 3 IVRK (Verdrag inzake de Rechten van het Kind)
)
Uitgangspunt:
streven dat verdragsstaten erop moeten zijn gericht een apart jeugdstrafrecht tot stand te brengen met Toezicht op naleving van IVRK
speciale wetten, procedures en instellingen door VN-Kinderrechtencomité
=> 1995: NL rati catie
September 2019
VN-Kinderrechtencomité heeft een nieuwe General Comment nr. 24 on children’s rights in the child justice system aangenomen:
• Om de in het Verdrag neergelegde principes en rechten te kunnen implementeren => e ectieve organisatie van de jeugdrechtspleging nodig:
_____
—> vereist de inrichting van gespecialiseerde jeugdunits van de politie
—> jeugd-OvJ’s
—> jeugdrechtadvocaten
• Aanbeveling: kinderrechtbanken als aparte units /onderdelen van bestaande rechtmaken OF in ieder geval gespecialiseerde jeugdrechters te
benoemen in jeugdstrafzaken
• Diensten zouden moeten worden ingericht die gespecialiseerd zijn in reclassering, begeleiding en toezicht van jeugdige wetsovertreders. Er moeten
speciale aandacht worden besteed aan gespecialiseerde gemeenschapsgericht voorzieningen voor kinderen die gezien hun leeftijd nog niet strafrechtelijk
verantwoordelijk kunnen worden gehouden, maar waarbij is vastgesteld dat ze hulp nodig hebben
• Oproep van Comité om gouvernementele organisaties te betrekken bij vormgeving van jeugdrechtspleging (vb. Defence for Children (DCI))
Daarnaast essentieel voor kwaliteit van jeugdstrafrechtspleging dat alle betrokken professionals adequaat en multidisiplinair worden getraind op inhoud van
het verdrag. Niet alleen gericht op wetgeving, maar ook sociale en andere oorzaken van criminaliteit.
19e eeuw 1995 Huidig strafrecht
______________________________________________________________________________________________________
———————————
I I
Er waren regelingen voor jeugdigen, maar die boden onvoldoende
waarborg omdat zij in de praktijk anders werden behandeld
}
Geen aparte procedures, maar wel ‘oordeel des onderscheids’ Apart jeugdstrafrecht met eigen procedures en sancties
Geen gespecialiseerde autoriteiten, op een gegeven moment wel Kinderpolitie met preventieve en opvoedende taak Terug te voeren
jeugdgevangenissen en verbeterhuizen vanuit particulier initiatief Kinderrechter werd ingevoerd en er kwamen voogdijraden die tot invoering
werden omgevormd tot Raad voor Kinderbescherming Kinderwetten 1905
NL kwetsbaar jeugdstrafrecht
—> IVRK schepte meer duidelijkheid
—> Jeugdstrafrecht zoveel mogelijk aangepast naar
commune strafrecht en veel gespecialiseerde
autoriteiten en instellingen verdwenen
Naar apart jeugdwetboek? _ wettelijke regeling van jeugdstrafrecht
__
Vanuit oogpunt van rechtswaarborgen kan te rechtvaardigen zijn _ ___ gescheiden te regelen
wettelijke regeling van jeugdstrafprocesrecht
—> Jeugdbeschermingsrecht kent minder rechtswaarborgen dan jeugdstrafrecht
—> Bewust gekozen om veel binnen het strafrecht te houden, omdat in jeugdstrafzaken ook de formaliteiten betere rechtsbeschermende werking hebben
Naar wettelijke regeling van het jeugdspecialisme?
______________________________
VN-Kinderrechtencomité wees op noodzaak van gespecialiseerde autoriteiten en instellingen
I jeugdunits van de politie, jeugdo cieren, jeugdadvocaten en kinderrechtbanken
—>
NL ontwikkelde zich maar brak rond 1995 weer af, valt te verklaren uit feit:
i. Geen apart jeugdstrafrechtwetboek hebben; en
ii. Specialisme niet in wet verankerd
MAAR WEL wettelijk geregeld: kinderrechter, Raad voor de Kinderbescherming en de jeugdreclassering
Lijkt wenselijk de verschillende specialismen uitdrukkelijk in de wet te benoemen
=> duiden wat de specialisatie zou moeten inhouden, ook wettelijk gezien.
vb. Duitse Jugendgerichtsgesetz:
Bepalingen opgenomen omtrent de jeugdrechtbanken, jeugdo cieren EN regeling waaraan de specialisatie aan moet voldoen voldoen.
:( Hier mist wel ook een regeling van het jeugdspecialisme bij de politie en de advocatuur.
In Nederland is het allemaal niet geheel goed geïmplementeerd vanuit de EU-Richtlijn procedurele waarborgen jeugdige verdachten. De Nederlandse jeugdstrafrechtspraktijk
3 cier
garandeert niet altijd dat de jeugdige verdachte wordt verhoord door jeugdpolitie, wordt bijgestaan door een jeugdstrafrechtadvocaat of dat een gespecialiseerde jeugdo
betrokken is in de eerste cruciale fase.
fi ffi ff ffi ffi
,Jeugdstrafrecht in 19e eeuw
1809
________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Jeugdbepalingen in Crimineel Wetboek voor Koninkrijk Holland
———
—> Ondergrens voor strafrechtelijke aansprakelijkheid: 12 jaar & bovengrens: 18 jaar
12 jaar ____________________________________________________________________________________________ 18 jaar
__
—————
—————
15 jaar
‘Getuchtigd’ met max 2 maanden opsluiting
———
Verkorte volwassenenstraf
of ‘kinderlijke stra en’
)
Jeugbepalingen in Code Pénal
veel beperkter
1811 ——— Jeugdbepalingen in Code Pénal
)
—> Ondergrens ontbrak & bovengrens 16 jaar
- jaar _______________________________________________________________________ 16 jaar
X GEEN aparte jeugdstra en
Alleen verkorte volwassenenstra en:
______ min. 1 - max. 5 jaar gevangenzetting in verbeterhuis
Per volwassenenstraf omschreven door welke straf deze werd vervangen _____
min. 10 - max. 20 jaar gevangenzetting
Enige waarborg:
Kinderen konden alleen strafrechtelijk worden vervolgd mits de rechter had vastgesteld dat
=> CRITERIUM: het strafbare feit met het ‘oordeel des onderscheids’ was gepleegd
—————————————————————————————
Vanaf ——— Jeugdgevangenissen en verbeterhuizen
1825
Door gebrek aan verbeterhuizen kwamen veroordeelde kinderen terecht in tuchthuizen voor volwassenen met mannen, vrouwen en kinderen
1825: Het Genootschap tot Zedelijke Verbetering der Gevangenen bereikte aparte afdeling voor jeugdige gedetineerden tot 18 jaar
1833: dit werd eerste jeugdgevangenis van Nederland (en in 1836: meisjesgevangenis)
=> in beiden zowel veroordeelde jeugdigen als ‘opvoedelingen’
1857: Eerste Huis van Verbetering en Opvoeding voor jongens geopend in Alkmaar, speciaal bedoeld voor ‘opvoedelingen'
(1859: Huis van Verbetering en Opvoeding voor meisjes in Montfoort)
1886 ——— Jeugdbepalingen in Wetboek van Strafrecht en rijksopvoedingsgesticht
—> Ondergrens voor strafrechtelijke aansprakelijkheid: 10 jaar & bovengrens: 16 jaar (zoals bij Code Pénal)
10 jaar __________________________________________________________________ 16 jaar
Net zoals bij Code Pénal kunnen kinderen (in dit geval 10-16 jaar) strafrechtelijk vervolgd worden mits zij
met ‘oordeel des onderscheids’ hadden gehandeld:
—————————————
__________________________________________________________
I
I I
Belangrijk verschil
Wanneer GEEN sprake van ‘oordeel des onderscheids’: Wanneer WEL sprake van ‘oordeel des onderscheids’:
—>
—>
Plaatsing in een rijksopvoedingsgesticht (nieuwe naam voor verbeterhuis) Kon nog steeds volwassenenstraf worden opgelegd
]
Alleen in het geval van: => volwassenenstraf bekort met 1/3 en levenslang max 15 jaar
burgerlijke rechter op vordering
— misdrijf waarop gevangenisstraf is gesteld; of van OM, een plaatsing in een
— bedelarij, rijksopvoedingsgesticht gelasten
Deze plaatsing kon rechter ook gelasten:
—> kan ook bij kinderen <10 jaar
—> tot max 18e duren (ook al grens voor meerderjarigheid op 23 gesteld)
—> rechter had mogelijkheid om plaatsing tussentijds te beëindigen
1895 ——— NJV-vergadering en de oprichting van Pro Juventute
Eind 19e eeuw veranderde opvatting over strafrecht onder invloed van de Nieuwe Richting
Verschil met klassieke opvatting: accentverschuiving van ‘het feit’ —————> ‘de dader en oorzaken van strafbare gedrag’
—> Nederlandse Juristen Vereniging (NJV) (waaronder Van Hamel):
- leden stemden ermee in om het sinds 1811 gehanteerde criterium ‘met oordeel des onderscheids’ te schrappen
- invoering dwangopvoeding als straf: keuze moest blijven bestaan tussen rijks- of particulieropvoedingsgesticht
- twee andere speciaal voor jeugdigen bedachte sancties waren: i) berisping en ii) schoolstra en
- leerplicht invoeren: vanwege waarneembare verband tussen jeugdcriminaliteit en schoolgang
—> Oprichting eerste vereniging Pro Juventute (1886) onder leiding van Van Hamel:
Stelde zich tot doel de jeugdcriminaliteit te bestrijden door invoering van een ‘patronagestelsel’ in grote steden
= patroon (gegoede burger) als vrijwilliger een kind onder zijn/haar hoede nam en dat binnen eigen gezin begeleidde als alternatief voor strafrechtelijk
4 ingrijpen
— vereniging regelde voor jeugdige verdachten tot 18 jaar rechtsbijstand en fungeerde als reclasseringsorgaan
— advocaten van de vereniging probeerden voor jongeren te bereiken dat OvJ van vervolging af zou zien en in plaats daarvan in ‘patronagestelsel’ plaatsen
ff ff ff ff
,Jeugdstrafrecht in 20e eeuw
1905 _______________________________________________________________________________________
——— Invoering Kinderwetten
• 1901: nam met name Minister van Justitie, Cort van der Linden, de volgende wetten aan:
}
i. Civielrechtelijke Kinderwet:
- Grens voor meerderjarigheid verlaagd van 23 jaar ——> 21 jaar
- Mogelijk om ouders uit ouderlijk gezag te ontzetten of onthe en zonder dat daarvoor
strafrechtelijke veroordeling nodig was
ii. Strafrechtelijke Kinderwet: Aangenomen ≠ ‘Kinderwetje’
1874 van Van Houten
Aparte jeugdsancties en aparte procedureregels voor jeugdigen die werden verdachte in 1905 = verbod op fabrieksarbeid
van plegen strafbaar feit door kinderen tot 12 jaar
iii. Kinderbeginselenwet:
Regelde de tuchtscholen en rijksopvoedingsdienst
• Cort van der Linden voerde de Leerplichtwet in:
Alle kinderen van 6-12 jaar verplicht om naar school te gaan
• Criterium ‘oordeel des onderscheids’ geschrapt
• Ondergrens van 10 jaar geschrapt
1918 ——— Ontstaan van gespecialiseerde autoriteiten en instellingen
-1954
1918: Eerste afdeling Kinderpolitie opgericht in NL door gemeentepolitie Rotterdam
I taak: tijdig en preventief ingrijpen als jeugd dreigde af te glijden
—>
1922:
— Invoering van de ondertoezichtstelling als nieuwe jeugdbeschermingsmaatregel:
patronagestelsel (ontwikkeld door Pro Juventute) kreeg hiermee een wettelijke grondslag
Kinderrechter kreeg plaats in de wet
=> In alle rechtbanken werd een Bureau Kinderrechter ingericht
OvJ de mogelijkheid om in jeugdstrafzaken af te zien van vervolging waaraan hij voorwaarden kon stellen
I machtiging van kinderrechter vereist
—>
Herziening van 1965: jeugdstrafrecht als Herziening van 1995: jeugdigen als rechtssubject en
onderdeel van de kinderbescherming aanpassing aan commune strafrecht
Door de herziening van 1965 ontstonden de volgende wijzigen • Typische jeugdsancties geschrapt:
in het jeugdstrafrecht: X Berisping
1. Wijzigingen in de leeftijdsgrenzen; X Strafrechtelijke ondertoezichtstelling
2. PIBB-maatregel naast de jeugdtbr als
opvoedingsmaatregel: = behandelmaatregel van plaatsing Overige jeugdsancties zoveel mogelijk aangepast aan volwassenensancties
in een inrichting voor • Tuchtschoolstraf + arreststraf samengevoegd = jeugddetentie
bijzondere behandeling; • Terbeschikkingstelling + PIBB-maatregel samengevoegd = PIJ-maatregel
3. Rechter kreeg mogelijkheid om de onderzoeksinstelling (maatregel tot plaatsing in inrichting voor jeugdigen)
als strafrechtelijke maatregel op te leggen als er geen Waar oude maatregelen ———> Nieuwe PIJ-maatregel ook na 18e
straf of andere maatregel werd opgelegd of als er sprake gebonden aan minderjarigheid (nieuwe grens voor
was van ontoerekeningsvatbaarheid; en ophielden bij 21e meerderjarigheid verlengd)
4. Duur van tuchtschoolstraf werd verkort van max. 12
maanden ——> max. 6 maanden
5. Er kwam nieuwe korte arreststraf van max. 14 dagen, • Nieuwe jeugdsanctie toegevend: de alternatieve sanctie, die gezien kan
bedoeld voor jeugdigen voor wie een korte worden als voorloper van latere taakstraf (werk- en leerprojecten)
vrijheidsbeneming een ernstige waarschuwing kon zijn
• De in praktijk ontwikkelde Halt-afdoening en afdoening van jeugdzaken door
het OM kreeg een plaats in de wet (1981: eerste bureau Halt opgericht in Rdam)
1965: 1995:
accent op versterking van band ————————————> Band met jeugdbeschermingsrecht zoveel mogelijk doorgesneden 5
met jeugdbeschermingsrecht
ff
, 1995: De afbouw van gespecialiseerde autoriteiten en instellingen
i. Herziening van jeugdstrafrecht
• Bij herziening in 1995 rol van kinderrechter aanzienlijk ingeperkt Voorkomen dat kinderrechter in fase van VH
X Zaken waarin een PIJ-maatregel
X Jeugddetentie van max 6 maanden } Kinderrechter trad hier ————> MAAR kinderrechter
NIET meer op als RC wel als RC:
(waarin belangrijke beslissingen worden genomen
mbt jeugdige) geen invloed zou hebben
=> bij toepassing van VH treedt kinderrechter
op als RC art. 492 Sv
• Meervoudige kamer heringevoerd:
}
- bij ingewikkelde zaken
- gevangenhouding slechts 1 van de 3 rechters moet kinderrechter zijn art. 495 lid 2 en 3 Sv
- zaken waarin medeverdachten ≥ 18 jaar
ii. Herziening van jeugdbeschermingsrecht
• Rol van kinderrechter drastisch ingeperkt
• Toezicht op uitvoering van ondertoezichtstelling grotendeels overgeheveld naar nieuw opgerichte Bureaus Jeugdzorg
• Ook bij de politie kwam specialisme jeugd in deze periode onder spanning te staan:
De nog bestaande Bureaus Kinderpolitie (er waren immers al een hoop gesloten sins 1970) hevelden, na een ingrijpende reorganisatie bij de politie, hun taken over aan de
wijkteams
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper RechtsgeleerdheidftKatja. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €14,99. Je zit daarna nergens aan vast.
